Bài giảng Ngữ văn 8 - Phần Tiếng Việt Tiết 27: Tình thái từ - Trường THCS Nguyễn Trãi

CHÀO MỪNG QUÍ THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚPTRƯỜNG THCS NGUYỄN TRÃIKIỂM TRA BÀI CŨThế nào là trợ từ? thán từ? Cho ví dụ?Tiết 27 TÌNH THÁI TỪI CHỨC NĂNG CỦA TÌNH THÁI TỪ 1.Quan sát ví dụa. – Mẹ đi làm rồi ạ?b. Mẹ tôi vừa kéo tay tôi, xoa đầu tôi hỏi, thì tôi òa lên khóc rồi cứ thế nức nở. Mẹ tôi cũng sụt sùi theo: - Con nín đi ! (Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu)c. Thương thay cũng một kiếp người, Khéo thay mang lấy sắc tài làm chi ! ( Nguyễn Du, Truyện Kiều)d. Em chào cô ạ !Tiết 27 TÌNH THÁI TỪI. CHỨC NĂNG CỦA TÌNH THÁI TỪ 1. Ví dụ CHỨC NĂNG CỦA TÌNH THÁI TỪa. Từ “ à” để tạo lập câu nghi vấnb. Từ “ đi” để tạo lập câu cầu khiếnc. Từ: “ thay” để tạo lập câu cảm thánd. Từ “ ạ” biểu thị sắc thái tình cảm kính trọng, lễ phép của người dưới với người trên Tiết 27 TÌNH THÁI TỪ*NhËn xÐtNh÷ng tõ µ trong ng÷ liÖu a ®Ó t¹o c©u nghi vÊn, tõ ®i trong ng÷ liÖu b ®Ó t¹o c©u cÇu khiÕn, tõ thay trong ng÷ liÖu c ®Ó t¹o c©u c¶m th¸n, tõ ¹ trong ng÷ liÖu d biÓu thÞ s¾c th¸i t×nh c¶m cña ng­êi nãi. C¸c tõ: µ, ®i, thay, ¹ lµ c¸c t×nh th¸i tõ.VËy em hiÓu thÕ nµo lµ tÝnh th¸i tõ ?* NhËn xÐt- Nh÷ng tõ thªm vµo trong c©u ®Ó t¹o c©u nghi vÊn, c©u cÇu khiÕn, c©u c¶m th¸n vµ ®Ó biÓu thÞ c¸c s¾c th¸i t×nh c¶m lµ c¸c t×nh th¸i tõ.3. NhËn xÐt Dùa vµo c¸c t×nh th¸i tõ ®· t×m ®­îc ë c¸c ng÷ liÖu trong ph¹m vi bµi häc ta ph©n lo¹i c¸c t×nh th¸i tõ ®ã nh­ thÕ nµo ??* NhËn xÐt- Nh÷ng tõ thªm vµo trong c©u ®Ó t¹o c©u nghi vÊn, c©u cÇu khiÕn, c©u c¶m th¸n vµ ®Ó biÓu thÞ c¸c s¾c th¸i t×nh c¶m lµ c¸c t×nh th¸i tõ.- Ph©n lo¹i: + T×nh th¸i tõ nghi vÊn. + T×nh th¸i tõ cÇu khiÕn. + T×nh th¸i tõ c¶m th¸n. + T×nh th¸i tõ béc lé c¶m xóc.2.Ghi nhớ: sgk/ 81Tình thái từ là những từ được thêm vào câu để cấu tạo câu nghi vấn , câu cầu khiến, câu cảm thán và để biểu thị các sắc thái tình cảm của người nói.Tình thái từ gồm một số loại đáng chú ý sau :-Tình thái từ nghi vấn : à , ư , hả , chứ , chăng, . . .-Tình thái từ cầu khiến: đi , nào , với , . . .-Tình thái từ cảm thán : thay , sao , . . .-Tình thái từ biểu thị sắc thái tình cảm: ạ,nhé,cơ,mà ...BÀI TẬP NHANHHãy tìm tình thái từ trong các câu sau?a. Anh đi đi !b. Chị đã nói thế ư?II. SỬ DỤNG TÌNH THÁI TỪ 1. Ví dụ - Bạn chưa về à? - Thầy mệt ạ? - Bạn giúp tôi một tay nhé! - Bác giúp cháu một tay ạ?Tiết 27 TÌNH THÁI TỪII. SỬ DỤNG TÌNH THÁI TỪ 1. Ví dụ a.Hỏi, thân mật b.Hỏi, kính trọng c.Cầu khiến, thân mật d.Cầu khiến, kính trọng 2. Ghi nhớ 2: SGK/ 81Tiết 27 TÌNH THÁI TỪBài tập nhanhHãy dùng tình thái từ để biến đổi sắc thái ý nghĩa trong câu sau: Nam làm bài.III.LUYỆN TẬPBài 1 Trong các câu từ nào là tình thái từ, từ nào không phải là tình thái từ?a(-)b(+)c(+)d(-)e(+)g(-)h(-)i(+)Tiết 27 TÌNH THÁI TỪBài 2: Thảo luận nhómTiết 27 TÌNH THÁI TỪBài 2a)chứ:nghi vấn,dùng trong trường hợp điều muốn hỏi đã ít nhiều khẳng định.b)chứ:nhấn mạnh điều vừa khẳng định, cho là không thể khác được.c)ư:hỏi,với thái độ phân vân.d)nhỉ:thái độ thân mật.e)nhé:dặn dò,thái độ thân mật.g)vậy:thái độ miễn cưỡng.h)cơ mà:thái độ thuyết phục.Tiết 27 TÌNH THÁI TỪBài 3:Đặt câu với các tình thái từ mà, đấy, chứ lị, thôi, cơ, vậy.Tiết 27 TÌNH THÁI TỪCủng cốThế nào là tình thái từ? Cho ví dụ?Sử dụng tình thái từ cần chú ý điều gì?Hướng dẫn học ở nhàHọc thuộc ghi nhớ. Làm bài tập 4,5Giải thích ý nghĩa của tình thái từ trong một văn bản tự chọn ?Chuẩn bị bài “ Chương trình địa phương ( phần tiếng Việt)”C¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh