Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 105: Phân tích văn bản Thuế máu (Nguyễn Ái Quốc) - Trần Hữu Nghĩa

CHÀO MỪNG THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ THĂM LỚP Gi¸o viªn d¹y : TrÇn Hữu NghĩaHäc sinh : Líp 8/1 Văn bản : THUẾ MÁU  (Trích Bản án chế độ thực dân Pháp)  – Nguyễn Ái Quốc -TIẾT 105I/Tìm hiểu chung:1)Tác giả :Chú thích () trang 90 sgk2)Tác phẩm :a.Đọc và tìm hiểu chú thích: Đọc đúng ngữ điệu ; chú tích sgk/tr 90,91b.Xuất xứ :Trích chương I (Thuế Máu) của Bản án chế độ thực dân Pháp.3)Thể loại: Văn nghị luận.4)Bố cục: 3 phần ( gồm 3 luận điểm)-Chiến tranh và “người bản xứ”.-Chế độ lính tình nguyện.-Kết quả của sự hi sinh.II/Tìm hiểu văn bản:1) Chiến tranh và “người bản xứ”:a.Thái độ bọn thực dân đối với người bản xứ:*Trước chiến tranh.*Khi chiến tranh xảy ra.b.Số phận của người dân thuộc địa:*Người ra trận.*Người ở hậu phương.Kết quả: Trong số 70 vạn người thì 8 vạn người khơng bao giờ nhìn thấy mặt trời quê hương nữaQua 4 hình ảnh trên em hãy khái quát nội dung của phần I : Chiến tranh và “người bản xứ”?Trước chiến tranh.Khi chiến tranh xảy raNgười ra trậnNgười ở hậu phương Văn bản : THUẾ MÁU  (Trích Bản án chế độ thực dân Pháp)  – Nguyễn Ái Quốc -TIẾT 106I/Tìm hiểu chung:II/Tìm hiểu văn bản:1) Chiến tranh và “người bản xứ”:2)Chế độ lính tình nguyện:Em hiểu “Tình nguyện” cĩ nghĩa là gì?Những người lính ở đây cĩ phải là lính tình nguyện khơng?Em hãy tìm những luận cứ để làm rõ điều đĩ?Những mánh khĩe, thủ đoạn trong việc bắt lính :-Lùng ráp, tĩm người nghèo khỏe mạnh-Bắt con nhà giàu để làm tiền.- Sẵn sàng trĩi xích, nhốt người Đàn áp dã man khi phản đốiNhững mánh khĩe, thủ đoạn trong việc bắt lính trên đã vạch trần bản chất của bạn thực dân là gì?Thực chất là dùng vũ lực bắt lính chứ khơng hề cĩ “tình nguyện” nào cả. Văn bản : THUẾ MÁU  (Trích Bản án chế độ thực dân Pháp)  – Nguyễn Ái Quốc -TIẾT 106I/Tìm hiểu chung:II/Tìm hiểu văn bản:1) Chiến tranh và “người bản xứ”:2) Chế độ lính tình nguyện:Những mánh khĩe, thủ đoạn trong việc bắt lính :-Lùng ráp, tĩm người nghèo khỏe mạnh-Bắt con nhà giàu để làm tiền.- Sẵn sàng trĩi xích, nhốt người Đàn áp dã man khi phản đốiThực chất là dùng vũ lực bắt lính chứ khơng hề cĩ “tình nguyện” nào cả.Khi bị bắt lính thì phản ứng của người dân thuộc địa ra sao?b) phản ứng của người bị bắt lính :-Tìm cách trốn thốt.-Tự làm cho mình nhiễm những bệnh nặng nhất.Em thấy mức độ phản ứng đĩ như thế nào?Phản ứng gay gắt và dữ dội. Văn bản : THUẾ MÁU  (Trích Bản án chế độ thực dân Pháp)  – Nguyễn Ái Quốc -TIẾT 106I/Tìm hiểu chung:II/Tìm hiểu văn bản:1) Chiến tranh và “người bản xứ”:2) Chế độ lính tình nguyện:Những mánh khĩe, thủ đoạn trong việc bắt lính :-Lùng ráp, tĩm người nghèo khỏe mạnh-Bắt con nhà giàu để làm tiền.- Sẵn sàng trĩi xích, nhốt người Đàn áp dã man khi phản đốiThực chất là dùng vũ lực bắt lính chứ khơng hề cĩ “tình nguyện” nào cả.b) phản ứng của người bị bắt lính :-Tìm cách trốn thốt.-Tự làm cho mình nhiễm những bệnh nặng nhất.Phản ứng gay gắt và dữ dội.c)Luận điệu của chính quyền thực dân :-Hứa hẹn ban phẩm hàm-Rêu rao về lịng tự nguyện đầu quân của người dân thuộc địa(“khơng ngần ngại”, “hiến xương máu”, “dâng cánh tay”)Vạch trần thủ đoạn lừa dối, mị dân của chính quyền thực dân.Giọng điệu giễu cợt,Câu hỏi tu từ cĩ tác dụng :tố cáo mạnh mẽ bản chất tráo trở của chính quyền thực dân Văn bản : THUẾ MÁU  (Trích Bản án chế độ thực dân Pháp)  – Nguyễn Ái Quốc -TIẾT 106I/Tìm hiểu chung:II/Tìm hiểu văn bản:1) Chiến tranh và “người bản xứ”:2) Chế độ lính tình nguyện:3) Kết quả của sự hi sinh:Cách đối xử của chính quyền thực dân đối với người lính sau chiến tranh như thế nào ?( gợi ý :lính người da đen, Việt Nam và lính Pháp)a)Cách đối xử của chính quyền thực dân đối với người lính sau chiến tranh:-Trở lại giống người hèn hạ.