Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 29: Hướng dẫn đọc hiểu Chiếc lá cuối cùng (O Hen-ri) - Nguyễn Thị Ngọc Tú

ầy tinh thần nhân đạo cao cả.5Nơi ở cña O. Hen - ri6N¬i lµm viÖc cña O Hen - ri7TÁC PHẨM CHÍNH:- CĂN GÁC XÉP- TÊN CẢNH SÁT VÀ Gà LANG THANG- QUÀ TẶNG CỦA CÁC ĐẠO SĨ- CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG. I. Tìm hiểu chung 1.Tác giả - Tác phẩm : a.Tác giả: O.Hen-ri (1862-1910) - Nhà văn Mỹ, nổi tiếng về truyện ngắn. -Truyện của ông thường nhẹ nhàng và 	tràn đầy tinh thần nhân đạo cao cả. b.Tác phẩm :CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG (Trích)( O. Hen-ri )Văn bản:8 I. Tìm hiểu chung 1.Tác giả - Tác phẩm : a.Tác giả: O.Hen-ri (1862-1910) - Nhà văn Mỹ, nổi tiếng về truyện ngắn. -Truyện của ông thường nhẹ nhàng và tràn đầy tinh thần nhân đạo cao cả. b.Taùc phẩm: Hay vµ tiªu biÓu nhÊt cho 	truyÖn ng¾n O.Hen-ri Xuất xứ ®o¹n trÝch : Văn bản là phần cuối của truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng”. CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG Tiết 29(Trích)( O. Hen-ri )Văn bản 9 I. Tìm hiểu chung 1.Tác giả - Tác phẩm : a.Tác giả: O.Hen-ri (1862-1910) -Nhà văn Mỹ, nổi tiếng về truyện ngắn. -Truyện của ông thường nhẹ nhàng và tràn đầy tinh thần nhân đạo cao cả. b.Tác phẩm: Xuất xứ: Văn bản là phần cuối của truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng”. Tiết 29Văn bảnO. Hen-RiTrích) CHIẾC LÁ CUỐI CÙNGCHIẾC LÁ CUỐI CÙNG Văn bản(Trích)O. Hen-ri -Höôùng daãn ñoïc : Phaân bieät lôøi keå, taû cuûa taùc giaû vôùi nhöõng caâu, ñoaïn ñaët trong daáu ngoaëc keùp, chuù yù ñoaïn cuoái khi Xiu keå veà caùi cheát cuï Bô-men, gioïng caûm ñoäng ngheïn ngaøo. 3. T×m hiÓu chung v¨n b¶n:2. §äc, t×m hiÓu chó thÝch: - ThÓ lo¹i:truyÖn ng¾n: - PTB§:Tù sù kÕt hîp Miªu t¶ vµ biÓu c¶m- Ng«i kÓ: ng«i thø 310 I. Tìm hiểu chung 1.Tác giả - Taùc phẩm: 2. §äc, t×m hiÓu chó thÝch: 3. T×m hiÓu chung v¨n b¶n:CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG Tiết 29(Trích)( O. Hen-ri )Văn bản * Bè côc: Gồm 3 phần Phần 1: “Khi hai người .kiÓu Hµ Lan” : Gi«n –xi ®îi chÕt- Phần 2: “->. thế thôi” : Giôn-xi đã qua cơn nguy hiểm - Phần 3: . Còn lại : BÝ mËt vÒ chiÕc l¸ cuèi cïngEm có nhận xét gì về bố cục văn bản ? ( chú ý trình tự các sự việc )Bố cục chặt chẽ, trình tự câu chuyện liền mạch và sự việc tiếp nối theo dòng thời gian .