Bài giảng Ngữ văn 8 tiết 119: Tiếng Việt Lựa chọn trật tự từ trong câu (Luyện tập)

 chào mừng quý thầy cô giáo Tới dự giờ môn Ngữ văn –Lớp 8B- Thứ ba, ngày 09 / 04 / 2013Sinh giảng em bài tôi các nghe cho học.- Tôi giảng bài cho các em học sinh nghe.=> Trong một cõu cú thể cú nhiều cỏch sắp xếp trật tự từ, mỗi cỏch đem lại hiệu quả diễn đạt riờng. Người núi (người viết) cần biết lựa chọn trật tự từ thớch hợp với yờu cầu giao tiếp.- Cỏc em học sinh nghe tụi giảng bài.- Giảng bài cho cỏc em học sinh nghe, tụi.KHỞI ĐỘNGTrật tự từ trong cõu cú thể Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hiện tượng, hoạt động, đặc điểm. Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng. Liên kết câu với những câu khác trong văn bản.Đảm bảo sự hài hoà về ngữ âm của lời nói.Tiết 119: Tiếng ViệtLỰA CHỌN TRẬT TỰ TỪ TRONG CÂU( Luyện tập )1 . Bài tập 1: 2. Bài tập 2: Thảo luận nhúm1 . Bài tập 1: - Nhúm 1 - ý a - Nhúm 2 - ý b2. Bài tập 2: - Nhúm 3. Trật tự các từ và cụm từ in đậm thể hiện mối quan hệ giữa những hoạt động và trạng thái mà chúng biểu thị như thế nào?1. Bài tập 1:a. Mỗi việc được kể là một khâu trong công tác vận động quần chúng, khâu này nối tiếp khâu kia: Đầu tiên là giải thích cho quần chúng hiểu, sau đó tuyên truyền cho quần chúng hưởng ứng, rồi tổ chức cho quần chúng làm, lãnh đạo làm cho đúng, kết quả là làm cho tinh thần yêu nước của quần chúng được thực hành vào công việc yêu nước, công việc kháng chiến. Sắp xếp theo thứ tự trước sau của hoạt động.b. Việc chính, việc diễn ra hàng ngày của bà mẹ là bán bóng đèn, còn bán vàng hương chỉ là việc phụ hoặc việc làm thêm trong những phiên chợ chính. Sắp xếp theo thứ bậc quan trọng của sự việc. 2. Bài tập 2:- Cỏc cụm từ in đậm được lặp lại ngay ở đầu cõu cú tỏc dụng liờn kết cõu ấy với những cõu trước đú chặt hơn.3.Bài tập 3: Phân tích hiệu quả diễn đạt của trật tự từ trong các câu dưới đây ?Lác đácbên sông,chợ mấy nhà. (Bà huyện Thanh Quan – “ Qua Đèo Ngang”)a-“ Lom khomdưới núi,tiều vài chú,Nhớ nước đau lòng,Thương nhà mỏi miệng,con quốc quốc, cái gia gia.” VNTNCNVNTNCNCNVNVNCNb-“ Rất đẹphình anhlúc nắng chiều ”VNCNTN(Tố Hữu – “Lên Tây Bắc ”) => Việc đảo trật tự này nhằm mục đớch nhấn mạnh hỡnh ảnh và tõm trạng nờu ở cỏc từ được đảo lờn đầu cõu thơ.“ Rất đẹphình anhlúc nắng chiều”Lác đácbên sông,chợ mấy nhà. “ Lom khomdưới núi,tiều vài chú,Nhớ nước đau lòng,Thương nhà mỏi miệng,con quốc quốc, cái gia gia”VNTNCNVNTNCNCNVNVNCNVNCNTNSo sánh hai cách sắp xếp trật tự từ sau, cho nhận xét: Dưới núi,vài chú tiềulom khom.TNCNVNlác đácBên sông,mấy nhà chợVNTNCNnhớ nước đau lòngCon quốc quốc CNVNthương nhà mỏi miệngCái gia gia VNCNrất đẹphình anhLúc nắng chiều,VNCNTN4.Bài tập 4: Các câu (a) và (b) sau đây có gì khác nhau? Chọn câu thích hợp điền vào chỗ trống trong đoạn văn bên dưới.a, Tôi thấy một anh Bọ Ngựa trịnh trọng tiến vào. “Bỗng mấy chú Châu Chấu Ma đang nhảy nhót khoe tài quanh các nàng Cào Cào, vội né giạt về một bên. Rồi trong cửa hàng chợt im tiếng ồn ào....................................... Người