-Bị lột hết tất cả của cải, đối xử như súc vật-Lính Pháp bị thương và bị chết thì vợ con họ được cấp mơn bài bán lẻ thuốc phiện.Cấu trúc câu nghi vấn “chẳng phải.. Đĩ sao?” cĩ tác dụng gì?Câu nghi vấn “ Chẳng phải  đĩ sao ?”,  lập luận chặt chẽ bộc lộ bản chất độc ác, phi nhân tính của thực dân Pháp Văn bản : THUẾ MÁU  (Trích Bản án chế độ thực dân Pháp)  – Nguyễn Ái Quốc -TIẾT 106I/Tìm hiểu chung:II/Tìm hiểu văn bản:1) Chiến tranh và “người bản xứ”:2) Chế độ lính tình nguyện:3) Kết quả của sự hi sinh:a)Cách đối xử của chính quyền thực dân đối với người lính sau chiến tranh:-Trở lại giống người hèn hạ.-Bị lột hết tất cả của cải, đối xử như súc vật-Lính Pháp bị thương và bị chết được cấp mơn bài bán lẻ thuốc phiện.Câu nghi vấn “ Chẳng phải  đĩ sao ?”,  lập luận chặt chẽ bộc lộ bản chất độc ác, phi nhân tính của thực dân Phápb) Nhận định của tác giả :“Chúng tơi chắc rằng .. Vơ vét cho đầy túi”Niềm tin vào con đường đấu tranh cách mạng. Văn bản : THUẾ MÁU  (Trích Bản án chế độ thực dân Pháp)  – Nguyễn Ái Quốc -TIẾT 106I/Tìm hiểu chung:II/Tìm hiểu văn bản:1) Chiến tranh và “người bản xứ”:2) Chế độ lính tình nguyện:Trước khi sang phần tổng kết mời các em nhìn lại tổng thể của văn bản ,để thấy được cách lập luận dùng những luận cứ, luận chứng để làm sáng rõ luận điểm trong văn bản “Thuế máu” (trích bản án chế độ thực dân Pháp)3) Kết quả của sự hi sinh:III/Tổng kếtThuế máuTrước CTTrong CTKết quả của sự hi sinhGiống ngườihèn hạ, bẩn thỉuCon yêu bạn hiềnBị lột hết của cải, bị đối xử như súc vậtChiến tranh & người bản xứChế độ lính tình nguyệnThủ đoạnbắt línhPhản ứng người dânLuận điệu Số phận người lính sau CTNhận định của tác giảNiềm tin vào cách mạng Văn bản : THUẾ MÁU  (Trích Bản án chế độ thực dân Pháp)  – Nguyễn Ái Quốc -TIẾT 106I/Tìm hiểu chung:II/Tìm hiểu văn bản:1) Chiến tranh và “người bản xứ”:2) Chế độ lính tình nguyện:Qua văn bản “Thuế máu” (trích bản án chế độ thực dân Pháp). Em hãy nêu khái quát ý nghĩa nội dung và nghệ thuật của văn bản?3) Kết quả của sự hi sinh:III/Tổng kếtGhi nhớ: SGK/Tr 92 :Chính quyền thực dân đã biến người dân nghèo khổ ở các xứ thuộc địa thành vật hi sinh để phục vụ cho lợi ích của mình trong các cuộc chiến tranh tàn khốc. Nguyễn Ái Quốc đã vạch trần sự thực ấy bằng những tư liệu phong phú, xác thực, bằng ngịi bút trào phúng sắc sảo. Đoạn trích Thuế máu cĩ nhiều hình ảnh giàu giá trị biểu cảm, cĩ giọng điệu vừa đanh thép vừa mỉa mai, chua chát.Qua 2 hình ảnh và đoạn phim trên em hãy cho biết đây là phần nào của văn bản “Thuế máu”? Qua đĩ tác giả muốn nĩi lên điều gì?MỜI LỚP THAM GIA CHƠI TRÒ CHƠI ONG TÌM MẬTTrả lời đúng mình thít một tràng pháo tayTớ thì thít điểm cơ !345Luận điểmChiến tranh phi nghĩaCánh hoa thứ 3: 7 chữ cái Hành động cưỡng bức người dân cầm súng chiến đấu cho thực dân?Bắt línhTrào phúngGiả nhân giả nghĩa12Cánh hoa thứ 5:15chữ cáiHành động làm ra vẻ cĩ nhân nghĩa để lừa bịp người dân?Cánh hoa thứ 4: 8 chữ cáiĐây là một thủ pháp cĩ tác dụng gây cười để châm biếm phê phán? Cánh hoa thứ 1: 8 chữ cái Đây là những tư tưởng quan điểm mà người viết nêu ra trong bài văn nghị luận ?Cánh hoa thứ 2: 18 chữ cáiLà những xung đột vũ trang phục vụ mục tiêu của bọn thực dân, đế quốc?THUẾ MÁUNhụy hoa: 7 chữ cái Từ thể hiện bản chất chế độ lính tình nguyện của thực dân Pháp?HƯỚNG DẪN VỀ NHÀHọc bài : - Học thuộc lịng phần ghi nhớ SGK/ 92. - Phân tích nghệ thuật châm biếm đả kích sắc sảo tài tình của tác giả.Soạn bài : Phần văn bản: soạn bài :Đi bộ ngao du (Ru-xơ) Đọc văn bản, chú thích. Trả lời 4 câu hỏi phần đọc- hiểu văn bản / trang 101 Phần tiếng Việt soạn bài “ Hội Thoại” + Đọc kĩ đoạn trích SGK/92,93. + Trả lời những câu hỏi SGK/93. + Xem trước phần bài tập TIẾT HỌC ĐÃ HẾT CÁM ƠN QUÍ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH