Bài giảng Ngữ văn 8 bài 26 tiết 107: Hội thoại

KÍNH CHAỉO QUYÙ THAÀY COÂ CUỉNG TAÁT CAÛ CAÙC EM!kiểm tra bài cũCaõu 1: Coự maỏy caựch thửùc hieọn haứnh ủoọng noựi?Caõu 2: Xaực ủũnh haứnh ủoọng noựi cuỷa caực caõu sau: (1) Thaày giaựo mụựi ngaứy mai seừ ủeỏn. (2) Hoõm nay laứ baứi hoùc Phaựp vaờn cuoỏi cuứng cuỷa caực con. (3) Thaày mong caực con heỏt sửực chuự yự. (Buoồi hoùc cuoỏi cuứng)Caõu Kieồu caõuHaứnh ủoọng noựiCaựch thửùc hieọn(1)(2)(3)Caõu traàn thuaọtTrỡnh baứyTrửùc tieỏpCaõu traàn thuaọtTrỡnh baứyTrửùc tieỏpCaõu traàn thuaọtẹieàu khieồnGiaựn tieỏpHoọi ThoaùiHoọi ThoaùiBài 26I - VAI XAế HOÄI TRONG HOÄI THOAẽI:ẹoaùn trớch “Trong loứng meù”Vớ duù:Một hôm, cô tôi gọi tôi đến bên cười hỏi:- Hồng! Mày có muốn vào Thanh Hoá chơi với mẹ mày không?[...] Nhận ra những ý nghĩa cay độc trong giọng nói và trên nét mặt khi cười rất kịch của cô tôi kia, tôi cúi đầu không đáp. Vì tôi biết rõ, nhắc đến mẹ tôi, cô tôi chỉ có ý gieo rắc vào đầu óc tôi những hoài nghi để tôi khinh miệt và ruồng rẫy mẹ tôi, một người đàn bà đã bị cái tội là goá chồng, nợ nần cùng túng quá, phải bỏ con cái đi tha hương cầu thực. Nhưng đời nào tình thương yêu và lòng kính mến mẹ tôi lại bị những rắp tâm tanh bẩn xâm phạm đến [...]Tôi cũng cười đáp lại cô tôi: Không! Cháu không muốn vào. Cuối năm thế nào mợ cháu cũng về.Cô tôi hỏi luôn, giọng vẫn ngọt: Sao lại không vào? Mợ mày phát tài lắm, có như dạo trước đâu! Vớ duù 1Rồi hai con mắt long lanh của cô tôi chằm chặp đưa nhìn tôi. Tôi lại im lặng cúi đầu xuống đất: lòng tôi càng thắt lại, khoé mắt tôi đã cay cay. Cô tôi liền vỗ vai tôi cười mà nói rằng:- Mày dại quá, cứ vào đi, tao chạy cho tiền tàu. Vào mà bắt mợ mày may vá sắm sửa cho và thăm em bé chứ. [] Tôi cười dài trong tiếng khóc, hỏi cô tôi:- Sao cô biết mợ con có con?Cô tôi vẫn cứ tươi cười kể các chuyện cho tôi nghe. Có một bà họ nội xa vào trong ấy cân gạo về bán. Bà ta một hôm đi qua chợ thấy mẹ tôi ngồi cho con bú ở bên rổ bóng đèn []Cô tôi chưa dứt câu, cổ họng tôi đã nghẹn ứ khóc không ra tiếng. Giá những cổ tục đã đày đoạ mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thuỷ tinh, đầu mẩu gỗ, tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn, mà nhai, mà nghiến cho kì nát vụn mới thôi.Cô tôi bỗng đổi giọng, lại vỗ vai, nhìn vào mặt tôi, nghiêm nghị: Vậy mày hỏi cô Thông - tên người đàn bà họ nội xa kia - chỗ ở của mợ mày, rồi đánh giấy cho mợ mày, bảo dù sao cũng phải về. Trước sau cũng một lần xấu, chả nhẽ bán