Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiết 91: Câu cảm thán (Bản chuẩn)

Kiểu câuĐặc điểm hình thứcChức năng chính1. Câu nghi vấn2. Câu cầu khiến3. Câu cảm thánkiểm tra bài cũKiểu câuĐặc điểm hình thứcChức năng chính1. Câu nghi vấnLà câu cĩ dùng từ nghi vấn như: ai, gì, nào, tại sao, đâu, bao giờ, bao nhiêu- Khi viết dùng dấu hỏi chấm.chức năng chính dùng để hỏi2. Câu cầu khiếnLà câu cĩ từ ngữ cầu khiến như: hãy, đừng, chớ, đi, thơi, nào- Khi viết kết thúc bằng dấu chấm than.- Dùng để ra lệnh, yêu cầu, đề nghị, khuyên bảo3. Câu cảm thánLà câu cĩ dùng từ cảm thánnhư: trời ơi, chao ơi, biết bao, xiết baoKết thúc bằng dấu chấm than- Dùng để bộc lộ trực tiếp tình cảm, cảm xúc của người viết, người nĩi.kiểm tra bài cũcâu phủ địnhtiết 91I. Đặc điểm hình thức và chức năng Ví dụ 1 : a. Nam đi Huế. b. Nam không đi Huế. c. Nam chưa đi Huế. d. Nam chẳng đi Huế. tiết 91câu phủ địnhC©u b, c, d kh¸c c©u a lµ c©u cã chøa c¸c tõ phđ ®Þnh: kh«ng, ch­a, ch¼ngC©u phđ ®ÞnhLµ c©u cã chøa c¸c tõ ngữ phđ ®Þnh nh­: kh«ng, ch­a, ch¼ng, ch¶, kh«ng ph¶i, ch¼ng ph¶i, ®©u cã ph¶i, ®©u( cã)I. Đặc điểm hình thức và chức năng Ví dụ 2 :ThÇy sê vßi b¶o:-T­ëng con voi nã thÕ nµo, ho¸ ra nã sun sun nh­ con ®Øa.ThÇy sê ngµ b¶o: - Không phải, nó chần chẫn như cái đòn càn.ThÇy sê tai b¶o: - Đâu có ! Nã bÌ bÌ nh­ c¸i qu¹t thãc. câu phủ địnhtiết 91I. Đặc điểm hình thức và chức năng Ví dụ : ( 1) Nam không đi Huế. ( 2) Không phải, nó . . . ( 3) Đâu có ! Phủ định miêu tả.Phủ định bác bỏ.câu phủ địnhtiết 91Th«ng b¸o x¸c nhËn kh«ng cã sù vËt, sù viƯc, tÝnh chÊt, quan hƯ nµo ®ã.Ph¶n b¸c mét ý kiÕn, mét nhËn ®Þnh. Câu phủ định là câu : Có những từ ngữ phủ định như: không, chẳng, chả, chưa, không phải (là), đâu có phải (là), đâu (có), . . . Dùng để thông báo, xác nhận không có sự việcsự vật, tính chất, quan hệ nào đó ( phủ định miêu tả ). Phản bác một ý kiến, nhận định ( phủ định bácbỏ).GHI NHỚ : SGK/53.BÀI TẬP NHANHEm hãy tìm các từ ngữ phủ định trong đoạn trích sau:Chúng ta có nhiều nhà cao tầng, nhưng lại ít nhiệt tình; mua nhiều thứ, nhưng chẳng dùng đến chúng.Chúng ta có thể bay lên mặttrăng, nhưng lại lười không rẽ sang thăm nhà hàng xóm.Nghịch lý cuộc đờiI. Đặc điểm hình thức và chức năngII. Luyện tập* Bµi tËp1/53: b. Cụ cứ tưởng thế đấy chứ nó chả hiểu gì đâu !  