Bài giảng Ngữ văn 8 - Làm văn Tiết 38: Ôn tập truyện kí Việt Nam - Trường THCS Nguyễn Đăng Đạo

Tr­êng THCS nguyÔn §¨ng §¹o - b¾c ninhLớp 8 A3TIẾT 38: ÔN TẬP TRUYỆN KÝ VIỆT NAM1. Bảng thống kê các tác phẩm truyện ký Việt Nam đã học từ đầu năm.Tên văn bản, tác giảThể loạiP. thức biểu đạtNội dung chủ yếuNghệ thuật đặc sắcTôi đi họcThanh Tịnh (1911- 1988) Truyện ngắn Tự sự xen miêu tả và biểu cảm. Những kỉ niệm trong sáng về ngày đầu tiên được đến trường đi học. Những h/ả so sánh mới mẻ và gợi cảm. Trong lòng mẹ ( Những ngày thơ ấu)Nguyên Hồng (1918- 1982) Hồi kí tự truyện Tự sự kết hợp với miêu tả và biểu cảm đánh giá. Nỗi cay đắng tủi cực và tình yêu thương mẹ cháy bỏng của bé Hồng với người mẹ bất hạnh. H/ả so sánh liên tưởng độc đáo. TIẾT 38: ÔN TẬP TRUYỆN KÝ VIỆT NAMTên văn bản, tác giảThể loạiP. thức biểu đạtNội dung chủ yếuNghệ thuật đặc sắcTức nước vỡ bờ (Tắt đèn 1939 -Ngô Tất Tố) Tiểu thuyết Tự sự kết hợp miêu tả - Vạch trần bộ mặt tàn ác, bất nhân của XH thực dân PK đương thời. Tố cáo chính sách thuế khoá vô nhân đạo.-Vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ nông dân, vừa giàu tình thương yêu vừa có sức sống tiềm tàng mạnh mẽ của chị Dậu cũng là của người phụ nữ Việt Nam trước CM -Xây dựng tình huống truyện bất ngờ, có cao trào và giải quyết hợp lí.Xây dựng, miêu tả nhân vật chủ yếu qua hai ngôn ngữ, hành động trong thế tương phản với các nhân vật khác. TIẾT 38: ÔN TẬP TRUYỆN KÝ VIỆT NAM1. Bảng thống kê các tác phẩm truyện ký Việt Nam đã học từ đầu năm.Tên văn bản, tác giảThể loạiP. thức biểu đạtNội dung chủ yếuNghệ thuật đặc sắcLão Hạc(Lão Hạc)- Nam Cao(1915-1951) Truyện ngắn Tự sự kết hợp miêu tả biểu cảmSố phận bi thảm và phẩm chất cao quí của người nông dân trước CM tháng 8.-Thái độ trân trọng của tác giả đối với họ Nghệ thuật miêu tả nội tâm và diễn biến tâm lí của mỗi nhân vật.Ngôn ngữ miêu tả chân thật đậm đà chất nông dân giản dị, tự nhiên nhưng mang màu sắc triết lí. Hình ảnh các tác giả và tác phẩm truyện ký Việt Nam đã họcTIẾT 38: ÔN TẬP TRUYỆN KÝ VIỆT NAM2. Điểm giống và khác nhau về nội dung và hình thức nghệ thuật của ba văn bản trong các bài 2,3 và 4? Nêu những điểm giống và khác nhau chủ yếu về nội dung và hình thức nghệ thuật của ba văn bản trong các bài 2,3 và 4?THẢO LUẬN NHÓMa. Giống nhau:- Đều là văn bản tự sự, truyện kí hiện đại được sáng tác vào thời kì 1930-1945.- Đều lấy đề tài về con người và cuộc sống xã hội đương thời của tác giả. Các tác phẩm đều đi sâu miêu tả số phận cực khổ của những người bị vùi dập.- Các tác phẩm đều chan chứa tinh thần nhân đạo (yêu thương, trân trọng những tình cảm, phẩm chất đẹp đẽ của con người; tố cáo những gì tàn ác xấu xa ).- Các tác phẩm có lối viết chân thật, gần gũi đời sống, chân thực (bút pháp hiện thực) Đó chính là những điểm chung nhất của dòng văn xuôi hiện thực nước ta trước cách mạng. TIẾT 38: ÔN TẬP TRUYỆN KÝ VIỆT NAM2. Điểm giống và khác nhau về nội dung và hình thức nghệ thuật của ba văn bản trong các bài 2,3 và 4b. Khác nhau:Nội dungTrong lòng mẹTức nước vỡ bờLão HạcNỗi cay đắng tủi cực và tình yêu thương mẹ cháy bỏng của bé Hồng với người mẹ bất hạnh.