Bài giảng Ngữ văn 7 tiết 108: Sống chết mặc bay (Phạm Duy Tốn)

LỚP 7B HÂN HOAN CHÀO ĐÓNTruyện xảy ra ở Bắc Bộ, gần một giờ đêm, nước sông Nhị Hà lên cao, khúc đê tại làng X, phủ X có nguy cơ bị vỡ. Dân phu hàng trăm nghìn người kéo đến hộ đê, ai nấy đều mệt lả. Nhưng trong đình cao : đèn thắp sáng trưng, kẻ hầu người hạ rộn ràng phục vụ cho quan phụ mẫu đánh tổ tôm. Trước nguy cơ đê vỡ, quan vẫn thản nhiên đánh bài, thờ ơ trước cảnh tượng lo sợ của dân. Đúng lúc quan thắng ván bài to thì đê vỡ, dân lâm vào cảnh thảm sầu.TiÕt 108 Sèng chÕt mÆc bay(Ph¹m Duy Tèn)Cảnh dân hộ đêCảnh quan, nha lại đánh tổ tôm2.Cảnh trong đình:Qua một loạt các biện pháp liệt kê, miêu tả tác giả đã nhấn mạnh cuộc sống ăn chơi phung phí và thái độ vô trách nhiệm của quan phụ mẫu và nha lại- Địa điểm: Trong đình, trên mặt đê, cao, vững chắc.- Chân dung quan phụ mẫu : uy nghi, chễm chệ ngồi, dựa gối xếp, chân duỗi thẳng, để cho người nhà quỳ ở dưới đất mà gãi.- Đồ dùng sinh hoạt : Bát yến hấp đường phèn, trầu vàng, cau đậu, đồng hồ vàng, dao chuôi ngà,...- Cử chỉ : Ngài xơi bát yến vừa xong, ngồi khểnh vuốt râu, rung đùi. - Không khí, quang cảnh: đèn thắp sáng trưng, kẻ hầu, người hạ đi lại rộn ràng -> Không khí tĩnh mịch, trang nghiêm``Ngoài miêu tả và liệt kê, tác giả còn sử dụng biện pháp nghệ thuật nào nữa?*Phép tăng cấp:Mưa: mỗi lúc một tăng Mực nước sông: mỗi lúc một dâng cao Âm thanh mỗi lúc một ầm ĩ hơn Nguy cơ vỡ đê: mỗi lúc một gần và cuối cùng đã đếnQuan: ở lì trong đình ăn yến chơi bài quát tháo không để tai vào những lời kêu của người giữ đê đuổi người báo tin. Thể hiện rõ nét sự tàn nhẫn, phi nhân tính của đám quan lại LÇn l­ît ®­a thªm chi tiÕt, chi tiÕt sau cao h¬n chi tiÕt tr­íc qua ®ã lµm râ thªm b¶n chÊt mét sù viÖc, mét hiÖn t­îng muèn nãi.3. Cảnh đê vỡ- Khắp mọi nơi, miền đó nước tràn lênh láng, xoáy thành vực sâu, nhà cửa trôi băng, lúa má ngập hết. - Kẻ sống không chỗ ở, kẻ chết không nơi chôn, lênh đênh mặt nước.- Dân chúng rơi vào cảnh khốn cùng Những hình ảnh nào miêu tả cảnh đê vỡ ? Đê vỡ kéo theo hậu quả gì ? -Cảnh đê vỡ đã khắc họa chân dung quan phụ mẫu như thế nào ?- Qua đó thể hiện thái độ tình cảm gì của tác giả ?- Khắc hoạ tính cách tàn nhẫn vô lương tâm của quan phụ mẫu.- Tố cáo bọn quan lại có quyền lực thờ ơ vô trách nhiệm với tính mạng con người..III. Tổng kết1. Giá trị nghệ thuậtTrong truyện ngắn tác giả đã sử dụng thành công những biện pháp nghệ thuật nào?- Nghệ thuật tương phản, tăng cấp- Xây dựng nhân vật bằng nhiều hình thức ngôn ngữ nhất là đối thoại.- Lựa chọn ngôi kể khách quan.2. Giá trị nội dungTruyện ngắn đã phản ảnh bức tranh hiện thực gì? (Nêu giá trị hiện thực) - Qua đó thể hiện thái độ tình cảm gì của tác giả?(Nêu giá trị nhân đạo)- Giá trị hiện thực : Bøc tranh t­¬ng ph¶n gi÷a cuéc sèng cña nh©n d©n víi th¸i ®é cña quan l¹i thèng trÞ.- Giá trị nhân đạo:C¶m th­¬ng tr­íc cuéc sèng lÇm than cña nh©n d©n, lªn ¸n gay g¾t sù v« tr¸ch nhiÖm cña quan l¹i cÇm quyÒn.Đê sông Hồng 1926 Ngµy nay, nhµ n­íc ta ®· quan t©m gióp ®ì nh©n d©n phßng chèng thiªn tai vµ kh¾c phôc hËu qu¶ nh­ thÕ nµo ??Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải kiểm tra công tác chống bão (2011)Bộ Trưởng Cao Đức Phát kiểm tra công tác đê điều chống bão lũ (2011)Đồng chí Lê Hữu Phúc, UVTƯ Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị thăm hỏi, động viên người dân thị trấn Cửa Việt sơ tán tại Trường THCS thị trấn Cửa Việt do cơn bão số 9/2009 DẶN DÒ- Kể sáng tạo truyện bằng cách đổi sang ngôi thứ nhất là nhân vật quan phụ mẫu. - Nhận xét ngôn ngữ và tính cách của nhân vật quan phụ mẫu.- Tìm một số câu thành ngữ, tục ngữ gần nghĩa với thành ngữ Sống chết mặc bay.Chuẩn bị bài : 	Cách làm văn lập luận giải thích IV.LUYỆN TẬPBài tập 1 và 2 SGK trang 83V. CỦNG CỐ, DẶN DÒBÀI TẬP TRẮC NGHIỆMCâu 1:Bức tranh người dân đang hộ đê được tác giả miêu tả như thế nào? Hãy khoanh tròn các chi tiết mà em cho là đúng? a.Mưa tầm tã nước sông Nhị Hà dâng cao b.Trong đình đèn thắp sáng trưng c.Trong đình vững chãi, dẫu nước to thế nào cũng không việc gì d.Dân phu đang hối hả giữ đê:kẻ thuổng, người cuốc, kẻ đội đất người vác tre, đắp, cừ, bì bõm dưới bùn lầy e Tiếng trống, tiếng tù và, tiếng gọi nhau xao xác f. Nha lệ,lính tráng,kẻ hầu,người hạ đi lại rộn ràng,tấp lậpa.deCâu 2:Những hình thức ngôn ngữ đã được vận dụng trong đoạn 1 của truyện sống chết mặc bay là gì?a. Ngôn ngữ tự sựb. Ngôn ngữ miêu tảc. Ngôn ngữ của người dẫn truyệnd. Ngôn ngữ biểu cảm e. Tất cả các phương án trêne.Câu 3: Tính cách của quan phủ là? a. Vô trách nhiệm,sống xa hoa, hống hách b.Thương dân c. Sợ nguy hiểm a BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY KẾT THÚC