* Tóm tắt văn bảnHãy nêu các sự việc chính của văn bản ?11CÁC SỰ VIỆC CHÍNH:1-Gioân -xi laø moät hoaï só treû, beänh taät tuyeät voïng, coâ gaén söï soáng của mình vaøo chieác laù cuoái cuøng.2-Xiu taâm söï vôùi cuï Bô-men về điều này, hai ngöôøi rất lo laéng.3-Sau moät ñeâm möa gioù và cả ngày hôm sau, ñieàu baát ngôø là chieác laù khoâng ruïng.4-Gioân-xi ñaõ soáng còn cuï Bô-men cheát vì beänh söng phoåi. CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG (Trích)O. Hen-ri? Töø caùc söï vieäc ñoù, haõy toùm taét vaên baûn?Văn bản: 12 Tãm t¾t Cụ Bơ-men, Xiu và Giôn-xi là những họa sĩ nghèosống ở trong một khu phố tồi tàn phía Tây Oa -sinh - tơn. Mùa đông lạnh giá Giôn- xi mắc bệnh viêm phổi, cô tin chắc rằng khi chiếc lá thường xuân cuối cùng rụng xuống thì cô sẽ lìa đời. Xiu nói điều này với cụ Bơ-men và hai người rất lo lắng. Mặc cho Xiu hết lòng chăm sóc, Giôn-xi vẫn bướng bỉnh giữ ý nghĩ kì quặc ấy. Nhưng lạ thay, sau một đêm mưa gió dữ dội, ngày sau nữa chiếc lá vẫn còn đó. Điều này khiến Giôn- xi thoát khỏi ý nghĩ về cái chết.Xiu cho Giôn- xi biết chiếc lá cuối cùng đó là bức tranh do cụ Bơ- men đã bí mật vẽ trong một đêm mưa gió để cứu Giôn- xi, trong khi đó chính cụ chết vì bị bệnh viêm phổi.13CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG Tiết 29Văn bản(Trích)O. Hen-ri I. Tìm hiểu chung: II.Ph©n tÝch:? Qua văn bản đã đọc và tóm tắt, em biết gì về hoàn cảnh sống của Giôn- xi ?( Gợi ý: Cô làm nghề gì ? Cuộc sống như thế nào ? ) 1- Nhân vật Giôn-xi:* Hoàn cảnh sống: Là một nữ hoạ sĩ trẻ, nghèo.Qua những thông tin trên, em có nhận xét gì về hoàn cảnh sống của Giôn-xi lúc bấy giờ ? Nghèo túng và bệnh tật - ®¸ng th­¬ng Bị bệnh sưng phổi nặng.14II.Ph©n tÝch :1- Nhân vật Giôn-xi:a/ Hoàn cảnh sống:-Là một hoạ sĩ trẻ, nghèo.-Bị bệnh sưng phổi nặng. Nghèo túng và bệnh tậtCHIẾC LÁ CUỐI CÙNG (Trích)( O. Hen-ri )Văn bản b/ Diễn biến tâm trạng:Khi tình trạng sức khoẻ yếu ớt gần như cạn kiệt sức sống, trong ®Çu cña Giôn –xi cã ý nghÜ g×?Khi nào chiếc cuối cùng trên cây thường xuân rụng thì cô cũng buông xuôi, lìa đời .Đó là một ý nghĩ như thế nào ?- Có ý nghĩ: chiếc lá thường xuân cuối cùng rụng thì cô sẽ lìa đời .g¾n sù sèng cña m×nh víi chiÕc l¸ Ngớ ngẩn, đáng thương15 1- Nhân vật Giôn-xi: a/ Hoàn cảnh sống: - Là một hoạ sĩ nghèo. - Bị bệnh sưng phổi nặng. -> Nghèo túng và bệnh tật b/ Diễn biến tâm trạng: - Có ý nghĩ: chiếc lá thường xuân cuối cùng rụng thì cô sẽ lìa đời .  Ngớ ngẩn, đáng thươngCHIẾC LÁ CUỐI CÙNG (Trích)( O. Hen-ri )Văn bản Giôn-xi nói :“Đó là chiếc lá cuối cùng, em cứ tưởng là nhất định trong đêm qua nó đã rụng. Em nghe thấy gió thổi. Hôm nay nó sẽ rụng thôi và cùng lúc đó thì em sẽ chết”.Hãy cho biết lúc này, Giôn-xi đang ở trong trạng thái tâm lí như thế nào ? -Tâm trạng : chán nản, buông xuôi, phã mÆc sè phËn theo nh÷ng chiÕc l¸ máng manh, kh«ng chót nÝu kÐo sù sèng. - Khi Xiu vç vÒ, Gi«n-xi kh«ng tr¶ lêi- nghÜ ®Õn sù ra ®i