Bài giảng Ngữ văn 8 - Bài 6: Đọc hiểu văn bản Cô bé bán diêm (An-đec-xen)

Kiểm tra bài cũ	Học văn bản “ Tức nước vỡ bờ”- Ngô Tất Tố và “Lão Hạc”- Nam Cao, em hiểu gì về số phận và nhân phẩm của người nông dân Việt Nam trong xã hội thực dân phong kiến?Tiết 21-22Bài 6 Văn bảnCô Bé Bán Diêm (Trích) 	 AnđecxenTiết 21-22 Văn bản Cô Bé Bán Diêm AnđecxenI – Giới thiệu chung1- Tác giả- ( 1805-1875 )-Là nhà văn lớn người Đan Mạch nổi tiếng với loại truyện kể cho trẻ em.-Tác phẩm : Nàng công chúa và hạt đậu, Bầy chim thiên nga, Bộ quần áo mới của hoàng đế, Nàng tiên cá, Chú lính chì dũng cảm-Nhân vật trong truyện của An -đec - xen thường là các em nhỏ, đồ dùng, cây cỏ, loàivật.-Truyện của An đec xen giàu chất nhân văn, đượm màu sắc hư ảo và thơ mộng, ngộ nghĩnh và thông minh, đáng yêu. Cốt truyện hấp dẫn, cách kể sinh động, lời văn nhẹ nhàng, trong sáng.Tất cả tạo nên vẻ đẹp lâu bền của truyện cổ tích An-đec-xen.Tiết 21-22 Văn bản Cô Bé Bán Diêm AnđecxenThật hạnh phỳc khi loài người cú được Andersen. Người đàn ụng cú gương mặt khắc khổ này đó gỡn giữ phần tươi trẻ nhất trong mỗi con người bằng những chuyện kể của mỡnh. Cổ tớch của Andersen dành cho mọi lứa tuổi, khụng cú bất kỳ sự phõn biệt ranh giới nào. Đó là con người, thỡ sẽ đọc Andersen và tỡm thấy mỡnh trong đú. Cú thể ai đú sẽ cho rằng đó sang thế kỷ 21, con người đó xuống tận nơi sõu nhất của biển và đang tỡm cỏch chinh phục khụng gian thỡ việc gỡ phải nghe cổ tớch và tin vào điều huyễn hoặc. Khụng đõu, đú là điều cú thật trong trỏi tim và tõm hồn mỗi người, khụng thể bị đỏnh trỏo hoặc tiờu diệt. Bởi khi những điều như thế mất đi, trỏi đất sẽ trở nờn quỏ cằn cỗi và những nụ cười sẽ khụng cũn mang hương vị của cỏc bụng hoa. ( Ngô Thị Kim Cúc – báo Thanh niên 1/6/2004)Tiết 21-22 Văn bản Cô Bé Bán Diêm AnđecxenI – Giới thiệu chung1- Tác giả- ( 1805-1875 )-Là nhà văn lớn người Đan Mạch nổi tiếng với loại truyện kể cho trẻ em.-Tác phẩm : Nàng công chúa và hạt đậu, Bầy chimthiên nga, Bộ quần áo mới của hoàng đế, Nàng tiên cá, Chú lính chì dũng cảm-Nhân vật trong truyện của An -đec - xen thường là các em nhỏ, đồ dùng, cây cỏ, con vật.-Truyện của An đec xen giàu chất nhân văn, đượm màu sắc hư ảo và thơ mộng, ngộ nghĩnh và thông minh, đáng yêu. Cốt truyện hấp dẫn, cách kể sinh động, lời văn nhẹ nhàng,trong sáng.Tất cả tạoNên vẻ đẹp lâu bền của truyện cổ tích An-đec-xen.2- Tác phẩm-Viết vào năm 1845, khi nhà văn đã có trên 20cầm bútII. Tìm hiểu đoạn trích1.Đọc – Tóm tắt2- Chú thích Tiết 21-22 Văn bản Cô Bé Bán Diêm Anđecxen- Chậm rãi, cảm thông , chú ý phân biệt cảnh thực và cảnh mộng sau từng lần cô bé quẹt diêmEm bé mồ côi mẹ phải đi bán diêm trong đêm giao thừa rét buốt. Em chẳng dám về nhà vì sợ bố đánh, đành ngồi nép vào góc tường, liên tục quẹt diêm để sưởi. Hết một bao diêm thì em bé chết cóng trong giấc mơ cùng bà nội lên trời.Sáng hôm sau – mồng 1 Tết, mọi người qua đường vẫn thản nhiên nhìn cảnh tượng thương tâm.Lưu ý chú thích (4), (7),(9),(10),(11),(12)II. Tìm hiểu đoạn trích1.Đọc – Tóm tắt2- Chú thích3- Bố cục4- Phân tícha- Hoàn cảnh của cô bé bándiêm:Tiết 21-22 Văn bản Cô Bé Bán Diêm Anđecxen- 3 phần: 1.Từ đầu --> "Cứngđờ": Hoàn cảnh của cô bé bán diêm.2.Tiếp --> "Chầu thượng đế": Mộng tưởng và thực tại.3. Còn lại: Cái chết của cô bé.