Phản bác lại suy nghĩ của lão Hạc.c. Không, chúng con không đói nữa đâu. Phản bác lại điều chị Dậu đang nghĩ, lo lắng. a. Không có.câu phủ địnhtiết 91Bµi tËp 2:( T.54)a. C©u chuyƯn cã lÏ chØ lµ mét c©u chuyƯn hoang ®­êng, song kh«ng ph¶I lµ kh«ng cã ý nghÜa.b. Th¸ng t¸m hång ngäc ®á, hång h¹c vµng kh«ng ai kh«ng tõng ăn trong tÕt Trung thu, ăn nã nh­ ăn c¶ mïa thu vµo lßng vµo d¹c. Tõng qua thêi th¬ Êu ë Hµ Néi, ai ch¼ng cã mét lÇn nghĨn cỉ nhin lªn t¸n l¸ cao vĩt mµ ng¾m nghÝa mét c¸ch ­íc ao chïm sÊu non xanh hay thÝch thĩ chia nhau nhÊm nh¸p mãn sÊu dÇm b¸n tr­íc cỉng. Nếu xét tình huống câu chuyện thì câu văncủa Tô Hoài rất phù hợp,vì vậy không nên viết lại. *Bµi tËp3/541. Choắt không dậy được nữa, nằm thoi thóp. chưa dậy được có nghĩa là sau đó có thểdậy được ( phủ định tương đối ). không dậy được nữa có nghĩa là vĩnh viễn không dậy được ( phủ định tuyệt đối ).2.Choắt chưa dậy được, nằm thoi thóp( bỏ từ nữa).Bµi tËp 4: C¸c c©u sau ®©y cã ph¶i c©u phđ ®Þnh kh«ng? nh­ng c©u nµy dïng ®Ĩ lµm gì? a. ĐĐp gì mµ ®Đp!Lµm gì cã chuyƯn ®ã!Bµi th¬ nµy mµ hay µ?Cơ t­ëng t«i sung s­íng h¬n chăng?Bài tập 5: Đọc đoạn trích sau ( chú ý các từ màu đỏ) và cho biết : cĩ thể thay quên bằng khơng, chưa bằng chẳng được khơng? Vì sao?“ Ta thường tới bữa quên ăn, nửa đêm vỗ gối; ruột đau như cắt nước mắt đầm đìa; chỉ căm tức chưa xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù. Dẫu cho trăm thân này phơi ngồi nội cỏ, nghìn xác này gĩi trong da ngựa, ta cũng vui lịng.”Bài tập: Đào tình cờ gặp Lan, vôi kêu : Lâu quá, tớ không thấy cậu ! Lan cười : Làm gì có chuyện đó ! Thật mà ! Lan vẫn cười : Ngày nào tớ chẳng gặp cậu ở căntin. Cậu có thèm để ý đếnai đâu. Đào tình cờ gặp Lan, vội kêu : Lâu quá, tớ không thấy cậu ! Lan cười : Làm gì có chuyện đó ! Thật mà ! Lan vẫn cười : Ngày nào tớ chẳng gặp cậu ở căntin. Cậu có thèm để ý đếnai đâu. 6/54 Viết đoạn đối thoạingắn, có dùng câu phủ định miêu tả và câu phủđịnh bác bỏ.Phân loại các câu sau: BÀI TẬP BỔ TRỢa. Đừng đi nữa em nhé ! b. Tại sao chị lại ngăn cản em ? c. Bởi vì trong ấy chẳng có gì vui.e. Mẹ ở nhà đang chờ . f. Chao ôi, em đói bụng quá ! câu cầu khiến.  câu nghi vấn.  câu p. định. câu trần thuật.  câu cảm thán.  Câu phủ định là câu : Có những từ ngữ phủ định như: không, chẳng, chả, chưa, không phải (là), đâu có phải (là), đâu (có), . . . Dùng để thông báo, xác nhận không có sự việcsự vật, tính chất, quan hệ nào đó ( phủ định miêu tả ). Phản bác một ý kiến, nhận định ( phủ định bácbỏ).câu phủ địnhtiết 91