Bài giảng Ngữ văn 8 - Phần Tiếng Việt Tiết 27: Tình thái từ

I. CHỨC NĂNG CỦA TÌNH THÁI TỪ:b) Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu tôi hỏi, thì tôi oà lên khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ tôi cũng sụt sùi theo:Con nín đi! (Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)c) Thương thay cũng một kiếp người Khéo thay mang lấy sắc tài làm chi! (Nguyễn Du, Truyên Kiều)a) Mẹ đi làm rồi à?Câu hỏiCâu cầu khiếnCâu cảm thánb) Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu tôi hỏi, thì tôi oà lên khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ tôi cũng sụt sùi theo:- Con nín (Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)c) Thương cũng một kiếp người Khéo mang lấy sắc tài làm chi ! (Nguyễn Du, Truyên Kiều)a) Mẹ đi làm rồiKhông còn ý nghĩa nghiã vấn. C©u nghi vÊn thµnh c©u trÇn thuËt ®¬n.không còn câu cầu khiến.không tạo được Câu cảm thán.àø?thaythayNÕu l­ỵc bá nh÷ng tõ in ®Ëm ë tõng c©u th× ý nghÜa cđa c©u cã g× thay ®ỉi ?đi !..là những từ được thêm vào câu để cấu tạo câu nghi vấn, câu cầu khiến, câu cảm thán và để biểu thị các sắc thái tình cảm của người nói.d) Em chào cô ạ! Nếu ta bỏ từ ạ thì sẽ có gì thay đổi?Mức độ lễ phép không caoChức năng: Em chào cô! Một số loại tình thái tư:ø- Tình thái từ nghi vấn : à, ư, hả, chứ, chăng,  - Tình thái từ cầu khiến: đi, nào, với, . . . - Tình thái từ biểu thị sắc thái tình cảm: ạï, nhé, cơ, mà- Tình thái từ cảm thán: thay, sao , . . . Em chào cô! Mức độ lễ phép không caoBài tập nhanh:Trong các câu dưới đây từ nào trong các từ in đậm là tình thái từ ?a, Em thích trường nào thì thi vào trường ấy.b, Nhanh lên nào, anh em ơi!c, Làm như thế nào mới đúng chứd, Tơi đã khuyên bảo nĩ nhiều lần rồi chứ cĩ phải khơng đâu.e, Cứu tơi với!g, Nĩ đi chơi với tơi từ sáng. h, Con cị đậu ở đằng kia.i, Nĩ thích hát dân ca Nghệ Tĩnh kia.II. SỬ DỤNG TÌNH THÁI TỪ:b) Thầy mệt ạ?c) Bạn giúp tôi một tay nhé!d) Bác giúp cháu một tay ạ!a) Bạn chưa về à? hỏi, thân mật hỏi, kính trọngcầu khiến, thân mậtCầu khiến, kính trọng.* Bài tập 2:a. chø : Nghi vÊn, dùng trong trường hợp điều muốn hỏi ít nhiều đã được khẳng định. b. chø : Nhấn m¹nh điều vừa khẳng định là khơng thể khác được.c. Ư: Hỏi, với thái độ ph©n v©n.d. nhØ : thái độ th©n mËt.e. nhÐ.: Dặn dị, với thái độ th©n mËt.g. vậy: thái độ miễn cưỡngh. cơ mà: thái độ thuyết phục.Bµi tËp 3: §Ỉt c©u víi c¸c t×nh th¸i tõ mµ, ®Êy, chø lÞ, th«i, c¬, vËy.- T«i ®· nãi råi mµ !- B¹n ®i ®©u ®Êy ? - B¹n Êy h¸t hay thÕ chø lÞ ! - Chĩng ta ®i häc th«i ! - Con thÝch ®i ch¬i Hµ Néi c¬ ! - Trêi m­a, c¶ nhµ ta ë nhµ vËy!