-> Kể theo trình tự thời gian và sự việc. Cách kể phổ biến trong truyện cổ tích* Gia cảnh:- Mồ côi mẹ, bà mất.- Nhà nghèo.- Sống chui rúc trong 1 xó tối tăm. - Luôn bị bố mắng nhiếc, chửi rủa.- Phải đi bán diêm kiếm sống. --> Đáng thương, thiếu thốn cả vật chất lẫn tinh thần.*Đêm giao thừa, rét dữ dội, ngoài đường tuyết rơi trắng xoá+ Đầu trần, chân đất+ Bụng đói, rét+ Ngồi nép trong 1 góc tường+ Không dám về nhà (Sợ bố đánh) > NT tương phản đối lập ( giữa sự vui vẻ, ấm áp, no đủ của những người xung quanh với sự thiếu thốn, đói rét sợ hãi của em bé)-"Cái xó tối tăm" > Tương phản giữa hiện tại đau thương và quá khứ ngập tràn hạnh phúc, tương phản giữa khung cảnh thiên nhiên lạnh giá và cô bé phong phanh rách rướiTiết 21-22 Văn bản Cô Bé Bán Diêm AnđecxenII. Tìm hiểu đoạn trích1.Đọc – Tóm tắt2- Chú thích3- Bố cục4- Phân tícha-Hoàn cảnh của cô bé bán diêm:=>Nhỏ nhoi, đơn độc, đói rét,bị đày ải, không nhận được bấtkỳ một sự quan tâm nào. Đó làmột em bé khốn khổ và vô cùng đáng thương.*Mộng tưởngLần 1: Lò sưởi ấm áp	 (được sưởi ấm)Lần 2: Bữa ăn thịnh soạn (muốn được ăn no)Lần 3: Cây trông Nôen (muốn được vui chơi)Lần 4: Bà em mỉm cười với em (muốn được yêu thương)Lần 5 và các que diêm còn lại: Hai bà cháu bay vụt lên cao -> Phù hợp với tâm lý trẻ thơ và hình ảnhthực tại của cô bé lúc bấy giờ. Ước mơ của tuổi thơ thật kỳ diệu và niềm khao khát cũng thật chính đáng : c/s không đói rét, ấm áp tình cảm của người thân Tiết 21-22 Văn bản Cô Bé Bán Diêm AnđecxenII. Tìm hiểu đoạn trích1.Đọc – Tóm tắt2- Chú thích3- Bố cục4- Phân tícha- Hình ảnh của cô bé bán diêm:b- Mộng tưởng và thực tại*Thực tại- Lo lắng bị cha mắng - Bức tường dày đặc và lạnh lẽo-Tất cả những ngọn nến bay lên, gợi cho em suynghĩ về cái chết.- ảo ảnh về bà biến mất.-Em đi theo bà, em vĩnh viễn ra đi trong đói khátvà rét buốt. -> Tương phản , đan xen giữa mộng ảo và thực tại phũ phàngLàm nổi bật tình cảnh và khao khát ước mơ của cô bé bán diêm.Nỗi đau to lớn của An - đec - xen. Ông muốn nhắc khẽ ai đó đang được sống trong vòng tay yêu thương của bố mẹ nên biết cảm thông với nỗi khổ tâm, nỗi đau thương của các bạn nhỏ bất hạnh. Bởi lẽ biết san sẻ cùng đồng loại cũng là 1 hạnh phúc. Tiết 21-22 Văn bản Cô Bé Bán Diêm AnđecxenII. Tìm hiểu đoạn trích1.Đọc – Tóm tắt2- Chú thích3- Bố cục4- Phân tícha-Hình ảnh của cô bé bándiêm:b-Mộng tưởng và thực tại- Ngồi giữa những bao diêm - Cô bé có đôi má hồng, đôi môi đang mỉn cười  em bé đáng yêu như 1 tiểu thiên thần đang ngủ.- Làm cho người đọc cảm thấy bớt đi sự bi thương; nỗi ám ảnh về 1 cái chết bi thương - thương tâm. - Nhà văn viết trong niềm xót thương vô hạn; tình thương yêu sự cảm thông ấy đã khiến nhà văn miêu tả hình ảnh đau thương nhưng rất đẹp của cô bé bán diêm.Tiết 21-22 Văn bản Cô Bé Bán Diêm AnđecxenII. Tìm hiểu đoạn trích1.Đọc – Tóm tắt2- Chú thích3- Bố cục4- Phân tícha-Hình ảnh của cô bé bándiêm:b-Mộng tưởng và thực tạic-Cái chết của cô bé bán diêmTổng kết1- Nội dung: 	Truyện biểu hiện niềm thương cảm của tác giả đối với trẻ thơ lam lũ đã nói lên ước mơ được sống tốt đẹp của trẻ thơ.2- Nghệ thuật: + Đan xen giữa các yếu tố thật và ảo + Kết hợp tự sự, miêu tả và biểu cảm. + Kết cấu truyện theo lối tương phản, đối lập.