Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 53: Dấu ngoặc kép

CHÀO MỪNG THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ Kiểm tra bài cũ1/ Dấu ngoặc đơn, dấu hai chấm dùng để làm gì? + Thêm dấu ngoặc đơn vào những câu sau:a) Nam, lớp trưởng lớp 8A , có một giọng hát rất hay.+ Thêm dấu hai chấm vào câu sau: - Phong Nha gồm hai bộ phận Động khô và Động nước - Lê-nin nói Học, học nữa, học mãi::““Lê-nin có nói : " Học, học nữa, học mãi ".TIẾT: 53Dấu ngoặc képTiết 53 : DẤU NGOẶC KÉP I) Công dụng: Xét ví dụ VD 1: -Bác Hồ có nói :“ Không có gì quý hơn độc lập, tự do” . Đánh dấu lời dẫn trực tiếp.VD 2: -Nhìn từ xa, cầu Long Biên như một dải lụa uốn lượn vắt ngang sông Hồng, nhưng thực ra “dải lụa” ấy nặng tới 17 nghìn tấn. (Thúy Lan, cầu Long Biên- chứng nhân lịch sử)  Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt.VD 3 : - Một thế kỷ “ văn minh”, “ khai hóa” của thực dân cũng không làm ra được một tấc sắt. (Thép mới- Cây tre Việt Nam) Đánh dấu từ ngữ có hàm ý mỉa mai, châm biếm.VD 4 : - Hàng loạt vở kịch như “ Tay người đàn bà”,“Giác ngộ”, “ Bên kia sông Đuống”  ra đời. Đánh dấu tên các vở kịch, tác phẩm.Tiết 53 : DẤU NGOẶC KÉP I) Công dụng: Dấu ngoặc kép dùng để : _ Đánh dấu từ ngữ, câu, đoạn dẫn trực tiếp. _ Đánh dấu từ ngữ được hiểu theo nghĩa đặc biệt hay có hàm ý mỉa mai; _ Đánh dấu tên tác phẩm, tờ báo, tập sanđược dẫn.C«ng dơng cđa dÊu ngoỈc kÐp §¸nh dÊu tõ ng÷,c©u, §o¹n dÉn trùc tiÕp§¸nh dÊu tõ ng÷ ®­ỵc hiĨutheo nghÜa ®Ỉc biƯthay cã hµm ý mØa mai§¸nh dÊu tªnt¸c phÈm tê b¸o , tËp san ...®­ỵc dÉn DẤU NGOẶC KÉPTiết 53 Hãy viết một câu văn có sử dụng dấu ngoặc kép ( có thể kết hợp với dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm ).Bài tập nhanhTiết 53 : DẤU NGOẶC KÉP I) Công dụng: II) Luyện tập II/ LUYỆN TẬP:BT1/142. Giải thích công dụng của dấu ngoặc kép trong những đoạn trích sau:a) Nó cứ làm in như nó trách tôi; nó kêu ư ử, nhìn tôi, như muốn bảo tôi rằng: “ A! Lão già tệ lắm! Tôi ăn ở với lão như thế mà lão xử với tôi như thế này à?”. ( Nam Cao, Lão Hạc)Đánh dấu lời dẫn trực tiếp ( lời con chó vàng).b) Kết cục, anh chàng “ hầu cận ông lí” yếu hơn chị chàng con mọn, hắn bị chị này túm tóc lẳng cho một cái, ngã nhào ra thềm. (Ngô tất Tố, Tắt đèn ) Đánh dấu từ ngữ dùng với hàm ý mỉa mai.II/ LUYỆN TẬP:BT 1/142. Giải thích công dụng của dấu ngoặc kép trong những đoạn trích sau:c) Hai tiếng “ em bé” mà cô tôi ngân dài ra thật ngọt, thật rõ, quả nhiên đã xoắn chặt lấy tâm can tôi như ý cô tôi muốn. (Nguyên Hồng, Những ngày thơ ấu )Đánh dấu từ ngữ được dẫn trực tiếp.d) Đùng một cái, họ ( những người bản xứ) được phong cho cái danh hiệu tối cao là “ chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do”. ( Nguyễn Aùi Quốc, Thuế máu)Đánh dấu từ ngữ được dẫn trực tiếp và cũng có hàm ý mỉa mai.BT 2 : Hãy đặt dấu hai chấm và dấu ngoặc kép vào chổ thích hợp ( có điều chỉnh chữ viết hoa trong trường hợp cần thiết) và giải thích lí do.a) Biển vừa treo lên, có người qua đường xem, cười bảo _ Nhà này xưa nay quen bán cá ươn hay sao mà bây giờ phải