xới mãi được sao? Tỏ sự ngậm ngùi thương xót thầy tôi, cô tôi chập chừng nói tiếp: Mấy lại rằm tháng tám này là giỗ đầu cậu mày, mợ mày về dù sao cũng đỡ tủi cho cậu mày, và mày cũng còn phải có họ, có hàng, người ta hỏi đến chứ?Vớ duù 1Hoọi ThoaùiHoọi ThoaùiBài 26I - VAI XAế HOÄI TRONG HOÄI THOAẽI:ẹoaùn trớch “Trong loứng meù”1. Vớ duù:Quan heọ giửừa caực nhaõn vaọt tham gia hoọi thoaùi trong ủoaùn trớch treõn laứ quan heọ gỡ? Ai ụỷ vai treõn? Ai ụỷ vai dửụựi? ?Cách xử sự của người cô có điều gì đáng chê trách??Tìm những chi tiết cho thấy nhân vật chú bé Hồng đã cố gắng kìm nén sự bất bình của mình để giữ được thái độ lễ phép. Giải thích vì sao Hồng phải làm như vậy??Qua vớ duù treõn, em hieồu vai xaừ hoọi laứ gỡ?? Voõ-loõ-ủi-a ủang chuaồn bũ baứi thỡ moọt baùn ủeỏn ruỷ ủi baộn chim vỡ caọu ta vửứa ủửụùc boỏ mua cho khaồu suựng mụựi. Khaồu suựng mụựi, ủieàu ủoự thaọt haỏp daón! Nghe baùn noựi, Voõ-loõ-ủi-a ủửựng daọy mụỷ toang cửỷa soồ, loự ủaàu ra ngoaứi vaứ hoỷi baùn moọt caựch tổ mổ veà khaồu suựng. Nhửng roài Voõ-loõ-ủi-a traỷ lụứi baùn vụựi veỷ luyeỏn tieỏc: - Mỡnh baọn hoùc, khoõng ủi ủửụùc! Caọu baùn chaõm choùc: - Hoùc gaùo ủeồ laỏy ủieồm naờm aứ? - Mỡnh khoõng hoùc gaùo maứ laứ hoùc, hoùc khoõng phaỷi vỡ ủieồm, hieồu khoõng?Vớ duù 2Em haừy xaực ủũnh vai xaừ hoọi cuỷa hai nhaõn vaọt tham gia hoọi thoaùi Quan heọ ngang haứng (theo tuoồi taực)Hoọi ThoaùiHoọi ThoaùiBài 26I - VAI XAế HOÄI TRONG HOÄI THOAẽI:Quan heọ treõn dửụựi hay ngang haứng(theo tuoồi taực, thửự baọc trong gia ủỡnh vaứ xaừ hoọi)Quan heọ thaõn - sụ (theo mửực ủoọ quen bieỏt, thaõn tỡnh)- Quan heọ xaừ hoọi:- Vai xaừ hoọi laứ vũ trớ cuỷa ngửụứi tham gia hoọi thoaùi ủoỏi vụựi ngửụứi khaực trong cuoọc thoaùi.ẹoaùn trớch “Trong loứng meù”Vớ duù:Caõu hoỷi thaỷo luaọnTrong cuoọc hoọi thoaùi, coự phaỷi moói ngửụứi tham gia hoọi thoaùi chổ coự moọt vai xaừ hoọi khoõng? Em haừy cho moọt vớ duù ủeồ chửựng minh ủieàu ủoự.?Caõu hoỷi thaỷo luaọnTrong cuoọc hoọi thoaùi, coự phaỷi moói ngửụứi tham gia hoọi thoaùi chổ coự moọt vai xaừ hoọi khoõng? Em haừy cho moọt vớ duù ủeồ chửựng minh ủieàu ủoự. Moói ngửụứi tham gia hoọi thoaùi thửụứng coự nhieàu vai, ủa chieàu Vớ duù: . Chũ Daọu vai dửụựi - Cai Leọ vai treõn (theo ủũa vũ xaừ hoọi) . Chũ Daọu vai treõn - Cai Leọ vai dửụựi (theo tuoồi taực)?