Bài giảng Ngữ văn 7 Tuần 10 - Tiết 39: Từ trái nghĩa

NGỮ Giáo viên: ĐÀO THỊ THU HẠNHNgữ vănTiếng ViệtTập làm vănVĂN7 2. Nối cột A với cột B để tạo thành các cặp từ đồng nghĩa ?Aa. Đất nướcb. To lớnc. Trẻ emd. Giữ gìne. Sung sướngBTổ quốcBảo vệ Nhi đồng Hạnh phúcVĩ đạiKIÓM TRA MiỆNG1. Thế nào là từ đồng nghĩa ? Có mấy loại từ đồng nghĩa ? Cách sử dụng từ đồng nghĩa ?Em có nhận xét gì về những hình ảnh dưới đây?CườiKhócGiàTrẻHình ảnh trái ngược nhauI- ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa?TuÇn 10 - TiÕt 39: TỪ TRÁI NGHĨACảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh Đầu giường ánh trăng rọi, Ngỡ mặt đất phủ sương. Ngẩng đầu nhìn trăng sáng, Cúi đầu nhớ cố hươngNgẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê Trẻ đi, già trở lại nhà,Giọng quê không đổi, sương pha mái đầu. Gặp nhau mà chẳng biết nhau,Trẻ cười hỏi: “Khách từ đâu tới làng”1Ví dụ.Các cÆp tõ tr¸i nghÜa:- NgÈng > Tr¸i nghÜa vÒ ho¹t ®éng cña ®Çu theo h­íng lªn xuèng -> Tr¸i nghÜa vÒ tuæi t¸c-> Tr¸i nghÜa vÒ sù tù di chuyÓn rêi khái n¬i xuÊt ph¸t hay quay trë l¹i n¬i xuÊt ph¸ta. Ví dụ 1.  Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau.b. Ví dụ 2.- Rau giµ > Tr¸i nghÜa vÒ tÝnh chÊt cña sù vËt. Quần áo lành Món ăn lành Tính lành Bát lànhQuần áo ráchMón ăn độcTính ác độcBát vỡHãy tìm các từ trái nghĩa với từ “lành” trong các trường hợp sau:TuÇn 10 - TiÕt 39: TỪ TRÁI NGHĨA* L­u ý: Khi xem xÐt tõ tr¸i nghÜa ph¶i dùa trªn mét c¬ së , mét tiªu chÝ nµo ®ã hoÆc ph¶i ®Æt chóng trong mét v¨n c¶nh cô thÓ.I- ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa?TuÇn 10 - TiÕt 39: TỪ TRÁI NGHĨA1.Ví dụ.a. Ví dụ 1.b. Ví dụ 2.2. Ghi nhớ 1::(SGK-128)THẢO LUẬN NHÓM:Nhóm 1: Việc sử dụng từ trái nghĩa trong bài thơ “Hồi hương ngẫu thư” có tác dụng gì ? Nhóm 2:Việc sử dụng từ trái nghĩa trong bài thơ “Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh" có tác dụng gì ? Nhóm 3,4 :Tìm 4 thành ngữ có sử dụng từ trái nghĩa . Nêu tác dụng của việc sử dụng từ trái nghĩa trong các thành ngữ đó ? II-Sö dông tõ tr¸i nghÜa:1.Ví dụ.=> T¹o ra phÐp ®èi, lµm næi bËt t×nh yªu quª h­¬ng tha thiÕt cña nhµ th¬.=> T¹o ra phÐp ®èi , kh¸i qu¸t qu·ng ®êi xa quª, nªu c¶nh ngé biÖt li cña t¸c gi¶. Gióp cho c©u th¬ nhÞp nhµng, c©n xøng. TrÎ ®i, giµ trë l¹i nhµ, Giäng quª kh«ng ®æi, s­¬ng pha m¸i ®Çu. GÆp nhau mµ ch¼ng biÕt nhau, TrÎ c­êi hái : “Kh¸ch tõ ®©u ®Õn lµng ?” §Çu gi­êng ¸nh tr¨ng räi, Ngì mÆt ®Êt phñ s­¬ng . NgÈng ®Çu nh×n tr¨ng s¸ng, Cói ®Çu nhí cè h­¬ng. T¸c dông2/ C¶m nghÜ trong ®ªm thanh tÜnh1/ Håi h­¬ng ngÉu th­=> Lµm cho lêi nãi thªm sinh ®éng vµ g©y Ên t­îng3/-Lên voi xuống chó.- Chạy sấp chạy ngửa.- Đổi trắng thay đen.- Lên thác xuống ghềnh.- Có mới nới cũ. Điều nặng tiếng nhẹ.- Gần nhà xa ngõTuÇn 10 - TiÕt 39: TỪ TRÁI NGHĨAMột số thành ngữ có từ trái nghĩa:Sáng nắng chiều mưa.Lên voi xuống chó.Chạy sấp chạy ngửa.