- Vạch trần bộ mặt tàn ác, bất nhân của XH thực dân PK đương thời. Tố cáo chính sách thuế khoá vô nhân đạo.-Vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ nông dân, vừa giàu tình thương yêu vừa có sức sống tiềm tàng mạnh mẽ của chị Dậu cũng là của người phụ nữ Việt Nam trước CM.Số phận bi thảm và phẩm chất cao quí của người nông dân trong xã hội Việt Nam trước CM tháng 8.Thái độ trân trọng của tác giả đối với họTIẾT 38: ÔN TẬP TRUYỆN KÝ VIỆT NAMb. Khác nhau:Nghệ thuậtTrong lòng mẹTức nước vỡ bờLão HạcH/ả so sánh liên tưởng độc đáo.- Ngòi bút hiện thực khoẻ khoắn, giàu tinh thần lạc quan.- Xây dựng tình huống truyện bất ngờ, có cao trào và giải quyết hợp lí.- Xây dựng, miêu tả nhân vật chủ yếu qua hai ngôn ngữ, hành động trong thế tương phản với các nhân vật khác. Nghệ thuật miêu tả nội tâm và diễn biến tâm lí của mỗi nhân vật. Ngôn ngữ miêu tả chân thật đậm đà chất nông dân giản dị, tự nhiên nhưng mang màu sắc triết líTIẾT 38: ÔN TẬP TRUYỆN KÝ VIỆT NAM3. Luyện tập: Trong các đoạn trích và tác phẩm đã học trong bài 2,3 và 4 em thích nhất nhân vật và đoạn văn nào nhất? Vì sao?Viết một đoạn văn ngắn nêu cảm nghĩ của em về một trong số những tác phẩm truyện kí đã học.“ Søc m¹nh k× l¹ cña chÞ DËu do ®©u mµ cã? §ã lµ do søc m¹nh cña lßng c¨m hên sôc s«i, cña sù uÊt øc cao ®é khi bÞ dån ®Èy ®Õn cïng ®­êng, kh«ng thÓ chÞu ®ùng ®­îc n÷a. Nh­ng ®ã cßn lµ søc m¹nh cña t×nh th­¬ng yªu chång con v« bê bÕn. Th­¬ng chång, lo cho chång, chÞ ®· cè van xin, h¹ m×nh mµ kh«ng ®­îc. §Ó b¶o vÖ chång trong phót gi©y khÈn cÊp, chÞ ®· vïng lªn chèng tr¶ quyÕt liÖt vµ chÞ ®· chiÕn th¾ng vÎ vang. DiÔn biÕn th¸i ®é dÉn ®Õn hµnh ®éng Êy cña chÞ DËu bÊt ngê th× cã bÊt ngê nh­ng hoµn toµn hîp t×nh hîp lÝ, hîp quy luËt. Tõ h×nh ¶nh chÞ DËu trong ch­¬ng truyÖn nµy, cµng kh¼ng ®Þnh tÝnh ®óng ®¾n cña quy luËt x· héi: Cã ¸p bøc sÏ cã ®Êu tranh, cã tøc n­íc ¾t sÏ cã vì bê. C©u nãi méc m¹c ®Çy phÉn uÊt cña chÞ DËu sau hai cuéc chiÕn chÝnh lµ lêi tuyªn ng«n hïng hån cho quy luËt Êy: - Thµ ngåi tï. §Ó cho chóng nã lµm t×nh lµm téi m·i thÕ, t«i kh«ng chÞu ®­îc!” ( Theo s¸ch KiÕn thøc c¬ b¶n V¨n tiÕng ViÖt _ Tg: NguyÔn Xu©n L¹c ) “ Lão Hạc là một nông dân nghèo cực, không được học hành, chẳng có chữ nghĩa, càng không biết nhiều lí luận về tình phụ tử. Nhưng cái chết dữ dội của lão là bằng chứng cảm động về cái tình cha con nguyên sơ mộc mạc mhưng thăm thẳm, thiêng liêng biết chừng nào! Cái chết của Lão Hạc, từ trong bản chất của nó, chưa hẳn là bi quan. Bởi, nó vẫn nói lên niềm tin sâu sắc và sự trường tồn vào bản chất của con người, qua mấy dòng suy ngẫm, triết lí của ông giáo ở cuối truyện:- Không! Cuộc đời chưa hẳn đã đáng buồn!” ( Theo sách Kiến thức cơ bản Văn tiếng Việt - Tg: Nguyễn Xuân Lạc )LÃO HẠCHướng dẫn về nhàHọc bàiSoạn: Thông tin về trái đất năm 2000