Bài giảng Ngữ văn 8 bài 26 tiết 98: Hành động nói (tiếp theo )

 BÀI 26.TIẾT :98 Tuần 26 27/2/2012Kiểu câuMục đích nóiHành động nóiCách dùngCâu 1Câu 2Câu 3Câu 4Câu 5(1) Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. (2) Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy . (3) Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm.(4) Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo đều được đưa ra trưng bày. (5) Nghĩa là phải ra sức giải thích, tuyên truyền, tổ chức, lãnh đạo, làm cho tinh thần yêu nước của tất cả mọi người đều được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến.1. Ví dụTrần thuậtTrần thuậtTrần thuậtTrần thuậtTrần thuậtTrình bàyYêu cầuTrình bàyTrình bàyYêu cầuTrình bàyTrình bàyTrình bàyĐiều khiểnĐiều khiểnTrực tiếpTrực tiếpGián tiếpTrực tiếpGián tiếp(1) Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý (2) Có khi được trưng bày trong tủ kính, trong bình pha lê, rõ ràng dễ thấy .(3) Nhưng cũng có khi cất giấu kín đáo trong rương, trong hòm .(4) Bổn phận của chúng ta là làm cho những của quý kín đáo đều được đưa ra trưng bày.2. Ghi nhớ:Mỗi hành động núi cú thể được thực hiện bằng kiểu cõu cú chức năng chớnh phự hợp với hành động đú (cỏch dựng trực tiếp) hoặc bằng kiểu cõu khỏc (cỏch dựng giỏn tiếp). Bộc lộ cảm xúcHứa hẹnĐiều khiểnTrình bàyHỏiCảm thánNghi vấnCầu khiếnTrần thuậtKiểu câuHành động nói++++T T++++GTGTGTGT+T TT TT TT TBài tập nhanh:Hãy trình bày quan hệ giữa các kiểu câu trần thuật, nghi vấn, cầu khiến, cảm thán với những kiểu hành động nói mà em biết bằng cách đánh dấu (+) vào ô thích hợp vào bảng dưới đây. * Cần nhớ :Hành động nóiKhái niệmCác kiểu hành động nóiCách thực hiện hành động nói HỏiTrình bàyĐiều khiểnBộc lộ cảm xúcGiántiếpTrựctiếpHứa hẹnII. Luyện tậpBài 1: Tìm các câu nghi vấn trong bài "Hịch tướng sĩ" của Trần Quốc. Cho biết những câu ấy được dùng để làm gì? Trả lời:1. Từ xưa các bậc trung thần nghĩa sĩ bỏ mình vì nước, đời nào không có ? (thực hiện hành động khẳng định)2. Lúc bấy giờ, dẫu các ngươi muốn vui vẻ phỏng có được không? ( thực hiện hành động phủ định)3. Lúc bấy giờ, dẫu các ngươi không muốn vui vẻ phỏng có được không ? (thực hiện hành động khẳng định)4. Vì sao vậy ? (thực hiện hành động gây sự chú ý)5. Nếu vậy, rồi đây sau khi giặc giã dẹp yên, muôn đời để thẹn, há còn mặt mũi nào đứng trong trời đất nữa? (thực hiện hành động phủ định)Bài 2 :a. Vì vậy, nhiệm vụ thiêng liêng của toàn dân ta lúc này là phải nâng cao tinh thần quyết chiến quyết thắng, quyết tâm giải phóng miền Nam, bảo vệ miền Bắc, tiến tới hoà bình thống nhất Tổ quốc. Hễ còn một tên xâm lược trên đất nước ta, thì ta còn phải tiếp tục chiến đấu, quét sạch nó đi. Đồng bào và chiến sĩ miền Nam anh hùng, dưới ngọn cờ vẻ vang của mặt trận Dân tộc Giải phóng, liên tục tiến công, liên tục nổi dậy, kiên quyết tiến lên, giành lấy thắng lợi hoàn toàn. Quân và dân miền Bắc ra sức thi đua yêu nước, xây dựng chủ nghĩa xã hội và làm tròn nghĩa vụ của mình đối với đồng bào miền Nam ruột thịt().b. Cuối cùng, tôi để lại muôn vàn tình thân yêu cho toàn dân, toàn Đảng, cho toàn thể bộ đội, cho các cháu thanh niên và nhi đồng.() Điều mong muốn cuối cùng của tôi là : Toàn Đảng, toàn dõn ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới. ( Di chỳc ) => Cách dùng gián tiếp này như những lời tâm sự của Bác với mọi người, tạo ra sự đồng cảm sâu sắc, nó khiến cho những nguyện vọng của lãnh tụ trở thành nguyện vọng của mỗi người. Bài 3: Tìm các câu có mục đích cầu khiến trong đoạn trích sau. Mỗi câu ấy thể hiện mối quan hệ giữa các nhân vật và tính cách nhân vật như thế nào? Dế Choắt trả lời tôi bằng một giọng rất buồn rầu:- Thưa anh em cũng muốn khôn nhưng khôn không được. Đụng đến việc gì là em thở rồi, không còn hơi sức đâu mà đào bới nữa [.]. Hay bây giờ em nghĩ thế này.Song anh cho phép em mới dám nói.. Rồi Dế Choắt loanh quanh, băn khoăn. Tôi phải bảo:- Được chú mày cứ nói thẳng thừng ra nào. Dế Choắt nhìn tôi mà rằng:Anh đã nghĩ thương em như thế thì hay là anh đào giúp cho em một cái ngách sang bên nhà anh, phòng khi tối lửa tắt đèn có đứa nào đến bắt nạt thì em chạy sang Chưa nghe hết câu , tôi đã hếch răng lên, xì một hơi rõ dài. Rồi với bộ điệu khinh khỉnh, tôi mắng:- Hức ! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi như cú mèo như thế này, ta nào chịu được. Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nông thì cho chết! Tôi về, không một chút bận tâm=> Dế Choắt yếu đuối nên cầu khiến nhã nhặn, mềm mỏng, khiêm tốn. Dế Mèn ỷ thế mạnh giọng ra lệnh, hách dịch.Bài 4: Trong những cách hỏi đường sau đây, em nên dùng những cách nào để hỏi người lớn? a. Bác có biết bưu điện ở đâu không ạ? e. Bác có thể chỉ giúp cháu bưu điện ở đâu không ạ?c. Bưu điện ở đâu, hả bác?b. Bác làm ơn chỉ giùm cháu bưu điện ở đâu ạ.d. Chỉ giùm cháu bưu điện ở đâu với!Bài 5: Trong quỏn ăn, một người núi với người bờn cạnh : “ Anh cú thể chuyển giỳp tụi lọ gia vị khụng ạ ?”. Theo em, trong những hành động dưới đõy, người nghe nờn chọn hành động nào ?a. Lẳng lặng đưa lọ gia vị cho người kia. b. Trả lời người kia : “ Cú chứ ạ. Cỏi lọ ấy khụng nặng đõu mà !”.c. Đưa lọ gia vị cho người kia và núi: “ Mời anh”. ( Hoặc “Mời chị”, “ Mời bỏc”,...)Hướng dẫn chuẩn bị bài :- Học ghi nhớ, cho được vớ dụ. - Làm tất cả cỏc bài tập vào vở. - Chuẩn bị bài mới : Hội thoại. + Đọc kĩ đoạn trớch và trả lời cỏc cõu hỏi : * Quan hệ giữa cỏc nhõn vật ? * Tỡm những chi tiết núi lờn sự kiềm chế của chỳ bộ Hồng ?