cña m×nh -> T©m hån qu¸ c« ®¬n vµ tuyÖt väng.1617 II. 1- Nhân vật Giôn-xi: a/ Hoàn cảnh sống: b/ Diễn biến tâm trạng: - Có ý nghĩ: chiếc lá thường xuân cuối cùng rụng thì cô sẽ lìa đời . - Ngớ ngẩn, đáng thương  Tâm trạng : chán nản, buông xuôi, phã mÆc sè phËn theo nh÷ng chiÕc l¸ máng manh, kh«ng chót nÝu kÐo sù sèng.CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG (Trích)( O. Hen-ri )Văn bản Sau đó thì chiếc lá cuối cùng đã không rụng, khi phát hiện ra điều này, Giôn-xi có phản ứng, thái độ và hành động gì ? * Sau mét ngµy b¸m trô cña chiÕc l¸ cuèi cïng: - Ngạc nhiên nằm nhìn chiếc lá hồi lâu - Tự thấy mình là một con bé hư, muốn chết là một tội - Đòi ăn uống, soi gương, muốn vẽ vịnh Na-plơ18 II. 1- Nhân vật Giôn-xi: a/ Hoàn cảnh sống: b/ Diễn biến tâm trạng: - Có ý nghĩ: chiếc lá thường xuân cuối cùng rụng thì cô sẽ lìa đời . -> Ngớ ngẩn, đáng thương - Tâm trạng : chán nản, buông xuôi, phã mÆc sè phËn theo nh÷ng chiÕc l¸ máng manh, kh«ng chót nÝu kÐo sù sèng. * Sau mét ngµy b¸m trô cña chiÕc l¸ cuèi cïng: - Ngạc nhiên nằm nhìn chiếc lá hồi lâu - Tự thấy mình là một con bé hư, muốn chết là một tội - Đòi ăn uống, soi gương, muốn vẽ vịnh Na-plơCHIẾC LÁ CUỐI CÙNG (Trích)( O. Hen-ri )Văn bản Những suy nghĩ và hành động trên đã cho thấy sự thay đổi gì ở Giôn-xi ? Nhu cầu sống đã trở lại, yêu bạn, yêu nghề, vượt qua được cái chết.Thảo luận nhóm ( 2 phút )Vậy nguyên nhân chính nào khiến cho Giôn-xi khỏi bệnh ?Vì: + Søc sèng k× diÖu cña chiếc lá gan góc, kiên cường chống chọi với thiên nhiên khắc nghiệt, vẫn bám lấy cuộc sống - sù hi sinh cña B¬-men+ Sù ch¨m sãc hÕt lßng cña Xiu.+ Néi lùc cña chÝnh b¶n th©n Gi«n -xiTừ đây, chúng ta có thể rút ra được bài học gì cho bản thân mình ?19 II. 1- Nhân vật Giôn-xi: a/ Hoàn cảnh sống: b/ Diễn biến tâm trạng: - Có ý nghĩ: chiếc lá thường xuân cuối cùng rụng thì cô sẽ lìa đời . -> Ngớ ngẩn, đáng thương - Tâm trạng : chán nản, tuyệt vọng, buông xuôi, thờ ơ với sự sống của chính bản thân mình. * Sau mét ngµy b¸m trô cña chiÕc l¸ cuèi cïng: - Ngạc nhiên nằm nhìn chiếc lá hồi lâu - Tự thấy mình là một con bé hư, muốn chết là một tội - Đòi ăn uống, soi gương, muốn vẽ vịnh Na-plơCHIẾC LÁ CUỐI CÙNG (Trích)( O. Hen-ri )Văn bản - Nhu cầu sống đã trở lại, yêu bạn, yêu nghề, vượt qua được cái chết * Nghị lực và tình yêu cuộc sống sẽ giúp con người chiến thắng được bệnh tật, khó khăn.Tại sao khi nghe Xiu kể về cái chết của cụ Bơ-men, tác giả không để cho Giôn-xi có thái độ gì ?