- Vai xaừ hoọi laứ vũ trớ cuỷa ngửụứi tham gia hoọi thoaùi ủoỏi vụựi ngửụứi khaực trong cuoọc thoaùi. Vai xaừ hoọi ủửụùc xaực ủũnh baống caực quan heọ xaừ hoọi: + Quan heọ treõn - dửụựi hay ngang haứng (theo tuoồi taực, thửự baọc trong gia ủỡnh vaứ xaừ hoọi. + Quan heọ thaõn - sụ (theo mửực ủoọ quen bieỏt, thaõn tỡnh)- Vỡ quan heọ xaừ hoọi voỏn raỏt ủa daùng neõn vai xaừ hoọi cuỷa moói ngửụứi cuừng ủa daùng, nhieàu chieàu. Khi tham gia hoọi thoaùi, moói ngửụứi caàn xaực ủũnh ủuựng vai cuỷa mỡnh ủeồ choùn caựch noựi cho phuứ hụùp.Ghi NhụựII – LUYEÄN TAÄP: 1. Thaựi ủoọ vửứa nghieõm khaộc vửứa khoan dung cuỷa trong vaờn baỷn “Hũch Tửụựng Sú”- Nay các ngươi nhìn chủ nhục mà không biết lo, thấy nước nhục mà không biết thẹn. - Nếu các ngươi biết chuyên tập sách này là theo lời dạy bảo của ta, thì mới phải đạo thần chủ.Bài1: Hãy tìm những chi tiết trong bài “Hịch tướng sĩ” thể hiện thái độ vừa nghiêm khắc vừa khoan dung với Trần Quốc Tuấn đối với binh sĩ dưới quyền?2. Nhaọn xeựt vai xaừ hoọi trong ủoaùn trớch “Laừo Haùc” ẹoùc ủoaùn trớch dửụựi ủaõy vaứ traỷ lụứi caõu hoỷi -  Chaỳng kieỏp gỡ sung sửụựng thaọt, nhửng coự caựi naứy laứ sung sửụựng; baõy giụứ cuù ngoài xuoỏng phaỷng naứy chụi, toõi ủi luoọc maỏy cuỷ khoai lang, naỏu moọt aỏm nửụực cheứ tửụi thaọt ủaởc; oõng con mỡnh aờn khoai, uoỏng nửụực cheứ, roài huựt thuoỏc laứo theỏ laứ sung sửụựng. -  Vaõng! OÂng giaựo daùy phaỷi! ẹoỏi vụựi chuựng mỡnh thỡ theỏ laứ sung sửụựng.     Laừo noựi xong laùi cửụứi nhử ủửa ủaứ. Tieỏng cửụứi gửụùng nhửng ủaừ hieàn haọu laùi. Toõi vui veỷ baỷo: - Theỏ laứ ủửụùc, chửự gỡ? Vaọy cuù ngoài xửụựng ủaõy, toõi ủi luoọc khoai, naỏu nửụực. - Noựi ủuứa theỏ, chửự oõng giaựo cho ủeồ khi khaực. (Nam Cao, Laừo Haùc)Thảo luậnDaừy1. Dửùa vaứo ủoaùn trớch vaứ nhửừng ủieàu em bieỏt veà truyeọn Laừo Haùc, haừy xaực ủũnh vai xaừ hoọi cuỷa hai nhaõn vaọt tham gia cuoọc hoọi thoaùi treõn.Daừy2. Tỡm nhửừng chi tieỏt trong lụứi thoaùi theồ hieọn thaựi ủoọ vửứa kớnh troùng, vửứa thaõn tỡnh cuỷa nhaõn vaọt oõng giaựo ủoỏi vụựi laừo Haùc.Daừy3. Nhửừng chi tieỏt naứo trong lụứi thoaùi cuỷa laừo Haùc theồ hieọn thaựi ủoọ vửứa quyự troùng vửứa thaõn tỡnh cuỷa laừo ủoỏi vụớ oõng giaựo?b. Thaựi ủoọ vửứa kớnh troùng vửứa thaõn tỡnh cuỷa oõng giaựo ủoỏi vụựi laừo Haùc:- Mụứi laừo huựt thuoỏc, uoỏng nửụực, aờn khoai- Goùi laừo Haùc laứ “cuù”, xửng hoõ goọp “oõng con mỡnh”c. Thaựi ủoọ vửứa quyự troùng vửứa thaõn tỡnh cuỷa laừo ủoỏi vụựi oõng giaựo:- Goùi laứ “oõng giaựo”, duứng tửứ “daùy” thay cho tửứ “noựi”.