Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 101: Bàn luận về phép học (Nguyễn Thiếp)

Bình Luận về phép họcC¸oHÞchChiÕu123Dïng ®Ó cæ ®éng, thuyÕt phôc hoÆc kªu gäi chèng thï trong giÆc ngoµi.aDïng ®Ó tr×nh bµy mét chñ tr­¬ng hay c«ng bè kÕt qu¶ mét viÖc lín ®Ó mäi ng­êi biÕt.bThÇn d©n göi lªn vua chóa ®Ó tr×nh bµy sù viÖc, ý kiÕn, ®Ò nghÞ.cBan bè mÖnh lÖnh cña nhµ vua.dH·y nèi kh¸i niÖm ë cét bªn ph¶i t­¬ng øng víi néi dung ë cét bªn tr¸i?Dïng ®Ó cæ ®éng, thuyÕt phôc hoÆc kªu gäi chèng thï trong giÆc ngoµi.aDïng ®Ó tr×nh bµy mét chñ tr­¬ng hay c«ng bè kÕt qu¶ mét viÖc lín ®Ó mäi ng­êi biÕt.bBan bè mÖnh lÖnh cña nhµ vua.d4TÊu ThÇn d©n göi lªn vua chóa ®Ó tr×nh bµy sù viÖc, ý kiÕn, ®Ò nghÞ.cKiểm tra bài cũTiết :101Tác giả:Nguyễn ThiếpBình luận phép học1. Tác giả : -NguyÔn ThiÕp: (1723-1804).-Tù :Kh¶i Xuyªn, hiÖu: L¹p Phong C­ SÜ, ng­êi ®­¬ng thêi kÝnh träng gäi lµ La S¬n Phu Tö.Quª qu¸n: Hµ TÜnh. Lµ ng­êi ®øc träng, tµi cao.TIẾT 101: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC2. Tác phẩm : * Đọc văn bản,t×m hiÓu tõ khã : ( SGK )TIẾT 101: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC a. Hoàn cảnh sáng tác:Tháng 8 năm 1791 b. Thể loại:TấuTấu là một loại văn thư của bề tôi , thần dân gửi lên vua chúa để trình bày sự việc , ý kiến , đề nghị. Tấu có thể viết bằng văn xuôi hay văn vần ,văn biền ngẫu . Bài Tấu của Nguyễn Thiếp gửi vua Quang Trung bàn về ba điều mà theo ông bậc đế vương nên biết Bài tấu( cña NguyÔn ThiÕp göi vua Quang Trung )Quân Đức( §øc cña vua )Dân Tâm( Lßng d©n )Học pháp( PhÐp häc )c. Vị trí đoạn trích : Phần thứ 3 của bài tấu.TIẾT 101: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌCd. Bè côc: 3 phÇn§o¹n 1: Tõ ®Çu ®Õn “ ®Òu do nh÷ng ®iÒu tÖ h¹i Êy”: Bµn vÒ môc ®Ých cña viÖc häc.§o¹n 2: TiÕp ®Õn “ xin chí bá qua”: Bµn vÒ c¸ch häc.§o¹n 3: TiÕp ®Õn “ thiªn h¹ thÞnh trÞ”: Bµn vÒ t¸c dông cña phÐp häc ch©n chÝnh.§o¹n cuèi cïng bµy tá nçi lßng ( kh«ng coi lµ luËn cø ) ë bµi tÊu nµy, luËn ®iÓm “ PhÐp häc ch©n chÝnh” ®­îc tr×nh bµy b»ng ba luËn ®iÓm: Bµn vÒ môc ®Ých cña viÖc häc. Bµn vÒ c¸ch häc.T¸c dông cña phÐp häc ch©n chÝnh. Em h·y x¸c ®Þnh c¸c ®o¹n v¨n t­¬ng øng víi c¸c luËn ®iÓm ®ã ? II. PH¢N tÝch :1. Mục đích của việc họcTIẾT 101: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC§äc ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm 1 “môc ®Ých cña viÖc häc” vµ cho biÕt luËn ®iÓm 1 ®­îc tr×nh bµy b»ng mÊy luËn cø? LuËn ®iÓm 1: Môc ®Ých cña viÖc häc ®­îc lµm râ b»ng hai luËn cø:LuËn cø 1: Nªu ra môc ®Ých ch©n chÝnh cña viÖc häc: LuËn cø 2: Phª ph¸n thùc tr¹ng tiªu cùc cña viÖc häc * Häc tËp lµ mét quy luËt trong cuéc sèng cña con ng­êi.