Đó là dụng ý của tác giả. Cũng có thể có nhiều cách để kết thúc câu chuyện như: để cho Giôn-xi khóc, hoặc Giôn-xi cùng Xiu đi thăm mộ cụ Bơ-men...nhưng cao tay hơn cả là cứ để Giôn-xi im lặng, cho sự cảm động thật sâu xa, thấm thía, thấm vào tâm hồn cô và cả tâm hồn người đọc .20( O. Hen-Ri )CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG *Chiếc lá cuối cùng mỏng manh chứa đựng một sức sống bền bỉ, mãnh liệt đã giúp Giôn-xi vượt qua cái chết.Vì sao chiếc lá không rụng, tiết sau ta sẽ tiếp tục tìm hiểu.21Cuûng coá :Ñoái vôùi Gioân-xi,chieác laù cuoái cuøng ruïng hay khoâng ruïng coù yù nghóa nhö theá naøo (khi coâ bò beänh) ? Trả lời bằng cách đánh dấu đúng, sai vào sau các đáp án.A.Neáu chieác laù aáy ruïng thì coâ seõ raát ñau khoåB.Neáu chieác laù aáy ruïng thì coâ seõ khoâng tieáp tuïc veõ nöõa.C.Chieác laù aáy ruïng hay khoâng ruïng seõ quyeát ñònh soá phaän cuûa coâ.D.Coâ khoâng coøn quan taâm ñeán chieác laù cuoái cuøng nöõa.2.Vì sao khi nhìn thaáy chieác laù cuoái cuøng khoâng ruïng Gioân-xi thay ñoåi taâm traïng?* Vì coâ nghó raèng chieác laù moûng manh laïi choáng choïi ñöôïc vôùi thieân nhieân,coøn coâ thì sao khoâng theå choáng choïi ñöôïc caên beänh cuûa mình .-SSĐS22 4. Hướng dẫn học sinh chuẩn bị tiết học tiếp theo :a/-Đọc lại văn bản, kể tóm tắt văn bản- Nắm được những nét chính về tác giả, tác phẩm.-Hoïc vaø naém ñöôïc hoàn cảnh sống và dieãn bieán taâm traïng cuûa Gioân-xi.b/Chuẩn bị tiết sau: Chiếc lá cuối cùng ( tiếp theo)- Tình cảm của Xiu đối với Giôn-xi. - Nhân vật Bơ-men và kiệt tác chiếc lá cuối cùng -Nghệ thuật đảo ngược tình huống hai lần.23 CHIẾC LÁ CUỐI CÙNG ( O-Hen –ri ) I. Tìm hiểu chung 1.Tác giả - T¸c phÈm: a/ T¸c gi¶: O.Hen-ri (1862-1910) -Nhà văn Mỹ, nổi tiếng về truyện ngắn. -Truyện của ông thường nhẹ nhàng và tràn đầy tinh thần nhân đạo cao cả. b/ Tác phẩm: Xuất xứ: Trích từ truyện ngắn “Chiếc lá cuối cùng” ( phần cuối truyện ) 2. §äc, t×m hiÓu chó thÝch: 3. T×m hiÓu chung v¨n b¶n: Bố cục: gồm 3 phần Tóm tắt văn bản: II. Ph©n tÝch: 1- Nhân vật Giôn-xi: a/ Hoàn cảnh sống: -Là một hoạ sĩ nghèo. -Bị bệnh sưng phổi nặng.  Nghèo túng và bệnh tậtb/ Diễn biến tâm trạng: - Có ý nghĩ: chiếc lá thường xuân cuối cùng rụng thì cô sẽ lìa đời . Ngớ ngẩn, đáng thươngTâm trạng : chán nản, tuyệt vọng, buông xuôi, thờ ơ với sự sống của chính bản thân mình. * Sau mét ngµy b¸m trô cña chiÕc l¸ cuèi cïng - Ngạc nhiên nằm nhìn chiếc lá hồi lâu - Tự thấy: mình là một con bé hư, muốn chết là một tội - Đòi ăn uống, soi gương, muốn vẽ vịnh Na-plơ Nhu cầu sống đã trở lại, muèn vui sèng, l¹i yêu bạn, yêu nghề - hoµn toµn vượt qua được cái chết * Nghị lực và tình yêu cuộc sống sẽ giúp con người chiến thắng được bệnh tật, khó khăn.24TiÕt học kết thúcCHÂN THÀNH CẢM ƠN QUÍ THẦY CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH25