Bài giảng Ngữ văn 7 tiết 113: Văn học Ca Huế trên sông Hương - Hà Ánh Minh

Ca huÕ trªn s«ng h­¬ngHÀ ÁNH MINHTIẾT 113 : VĂN HỌCI. TIẾP XÚC VĂN BẢN :I. TIẾP XÚC VĂN BẢN : 1. Đọc :Giọng to, rõ, truyền cảm. 2. Chú thích :Tác giả : Hà Ánh Minh.Tác phẩm : - Bài viết đăng trên báo Người Hà Nội. - Kiểu văn bản : Nhật dụng - Thể loại : Bút kí, kết hợp nghị luận, miêu tả, biểu cảm.3. Bố cục: 3 nội dung chính - Vẻ đẹp của làn điệu dân ca Huế. - Vẻ đẹp của cảnh ca Huế trên sông Hương. - Nguồn gốc của các làn điệu ca Huế.II. PHÂN TÍCH :  I.Vẻ đẹp phong phú đa dạng của làn điệu dân ca Huế : a. Làn điệu : - Chèo cạn, bài thai, hò đưa linh...Hò giã gạo, ru em, giã vôi,giã điệp, bài chòi, bài tiệm, nàng vung...Hò lơ, hò ô, xay lúa, hò nện ; Lí con sáo, lí hoài xuân, lí hoài nam... Nam ai, nam bình, quả phụ, nam xuân, tương tư khúc, hành vân...Tứ đại cảnh...Buồn bãNáo nức nồng hậu tình ngườiLòng khát khao, nỗi mong chờ hoài vọng thiết thaBuồn man mác, thương cảm bi aiKhông vui, không buồnII. PHÂN TÍCH :  I.Vẻ đẹp phong phú đa dạng của làn điệu dân ca Huế : a. Làn điệu : II. PHÂN TÍCH :  I.Vẻ đẹp phong phú đa dạng của làn điệu dân ca Huế : a. Làn điệu : * Ca Huế có nội dung tình cảm phong phú, đa dạng thể hiện nét đẹp trong đời sống tâm hồn của con người xứ Huế (có sôi nổi, tươi vui,có bâng khuâng, có tiếc thương ai oán... ). * Nghệ thuật : Liệt kê  Kể các làn điệu dân ca phong phú, đa dạng, với nhiều đặc điểm. b.Nhạc cụ : Đàn tranh, đàn nguyệt, đàn tì bà, nhị, đàn tam, đàn bầu, sáo và cặp sanh... II. PHÂN TÍCH :  I.Vẻ đẹp phong phú đa dạng của làn điệu dân ca Huế : a. Làn điệu :  b. Nhạc cụ : * Đàn Tranh : * Đàn Nguyệt : * Đàn Tì bà : * Đàn Nhị : * Đàn Tam : * Đàn Bầu : * Sáo :b. Nhạc cụ : Đàn tranh, đàn nguyệt, đàn tì bà, nhị, đàn tam, đàn bầu, sáo và cặp sanh... * Nhạc cụ phong phú.c. Nhạc công :+ Ăn mặc:Nam :Áo the, khăn xếpNữ ; Áo dài+ Động tác: Ngón nhấn, mổ, vỗ, vả,ngón bấm day, chớp, búng, ngón phi,ngón rãi..+ Âm thanh tiếng đàn : du dương, trầm bổng, réo rắt, lúc khoan,lúc mau, làm xao động tận đáy hồn người,vương vấn đêm trăng khuya, mênh mông trên dòng sông thơ mộng...Thể hiện bản sắc dân tộc (trang phục dân tộc giản dị mà lịch sự,trang trọng)Điêu luyện (nhanh, linh hoạt, tài hoa, khéo léo) NT: từ láy, tính từ ( mô phỏng âm thanh tiếng đàn) Ca ngợi tài hoa của người nghệ sĩ xứ Huế đồng thời thấy được sự cảm nhận tinh tế nhạy cảm và am hiểu về nghệ thuật của tác giả Trang phục :Ca huÕ trªn s«ng h­¬ng II. Phân tích : 2.Vẻ đẹp của cảnh ca Huế trong một đêm trăng trên sông Hương: Đêm trăng trên sông Hương * Cảnh, tình trong đêm nghe ca Huế trên sông Hương: CảnhTình-Đêm. Thành phố lên đèn như sao sa;Màn sương dày dần lên...cảnh vật mờ đi trong một màu trắng đục.Thuyền rồng – rộng thoáng- sàn gỗ, mui vòm, lộng lẫy, đầu rồng như muốn bay lên...Trăng lân. Giómơn man dìu dịu. Dòng sông trăng gợn sóng. Con thuyền bồng bềnh...Không gian yên tĩnh bỗng bừng lên những âm thanh...Đêm đã về khuya...Lữ khách giang hồ hồn thơ lai láng, tình người nồng hậu, chuẩn bị nghe hát...Ca công trẻ duyên dáng với chiếc áo dài Huế...Tâm trạng chờ đợi, rộn lòng.Hòa tấu du dương trầm bổng, bốn nhạc khúc réo rắt mở đầu xao động hồn người.* Cảnh, tình trong đêm nghe ca Huế trên sông Hương:CảnhTình- Chùa Thiên Mụ hiện ra mờ ảo,tháp Phước Duyên dát ánh trăng vàng;Sóng vỗ ru mạn thuyền, gợn vô hồi xa mãi cùng những tiếng đàn réo rắt, du dương,...Tiếng gà gáy bên làng Thọ Cương, tiếng chuông chùa Thiên Mụ gọi canh năm,..Không gian như lắng đọng;Thời gian như ngừng lại.-Ca nhi cất tiếng hát,..bài này tiếp bài khác, khúc nọ nói khúc kia, lời ca thong thả trang trọng như không bao giờ dứt,...Trong khoang thuyền vẫn đầy ắp lời ca tiếng nhạc,...Con gái Huế tâm hồn phong phú, âm thầm kín đáo và sâu thẳm,... Cầu tràng Tiền lung linh dưới ánh đèn màu 2.Vẻ đẹp của cảnh ca Huế trong một đêm trăng trên sông Hương: 2.Vẻ đẹp của cảnh ca Huế trong một đêm trăng trên sông Hương:* Quang cảnh sông nước đẹp huyền ảo và thơ mộng.* Nghe và nhìn trực tiếp các ca công ( cách ăn mặc và chơi đàn) Du khách sẽ thưởng thức và cảm nhận trực tiếp về dân ca Huế trong một không gian huyền ảo, thơ mộng, khiến tâm hồn du khách càng được bồi đắp, mở rộng thêm mãi. Xứ Huế trong lòng du khách càng thêm thơ mộng, thêm ngàn lần yêu mến Huế...