Đổi trắng thay đen.Lên thác xuống ghềnh.Có mới nới cũ.Điều nặng tiếng nhẹ.Năm nóng năm lạnh Tác dụng : Với các hình ảnh tương phản, làm cho từng thành ngữ trở nên sinh động và gây ấn tượng mạnh cho người đọc .TuÇn 10 - TiÕt 39: TỪ TRÁI NGHĨAI- ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa?TuÇn 10 - TiÕt 39: TỪ TRÁI NGHĨA1.Ví dụ.a. Ví dụ 1.  Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau.b. Ví dụ 2. Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhau2. Ghi nhớ 1::(SGK-128)II- Sö dông tõ tr¸i nghÜa? Bµi tËp nhanh:T×m vµ nªu t¸c dông cña viÖc sö dông cÆp tõ tr¸i nghÜa trong bµi th¬ B¸nh tr«i n­íc cña Hå Xu©n H­¬ng.Th©n em võa tr¾ng l¹i võa trßnB¶y næi ba ch×m víi n­íc nonR¾n n¸t mÆc dÇu tay kÎ nÆnMµ em v½n gi÷ tÊm lßng son. Thân phận chìm nổi và phụ thuộc vào người khác của người phụ nữ trong xã hội phong kiến.1.Ví dụ.I. ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa?TuÇn 10 - TiÕt 39: TỪ TRÁI NGHĨA1. Ví dụ.  Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau. Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều cặp từ trái nghĩa khác nhau2. Ghi nhớ 1::(SGK-128)II. Sö dông tõ tr¸i nghÜa?T¸c dông:+ T¹o phÐp ®èi+ T¹o h×nh ¶nh t­¬ng ph¶n+ G©y Ên t­îng m¹nh+ Lêi nãi thªm sinh ®éng1. Ví dụ.2. Ghi nhớ 2::(SGK-128)III. Luyện tậpI. ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa?TuÇn 10 - TiÕt 39: TỪ TRÁI NGHĨA1. Ví dụ.2. Ghi nhớ 1::(SGK-128)II. Sö dông tõ tr¸i nghÜa?1. Ví dụ.2. Ghi nhớ 2::(SGK-128)III. Luyện tậpBµi tËp 1: T×m nh÷ng tõ tr¸i nghÜa trong c¸c c©u ca dao, tôc ng÷ sau ®©y: - ChÞ em nh­ chuèi nhiÒu tµu,TÊm lµnh che tÊm r¸ch, ®õng nãi nhau nÆng lêi. - Sè c« ch¼ng giµu th× nghÌo,Ngµy ba m­¬i tÕt thÞt treo trong nhµ. - Ba n¨m ®­îc mét chuyÕn sai, ¸o ng¾n ®i m­în, quÇn dµi ®i thuª. - §ªm th¸ng n¨m ch­a n»m ®· s¸ng, Ngµy th¸ng m­êi ch­a c­êi ®· tèi.I. ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa?TuÇn 10 - TiÕt 39: TỪ TRÁI NGHĨA1. Ví dụ.2. Ghi nhớ 1::(SGK-128)II. Sö dông tõ tr¸i nghÜa?1. Ví dụ.2. Ghi nhớ 2::(SGK-128)III. Luyện tậpBµi 2 : T×m c¸c tõ tr¸i nghÜa víi nh÷ng tõ in ®Ëm trong c¸c côm rõ sau ®©y: T­¬ic¸ t­¬i> 7 câu ) + Có sử dụng từ trái nghĩa hoặc thành ngữ có từ trái nghĩa 	- Nội dung: Nói về tình cảm với quê hương.	TuÇn 10 - TiÕt 39: TỪ TRÁI NGHĨANhìn hình ảnh tìm từ trái nghĩa?Bài tập nhanh:CAOTHẤP cao > < buồnNHỎ BÉTO LỚNVIỆC LÀM TỐTVIỆC LÀM XẤUHướng dẫn học ở nhà: Học thuộc ghi nhớ và hoàn thành bài tập vào vở bài tập Sưu tầm 10 câu thành ngữ có sử dụng từ trái nghĩa . Chuẩn bị bài “Luyện nói : Văn biểu cảm về sự vật con người” ( làm phần chuẩn bị ở nhà)CHÚC CÁC EM VUI KHOẺ, HỌC GIỎIXIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÍ THẦY CÔ GIÁO Đà THAM DỰCh©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« !