Bài giảng Ngữ Văn 8 - Tiết 59: Đọc văn bản: Ánh trăng (Nguyễn Duy)

TiÕt 59:V¨n b¶n: ¸nh tr¨ng ( NguyÔn Duy) TiÕt 59: V¨n b¶n: ¸nh tr¨ng ( NguyÔn Duy)I. Đọc, tìm hiểu chú thích: 1.T¸c gi¶ :-Tªn khai sinh: NguyÔn Duy NhuÖ, sinh năm 1948- ¤ng lµ mét g­¬ng mÆt tiªu biÓu cho líp nhµ th¬ trÎ trong thêi chèng Mü cøu nước.? Trình bày vài nét về tác giả và tác phẩm? TiÕt 59: V¨n b¶n: ¸nh tr¨ng ( NguyÔn Duy)I.: 1.T¸c gi¶ : 2.Tác phẩm:-Tªn khai sinh: NguyÔn Duy NhuÖ, sinh năm 1948 - ¤ng lµ mét g­¬ng mÆt tiªu biÓu cho líp nhµ th¬ trÎ trong thêi chèng Mü cøu nước.- Bài thơ sáng tác năm 1978Đọc, tìm hiểu chú thích: TiÕt 59: V¨n b¶n: ¸nh tr¨ng ( NguyÔn Duy)I. : Đọc, tìm hiểu chú thích: 1.T¸c gi¶ : 2.Tác phẩm:Hướng dẫn đọcBa khổ đầu: Giọng kể, nhịp bình thườngKhổ 4: Giọng đột ngột, cất cao, ngỡ ngàng với bước ngoặt của sự việc, của sự xuất hiện vầng trăngKhổ 5, 6: Giọng tha thiết rồi trầm lắng cùng cảm xúc và suy tư lặng lẽ TiÕt 59: V¨n b¶n: ¸nh tr¨ng ( NguyÔn Duy)I. : 1.T¸c gi¶ : 2.Tác phẩm: 3: Thể thơ:- Thể thơ : 5 chữ? Xác định thể thơ và bố cục của bài?Đọc, tìm hiểu chú thích: TiÕt 59: V¨n b¶n: ¸nh tr¨ng ( NguyÔn Duy)I. : Đọc, tìm hiểu chú thích: 1.T¸c gi¶ : 2.Tác phẩm: 3: Thể thơ 4: Bố cục văn bản -Bố cục : 3 phần.- Khổ 1-2 -3 : Cảm xúc trước vầng trăng trong quá khứ và hiện tại.- Khổ 4: Tình huống gặp lại trăng.- Khổ 5-6: Suy ngẫm - triết lí của nhà thơ. TiÕt 59: V¨n b¶n: ¸nh tr¨ng ( NguyÔn Duy)I. : Đọc, tìm hiểu chú thích: 1.T¸c gi¶ : 2.Tác phẩm: 3: Thể thơ 4: Bố cục văn bản II: Đọc, tìm hiểu văn bản 1: Hình ảnh vầng trăng:? Hình ảnh vầng trăng được miêu tả ntn? TiÕt 59:V¨n b¶n: ¸nh tr¨ng ( NguyÔn Duy)II: : Đọc, tìm hiểu văn bản 1: Hình ảnh vầng trăng * Vầng trăng trong quá khứ: -Hồi nhỏ: ->Điệp ngữ: “hồi; với”-Hồi chiến tranh:đồngsôngbểSống hoà hợp, thân thiết với thiên nhiênở rừng->Nhân hoá: Tri kỉ Quan hệ gần gũi, thân thiết như bạn tri kỉ.Hồi nhỏ sống với đồngvới sông rồi với bểhồi chiến tranh ở rừngvầng trăng thành tri kỉHồi nhỏ sống với đồngvới sông rồi với bểhồi chiến tranh ở rừngvầng trăng thành tri kỉHồi nhỏ sống với đồngvới sông rồi với bểhồi chiến tranh ở rừngvầng trăng thành tri kỉHồi nhỏ sống với đồngvới sông rồi với bểhồi chiến tranh ở rừngvầng trăng thành tri kỉ TiÕt 58:V¨n b¶n: ¸nh tr¨ng ( NguyÔn Duy)II: : Đọc, tìm hiểu văn bản 1: Hình ảnh vầng trăng * Vầng trăng trong quá khứ: -Hồi nhỏ: ->Điệp ngữ: “hồi; với”-Hồi chiến tranh:đồngsôngbểSống hoà hợp, thân thiết với thiên nhiênở rừng->Nhân hoá: Tri kỉ Quan hệ gần gũi, thân thiết như bạn tri kỉ.“Trần trụi với thiên nhiênhồn nhiên như cây cỏ- NT: so sánh ->sống gần gũi chan hoà với thiên nhiên, với vầng trăng ngỡ không bao giờ quêncái vầng trăng tình nghĩa => Vầng trăng không những trở thành bạn tri kỉ, mà đã trở thành “vầng trăng tình nghĩa” biểu tượng cho quá khứ nghĩa tình.? Tiếp theo tác giả s/d biện pháp Nt gì? Tác dụng? TiÕt 59: V¨n b¶n: ¸nh tr¨ng ( NguyÔn Duy)II: : Đọc, tìm hiểu văn bản 1: Hình ảnh vầng trăng * Vầng trăng hiện tại:Từ ngày về thành phốquen ánh điện, cửa gươngvầng trăng đi qua ngõnhư người dưng qua đường* Hoàn cảnh sống hiện tại:+ Đất nước hoà bình+ Hoàn cảnh sống thay đổivầng trăng-So sánh:“Vầng trăng” với “người dưng”-> Thái độ của con người với trăng:lạnh nhạt, coi vầng trăng như một người xa lạ.Từ ngày về thành phốquen ánh điện, cửa gươngnhư người dưng qua đường? Khổ thơ tiếp theo tác giả muốn nói điều gì? T/g s/d biện pháp NT gì? Qua đó ta thấy thái độcủa tác giả ntn? TiÕt 59: V¨n b¶n: ¸nh tr¨ng ( NguyÔn Duy)I. : Đọc, tìm hiểu chú thích: II: Phân tích văn bản: 1: Hình ảnh vầng trăng 2: Tình huống gặp lại vầng trăng:Thình lình đèn điện tắtphòng buyn- đinh tối omvội bật tung cửa sổđột ngột vầng trăng trònTình huống: Mất điện, phòng tối om, vội vàng mở tung cửa sổ. “Đột ngột” gặp lại cố nhân: “vầng trăng”Thình lìnhvộiđột ngột? Tình huồng gì xẩy ra? Em hãy nhận xét? TiÕt 59: V¨n b¶n: ¸nh tr¨ng Đọc, tìm hiểu văn bản ( NguyÔn Duy)II: : 3: Suy tư - triết lí của tác giả- Tư thế: “ngửa mặt”: ->nhìn nhận lại những giá trị đã từng bị lãng quên.- Tâm trạng: =>Xúc động không nói được lên lời, thổn thức đến xót xa, có phần thành kính.- NT: + so sánh, điệp ngữ:=> Nhấn mạnh, khắc sâu những hình ảnh của quá khứ.Ngửa mặt lên nhìn mặtcó cái gì rưng rưngnhư là đồng là bểnhư là sông là rừngNgửa mặt lên nhìn mặtnhư là đồng là bểnhư là sông là rừngcó cái gì rưng rưng? Nhận xét tư thế và tâm trạng, cảm xúc của t/g??T/g sử dụng biện pháp NT gì? Tác dụng? TiÕt 59:V¨n b¶n: ¸nh tr¨ng ( NguyÔn Duy)II: 3: Suy tư - triết lí của tác giả- Tư thế: “ngửa mặt”: ->nhìn nhận lại những giá trị đã từng bị lãng quên.- Tâm trạng: =>Xúc động không nói được lên lời, thổn thức đến xót xa, có phần thành kính.- NT: + so sánh, điệp ngữ:=> Nhấn mạnh, khắc sâu những hình ảnh của quá khứ.? Hình ảnh vầng trăng tròn và im phăng phắc có ý nghĩa gì? =>Vẻ đẹp quá khứ tròn, đầy đặn. Trăng im lặng, nghiêm khắc,nhắc nhở, trắch móc.“Trăng cứ tròn vành vạnh kể chi người vô tìnhánh trăng im phăng phắc đủ cho ta giật mình.”Trăng cứ tròn vành vạnhim phăng phắc- S/d hình ảnh tượng trưng:Đọc, tìm hiểu văn bản TiÕt 59:V¨n b¶n: ¸nh tr¨ng ( NguyÔn Duy)II: : 3: Suy tư - triết lí của tác giả- Tư thế: “ngửa mặt”: ->nhìn nhận lại những giá trị đã từng bị lãng quên.