- Xửng hoõ goọp “ chuựng mỡnh”, caựch noựi chuyeọn xueà xoaứ.Chi tieỏt naứo theồ hieọn taõm traùng khoõng vui vaứ sửù giửừ yự cuỷa laừo Haùc: Laừo Haùc chổ cửụứi nhử ủửa ủaứ, cửụứi gửụùng, thoaựi thaực lụứi mụứi cuỷa oõng giaựo.a. Nhaọn xeựt vai xaừ hoọi.- ẹũa vũ: oõng giaựo vai treõn, laừo Haùc vai dửụựi- Tuoồi taực: laừo Haùc vai treõn, oõng giaựo vai dửụựi.Bài 3: Hãy thuật lại một cuộc trò chuyện mà em đã đọc, đã chứng kiến hoặc tham gia. Phân tích vai xã hội của từng người tham gia cuộc thoại, cách đối xử của họ với nhau thể hiện qua lời thoại và qua những cử chỉ, thái độ kèm theo lời? ẹoùc maóu chuyeọn sau:Moọt sụựm, thaống Huứng, mụựi “nhaọp cử” vaứo xoựm toõi, daột chieỏc xe ủaùp gaàn heỏt hụi ra tieọm sửỷa xe cuỷa baực hai. Noự haỏt haứm vụựi baực Hai:- Bụm cho caựi baựnh trửụực. Nhanh leõn nheự, treó giụứ hoùc roài.Baực hai nhỡn thaống Huứng roài noựi:- Tieọm cuỷa baực hoồng coự bụm thueõ.- Vaọy mửụùn caựi bụm, toõi bụm laỏy vaọy.- Bụm cuỷa baực bũ hử, chaựu chũu khoự daột ủeỏn tieọm khaực vaọy.Vửứa luực aỏy, caựi Hoa nhaứ ụỷ cuoỏi ngoừ cuừng daột xe ủaùp chaùy vaứo tớu tớt chaứo hoỷi:- Chaựu chaứo baực Hai aù! Baực ụi, chaựu mửụùn caựi bụm nheự. Chieàu nay chaựu ủi hoùc veà, baực coi duứm chaựu nghe, hoồng bieỏt sao noự cửự xỡ hụi hoaứi.- ẹửụùc roài. Naứo ủeồ baực bụm cho. Chaựu laứ con gaựi, bieỏt bụm khoõng maứ bụm!Chaựu caỷm ụn baực nhieàu. (Theo Thaứnh Long)Haừy nhaọn xeựt veà caựch noựi naờng cuỷa hai baùn Huứng vaứ Hoa. -Bẩm quan lớn đê vỡ mất rồi!(Quan lớn đỏ mặt tía tai, quay ra quát rằng:) - Đê vỡ rồi!... Đê vỡ rồi, thời ông cắt cổ chúng mày, thời ông bỏ tù chúng mày! Có biết không?... Lính đâu? Sao bay dám để chúng nó chạy xồng xộc vào đây như vậy? Không còn phép tắc gì nữa à? - Dạ, bẩm - Đuổi cổ nó ra!( Ngài quay mặt vào, lại hỏi thầy đề: ) - Thầy bốc quân gì thế? - Dạ, bẩm, con chưa bốc. - Thì bốc đi chứ!Cuỷng coỏ. ẹoùc vaứ chổ ra sửù khaực nhau trong quan heọ giửừa hai ngửụứi vụù vụựi choàng ụỷ hai cuoọc hoọi thoaùi sau:[] Chũ daọu roựn reựn bửng moọt baựt lụựn ủeỏn choó choàng naốm:- Thaày em haừy coỏ ngoài daọy huựp ớt chaựo cho ủụừ xoựt ruoọt. [] (Taột ủeứn)[] ẹoà ngu! ẹoứi moọt caựi maựng lụùn thaọt aứ? Moọt caựi maựng thỡ thaỏm vaứo ủaõu! ẹi tỡm laùi con caự vaứ ủoứi moọt caựi nhaứ roọng. [] (OÂng laừo ủaựnh caự vaứ con caự vaứng). Chũ Daọu vụựi choàng : thaõn maọt, gaàn guừi . Muù vụù vụựi oõng laừo : xổ vaỷ, hoỏng haựch, coi thửụứng. HƯớNG DẫN Về NHà Hoùc baứi, naộm vửừng caực khaựi nieọm.- Hoaứn thaứnh caực baứi taọp.- Chuaồn bũ tieỏt:  “Tỡm hieồu yeỏu toỏ bieồu caỷm trong vaờn nghũ luaọn”