* ChØ cã häc tËp, con ng­êi míi trë nªn tèt ®Ñp. Ngọc không mài, không thành đồ vật ; người không học không biết rõ đạo . Đạo là lẽ đối xử hằng ngày giữa mọi người. Kẻ đi học là học điều ấy. Häc ®Ó lµm ng­êi, häc ®Ó biÕt ®¹o.TIẾT 101: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌCTheo em t¸c gi¶ bµy tá suy nghÜ g× vÒ viÖc häc trong luËn cø 1? Tõ ®ã theo t¸c gi¶, môc ®Ých cña viÖc häc ch©n chÝnh lµ g×? Theo em, quan niÖm vÒ môc ®Ých cña viÖc häc nh­ thÕ cã ®iÓm nµo tÝch cùc cÇn ®­îc viÖc häc ngµy h«m nay ph¸t huy ? Cã nh÷ng ®iÓm nµo cÇn ®­îc bæ sung ? §iÓm tÝch cùc §iÓm cÇn bæ sung Coi träng môc tiªu ®¹o ®øc cña viÖc häc Môc ®Ých häc kh«ng chØ lµ rÌn luyÖn ®¹o ®øc mµ cßn rÌn n¨ng lùc trÝ tuÖ ®Ó con ng­êi cã søc m¹nh x©y dùng, c¶i t¹o x· héi trªn mäi lÜnh vùc.TIẾT 101: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC Còng trong ®o¹n v¨n nµy, khi ®­a ra nhËn xÐt: “ Ng­êi ta ®ua nhau lèi häc h×nh thøc hßng cÇu danh lîi kh«ng cßn biÕt ®Õn tam c­¬ng ngò th­êng”, t¸c gi¶ ®· phª ph¸n lèi häc nµo ? Phª ph¸n lèi häc h×nh thøc, cÇu danh lîi, kh«ng theo chÝnh häc, kh«ng thùc häc. * Lèi häc chuéng h×nh thøc: häc thuéc lßng c©u ch÷ mµ kh«ng hiÓu néi dung, chØ cã danh mµ kh«ng cã thùc. * Lèi häc cÇu danh lîi: Häc ®Ó cã danh tiÕng, ®­îc träng väng, ®­îc lîi léc.TIẾT 101: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC 1. Mục đích của việc học Lèi häc lÖch l¹c sai tr¸i ®ã ®em ®Õn hËu qu¶ nh­ thÕ nµo ?HËu qu¶ th¶m khèc kh«n l­êng: * Chóa tÇm th­êng ( C¸c vua Lª, chóa TrÞnh: Lª C¶nh H­ng, Lª Chiªu Thèng, TrÞnh S©m, TrÞnh Kh¶i ®Òu lµ lo¹i b¹o chóa, bï nh×n, d©m lo¹n, hÌn nh¸t , tÇm th­êng vµ b¸n n­íc ). * ThÇn nÞnh hãtTIẾT 101: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC 1. Mục đích của việc học Phª ph¸n lèi häc h×nh thøc, cÇu danh lîi, kh«ng theo chÝnh häc, kh«ng thùc häc.§¶o lén gi¸ trÞ con ng­êi.Kh«ng cã ng­êi tµi, ®øc.DÉn ®Êt n­íc ®Õn th¶m häa. Khi bµn vÒ c¸ch häc, t¸c gi¶ ®· ®Ò xuÊt quan ®iÓm nµo ?LuËn cø 1: H×nh thøc häcLuËn cø 2: Ph­¬ng ph¸p häc Luận cứ 1: Hình thức họcMë tr­êng d¹y häc ë c¸c phñ huyÖn, më tr­êng t­ con ch¸u c¸c nhµ tiÖn ®©u häc ®Êy. ViÖc häc ph¶i ®­îc phæ biÕn réng kh¾p.TIẾT 101: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC 2. Bµn vÒ c¸ch häc Tõ ®ã, t¸c gi¶ ®· tr×nh bµy ph­¬ng ph¸p häc nh­ thÕ nµo? NhËn xÐt cña em vÒ ®Æc ®iÓm lêi v¨n trong ®o¹n nµy ? §o¹n v¨n ®­îc cÊu t¹o b»ng c¸c c©u ng¾n, liªn kÕt chÆt chÏ khiÕn ý v¨n m¹ch l¹c, râ rµng, dÔ hiÓu.TIẾT 101: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC- TuÇn tù tiÕn lªn tõ thÊp ®Õn cao.