- Tâm trạng: =>Xúc động không nói được lên lời, thổn thức đến xót xa, có phần thành kính.- NT: + so sánh, điệp ngữ:=> Nhấn mạnh, khắc sâu những hình ảnh của quá khứ.? Tại sao T/g lại giật mình? Q/s khổ trên và khổ này ta thấy T/g s/d biện pháp NT gì? T/d?=>Vẻ đẹp quá khứ tròn, đầy đặn. Trăng im lặng, nghiêm khắc,nhắc nhở, trắch móc.“Trăng cứ tròn vành vạnh kể chi người vô tìnhánh trăng im phăng phắc đủ cho ta giật mình.”Trăng cứ tròn vành vạnhim phăng phắc- S/d hình ảnh tượng trưng:T/g “giật mình”: Tự nhắc nhở mình, ăn năn, hối hậngiật mình- NT đối: Tư thế, tâm trạng của vầng trăng và con ngườiĐọc, tìm hiểu văn bản TiÕt 59: V¨n b¶n: ¸nh tr¨ng ( NguyÔn Duy)I. Giíi thiÖu chung: II: :4: Ý nghĩa, chủ đề văn bản:- Ý nghĩa:Nhắc nhở: - Tác giả- Thế hệ đã đi qua chiến tranh- Mọi ngườiChủ đề:nhắc nhở thấm thía về thái độ, tình cảm đối với những năm tháng quá khứ gian lao, nghĩa tình, với thiên nhiên, đất nước bình dị, hiền hậu.Uống nước nhớ nguồn.? Ý nghiã khái quát của bài thơ? Chủ đề bài thơ nói về vấn đề gì?Đọc, tìm hiểu văn bản TiÕt 59: V¨n b¶n: ¸nh tr¨ng ( NguyÔn Duy)I. Giíi thiÖu chung: II: : III: Tổng kết:1: Nghệ thuật - Kết hợp hài hoà, tự nhiên giữa tự sự và trữ tình.-Giọng thơ tâm tình bằng thể thơ năm chữ-Nhịp thơ khi trôi chảy, tự nhiên, nhịp nhàng theo lời kể, khi thì ngân nga, thiết tha, xúc động (khổ 5), lúc lại trầm lắng biểu hiện thái độ suy tư (khổ cuối)-Kết cấu, giọng điệu của bài thơ có tác dụng làm nổi bệt chủ đề, tạo nên tính chân thực, chân thành.-Sử dụng nhiều biện pháp tu từ: So sánh, nhân hoá, điệp ngữ, đối lập.Đọc, tìm hiểu văn bảnTr¨ng Ng­êi Tù nh¾c nhë m×nh vµ cñng cè ë ng­êi ®äc th¸i ®é sèng “uèng n­íc nhí nguån”Qu¸ khø T×nh nghÜa Ngì kh«ng tri kØ bao giê quªn HiÖn t¹i VÇng tr¨ng V« t×nh trßn l·ng quªn Suy ngÉm Trßn vµnh v¹nh GiËt m×nhIm ph¨ng ph¾cThñy chung,  tù hoµn vÞ tha thiÖn 2.Nôị dungIV. Luyện tậpSo sánh ý nghĩa của hình ảnh ánh trăng trong 2 bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu và “Ánh trăng” của Nguyễn Duy ? Đồng chíÁnh trăngGiống nhauKhác nhauHai bài thơ đều lấy một vẻ đẹp trong thiên nhiên -ánh trăng - để khai thác xây dựng hình ảnh thơ- Ánh trăng là biểu tượng cho vẻ đẹp và sức mạnh của tình đồng chí ở người chiến sĩ trong kháng chiến chống Pháp - Là hình tượng thơ đậm chất lãng mạn trong thơ Chính Hữu và thơ ca kháng chiến- Khơi nguồn cho việc bày tỏ thái độ, tình cảm của con người với hiện tại và quá khứ - Là hình ảnh để nhà thơ thể hiện chủ đề bài thơ : “uống nước nhớ nguồn”