ngợm anh Bọ Ngựa này cũng bình thường thôi, nhưng chưa hiểu sao anh làm ra lối quan dạng đến thế, anh đi cứ chân nhấc từng bước cao ngang đầu gối kiểu bước chân ngỗng, cách thức rất ta đây kẻ giờ và hách dịch” (Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu ký)b, Tôi thấy trịnh trọng tiến vào một anh Bọ Ngựa.Xác định các thành phần câu:a, Tôi thấy một anh Bọ Ngựa trịnh trọng tiến vào.b, Tôi thấy trịnh trọng tiến vào một anh Bọ Ngựa.CNVNCNVNCNVNCNVN- Câu (a): cụm C-V “một anh Bọ Ngựa trịnh trọng tiến vào” có CN đứng trước, VN đứng sau, diễn đạt một thông tin bình thường.- Câu (b): cụm C-V này đã đảo VN lên trước CN nhằm nhấn mạnh sự “làm bộ làm tịch” của nhân vật Bọ Ngựa.- Cõu a: Miờu tả hoạt động của nhõn vật.- Cõu b: Nhấn mạnh sự ngạo nghễ vụ lối của nhõn vật “Bỗng mấy chú Châu Chấu Ma đang nhảy nhót khoe tài quanh các nàng Cào Cào, vội né giạt về một bên. Rồi trong cửa hàng chợt im tiếng ồn ào. . Người ngợm anh Bọ Ngựa này cũng bình thường thôi, nhưng chưa hiểu sao anh làm ra lối quan dạng đến thế, anh đi cứ chân nhấc từng bước cao ngang đầu gối kiểu bước chân ngỗng,cách thức rất ta đây kẻ giờ và hách dịch”. (Tô Hoài, Dế Mèn phiêu lưu ký).........................................................................Tôi thấy trịnh trọng tiến vào một anh Bọ Ngựa Dựa vào văn cảnh, lựa chọn câu (b) điền vào chỗ trống là thíchhợp: Dưới đây là đoạn kết bài “Cây tre Việt Nam” của Thép Mới (Ngữ Văn 6, Tập 2). Hãy liệt kê các khả năng sắp xếp trật tự từ trong bộ phận câu in đậm. Đối chiếu với dàn ý của bài văn và cho biết vì sao tác giả lựa chọn trật tự từ như ở đây. “Cây tre Việt Nam! Cây tre xanh, nhũn nhặn, ngay thẳng, thuỷ chung, can đảm. Cây tre mang những đức tính của người hiền là tượng trưng cao quý của dân tộc Việt Nam”.5 . Bài tập 5: Cách sắp xếp của tác giả là hợp lý vì đúc kết được những phẩm chất đáng quý của cây tre theo trình tự quan sát và miêu tả trong bài văn. - xanh: màu sắc, đặc điểm về hình thức dễ nhìn thấy. - nhũn nhặn: tính khiêm tốn phải có thời gian tìm hiểu mới biết được. - ngay thẳng: phẩm chất tốt đẹp cũng phải có thời gian tìm hiểu mới biết được. - thuỷ chung, can đảm: phẩm chất tốt đẹp phải qua thử thách mới biết được.6. Bài tập 6:Viết một đoạn văn ngắn về một trong những đề tài sau:a. Lợi ích của đi bộ đối với sức khoẻ.b. Lợi ích của đi bộ đối với việc mở rộng hiểu biết thực tế.	Giải thích cách sắp xếp trật tự từ ở một câu trong đoạn văn đã viết.- Thể hiện thứ tự nhất định của sự vật, hiện tượng, hoạt động, đặc điểm (như thứ bậc quan trọng của sự vật, thứ tự trước sau của hoạt động, trình tự quan sát của người nói).- Nhấn mạnh hình ảnh, đặc điểm của sự vật, hiện tượng.- Liên kết câu với những câu khác trong văn bản.- Đảm bảo sự hài hoà về ngữ âm.Kết luận : Lựa chọn trật tự từ trong câu	Củng cố- dặn dũ: Học nội dung bài, xem lại cỏc bài tập. Hoàn thiện cỏc bài trong vở bài tập. Chuẩn bị: “Luyện tập đưa cỏc yếu tố tự sự và miờu tả vào bài văn nghị luận”.Cỏm ơn quý thầy cụ giỏo Chúc các thầy cô giáo và các em mạnh khoẻ !