- Häc réng, nghÜ s©u, tãm l­îc nh÷ng ®iÒu c¬ b¶n, cèt yÕu.- Häc ph¶i biÕt kÕt hîp víi hµnh. 2. Bµn vÒ c¸ch häc Luận cứ 2: Phương pháp học Em cã suy nghÜ g× vÒ c¸c ph­¬ng ph¸p häc mµ t¸c gi¶ ®­a ra?C¸c ph­¬ng ph¸p häc tÝch cùc vµ cßn nguyªn gi¸ trÞ ®Õn ngµy nay. Môc ®Ých häc ch©n chÝnh vµ c¸ch häc ®óng ®¾n ®­îc t¸c gi¶ gäi lµ “§¹o häc”. Theo t¸c gi¶ “®¹o häc thµnh” sÏ cã t¸c dông nh­ thÕ nµo ? * T¹o ®­îc nhiÒu ng­êi tèt. * TriÒu ®×nh ngay ng¾n, thiªn h¹ thÞnh trÞ. §Êt n­íc nhiÒu nh©n tµi, chÕ ®é v÷ng m¹nh, quèc gia h­ng thÞnh.TIẾT 101: BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC 3. T¸c dông cña phÐp häc VĂN MIẾU QUỐC TỬ GIÁM NƠI DỰNG BIA GHI TÊN CÁC TIẾN SĨ908988878685848382818079787776757473727170696867666564636261605958575655545352515049484746454443424140393837363534333231302928272625242322212019181716151413121110987654321Hết giờ§äc nh÷ng lêi tÊu tr×nh cña NguyÔn ThiÕp vÒ phÐp häc, em hiÓu thªm ®­îc nh÷ng ®iÒu s©u xa nµo vÒ ®¹o häc cña «ng cha ngµy tr­íc ? th¶o luËn nhãm 1. Häc ®Ó lµm ng­êi, häc ®Ó biÕt vµ lµm, häc gãp phÇn lµm cho quèc gia h­ng thÞnh.2. Bốn mục tiêu giáo dục của UNESCO: Học để biết, học để làm, học để chung sống, học để tự khẳng định mình.Học để làm ngườiHọc gắn với hànhDạy học lấy người học làm trung tâm. Theo em quan ®iÓm d¹y häc nµo cña chóng ta nay rÊt gÇn víi quan ®iÓm cña NguyÔn ThiÕp trong v¨n b¶n “Bµn luËn vÒ phÐp häc”?Nhóm 1Nhóm 2Thảo Luận Nhóm Em hiÓu g× vÒ NguyÔn ThiÕp – T¸c gi¶ cña nh÷ng lêi tÊu tr×nh nµy ? Lµ ng­êi thiªn t­ s¸ng suèt, häc réng hiÓu s©u; yªu n­íc, quan t©m ®Õn vËn mÖnh cña ®Êt n­íc; träng ch÷, träng tµi. T­ t­ëng cña NguyÔn ThiÕp lµ nÒn t¶ng cho nh÷ng quan ®iÓm häc ®óng ®¾n ngµy nay: häc ®Ó lµm ng­êi, häc ®i ®«i víi hµnh.III. TỔNG KẾT	 *2. NỘI DUNG Mục đích của việc học là để làm người có đạo đức, có tri thức, góp phần làm hưng thịnh đất nước, chứ không phải để cầu danh lợi . Muốn học tốt phải có phương pháp, học cho rộng nhưng phải nắm cho gọn, đặc biệt, học phải đi đôi với hành .NGHỆ THUẬTSo sánh cụ thể dễ hiểu .Trình tự lập luận chặt chẽ, giàu sức thuyết phục.SƠ ĐỒ TRÌNH TỰ LẬP LUẬN CỦA VĂN BẢN: “BÀN LUẬN VỀ PHÉP HỌC”MỤC ĐÍCH CHÂN CHÍNH CỦA VIỆC HỌC PHÊ PHÁN LỐI HỌC LỆCH LẠC SAI TRÁI ,KHẲNG ĐỊNH QUAN ĐIỂM , TƯ TƯỞNG HỌC TẬP ĐÚNG ĐẮN TÁC DỤNG CỦA PHƯƠNG PHÁP HỌC TẬP ĐÚNG ĐẮN Hướng dẫn học bài ở nhàHäc bµi cò:Nhí ®­îc tr×nh tù lËp luËn trong v¨n b¶nNhí ®­îc c¸c ph­¬ng ph¸p häc mµ t¸c gi¶ nªu ra, liªn hÖ víi thêi ®¹i ngµy nay.2. ChuÈn bÞ bµi “ LuyÖn tËp x©y dùng vµ tr×nh bµy luËn ®iÓm”