đề biển là cá tươi ? Nhà hàng nghe nói, bỏ ngay chữ tươi đi. ( Treo biển)b) Nó nhập tâm lời dạy của chú Tiến Lê cháu hãy vẽ cái gì thân thuộc nhất với cháu . ( Tạ Duy Anh, Bức tranh của em gái tôi):“““““““: “BT 2 : Hãy đặt dấu hai chấm và dấu ngoặc kép vào chổ thích hợp ( có điều chỉnh chữ viết hoa trong trường hợp cần thiết) và giải thích lí do.CháuBT 2 : Hãy đặt dấu hai chấm và dấu ngoặc kép vào chổ thích hợp ( có điều chỉnh chữ viết hoa trong trường hợp cần thiết) và giải thích lí do.c) Lão Hạc ơi! Lão hãy yên lòng mà nhắm mắt! Lão đừng lo lắng gì cho cái vườn của lão. Tôi sẽ cố giữ gìn cho lão.Đến khi con trai lão về, tôi sẽ trao lại cho hắn vàbảo hắn đây là cái vườn mà ông cụ thân sinh ra anh đã cố để lại cho anh trọn vẹn; cụ thà chết chứ không chịu bánđi một sào ( Theo Nam Cao, Lão Hạc):““ĐâyBT 3 : Vì sao hai câu sau đây có nghĩa giống nhau mà dùng những dấu câu khác nhau ? a) Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “ Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành.”b) Chủ tịch Hồ Chí Minh nói Người chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành. Thảo luận nhómHẾT GIỜ3006090Đáp án:a- Dïng dÊu hai chÊm vµ dÊu ngoặc kép ®¸nh dÊu lêi dÉn trùc tiÕp, vì dẫn nguyªn v¨n lêi Chđ tÞch Hå ChÝ Minh.b- Kh«ng dïng dÊu hai chÊm vµ dÊu ngoỈc kÐp nh­ ë trªn v× c©u nãi kh«ng ®­ỵc dÉn nguyªn v¨n ( lêi dÉn gi¸n tiÕp )DẤU NGOẶC KÉPTiết 53BT 3 : Vì sao hai câu sau đây có nghĩa giống nhau mà dùng những dấu câu khác nhau ? §o¹n v¨n tham khảo: Con tr©u lµ ng­êi b¹n gÇn gịi vµ th©n thiÕt cđa ng­êi n«ng d©n. Con tr©u giĩp ng­êi n«ng d©n trong c«ng viƯc ®ång ¸ng. Tr©u kÐo cµy bõa, trơc lĩa, chë xe...Ng­êi n«ng d©n coi “ Con tr©u lµ ®Çu c¬ nghiƯp”, lµ tµi s¶n to lín trong mçi gia ®×nh. Cịng v× thÕ ng­êi n«ng d©n ®èi víi con tr©u nh­ víi ng­êi b¹n th©n : “ Tr©u ¬i ta b¶o tr©u nµy Tr©u ra ngoµi ruéng tr©u cµy víi ta...” (Ca dao) Ngµy nay cuéc sèng cã nhiỊu thay ®ỉi, nh­ng con tr©u vÉn m·i m·i lµ h×nh ¶nh cđa mçi lµng quª ViƯt Nam.-C«ng dơng:-DÊu ngoỈc kÐp dïng ®Ĩ ®¸nh dÊu lêi dÉn trùc tiÕp. -DÊu hai chÊm dïng ®Ĩ b¸o tr­íc lêi dÉn trùc tiÕp. -DÊu ngoỈc ®¬n dïng ®Ĩ ®¸nh dÊu tªn t¸c phÈm ®­ỵc dÉn.  II)LuyƯn tËpBµi tËp 4: ViÕt mét ®o¹n v¨n thuyÕt minh cã sư dơng dÊu ngoỈc ®¬n, dÊu hai chÊm vµ dÊu ngoỈc kÐp. Gi¶i thÝch c«ng dơng cđa dấu câu này.DẤU NGOẶC KÉPTiết 53HẾT GIỜ031421- Trường hợp nào không phải là chức năng của dấu ngoặc kép? a- Đánh dấu lời dẫn trực tiếp. b- Đánh dấu phần chú thích. c- Đánh dấu tên tác phẩm, tập san. d- Đánh dấu từ ngữ dùng theo nghĩa đặc biệt, mỉa mai.CỦNG CỐ2- Dấu ngoặc đơn, ngoặc kép, hai chấm trong câu sau được dùng đúng hay sai? Tôi không trả lời mẹ vì tôi muốn khóc quá. Bởi vì nếu nói được với mẹ, tôi sẽ nói rằng: “ Không phải con đâu. Đấy là tâm hồn và lòng nhân hậu của em đấy con đấy.” ( Tạ Duy Anh- Bức tranh của em gái tôi) A- Đúng B- SaiCỦNG CỐChúc mừng bạn !+ Làm bài tập nhà : 5/ 144+ Học ghi nhớ+ Chuẩn bị bài nói “ TM cây bút bi, mắt kính, chiếc áo dài  “ để làm bài viết số 3.DẶN DÒChĩcThÇyC«M¹nhKháeChĩcC¸cEmHäcGiáiChµoT¹mBiƯt