Bài giảng Ngữ văn 8 tiết 95: Hành động nói

Giáo sinh: Bùi thị ThươngTrường THCS Tiền AnNHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG CÁC THẦY GIÁO, CÔ GIÁO VỀ DỰ GIỜ LỚP 8B	 Tiết 95 HÀNH ĐỘNG NÓIVD1:Mẹ con Lý Thông đang ngủ, bỗng nghe tiếng gọi cửa. Ngỡ là hồn oan của Thạch Sanh hiện về, mẹ con hắn hoảng sợ, van lạy rối rít. Khi Thạch Sanh vào nhà kể cho nghe truyện giết chằn tinh, chúng mới hoàn hồn. Nhưng Lý Thông bỗng nảy ra kế khác. Hắn nói:Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu.Thạch Sanh lại thật thà tin ngay. Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí Thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân.Lí Thông có đạt được mục đích của mình không? Chi tiết nào nói lên điều đó?Lí Thông đã đạt được mục đích: “Chàng vội  nuôi thân”.Lí Thông đã thực hiện mục đích của mình bằng phương tiện gì?Ghi Nhớ:Hành động nói là hành động thưc hiện bằng lời nói nhằm mục đích nhất định.Mẹ con Lý Thông đang ngủ, bỗng nghe tiếng gọi cửa. Ngỡ là hồn oan của Thạch Sanh hiện về, mẹ con hắn hoảng sợ, van lạy rối rít. Khi Thạch Sanh vào nhà kể cho nghe truyện giết chằn tinh, chúng mới hoàn hồn. Nhưng Lý Thông bỗng nảy ra kế khác. Hắn nói:Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi, bây giờ nhân trời chưa sáng em hãy trốn ngay đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu.Thạch Sanh lại thật thà tin ngay. Chàng vội vã từ giã mẹ con Lí Thông, trở về túp lều cũ dưới gốc đa, kiếm củi nuôi thân.Cái Tí chưa hiểu hết ý câu nói của mẹ, nó xám mặt lai và hỏi bằng giọng luống cuống: Vậy thì bữa sau con ăn ở đâu?Điểm thêm một “giây” nức nở, chị Dậu ngó con bằng cách xót xa:Con sẽ ăn ở nhà cụ Nghị thôn Đoài.Cái Tí nghe nói giãy nảy, giống như sét đánh bên tai, nó liệng củ khoai vào rổ và òa lên khóc.[] Chừng như lúc nãy thấy bắt cả chó lớn, chó con, cái Tí vẫn tưởng những con vật ấy sẽ đi thế mạng cho mình, cho nên nó đã vững dạ ngồi im. Bây giờ nghe mẹ giục nó phải đi, nó lai nhếch nhác, mếu khóc:U nhất định bán con đấy ư? U không cho con ở nhà nữa ư? Khốn nạn thân con thế này! Trời ơi!...Qua hai ví dụ 1 và 2 em thấy có những kiểu hành động nói nào?Các kiểu hành động nói:Trình bày, đe dọa, đuổi khéo, hứa hẹn.Hỏi, báo tin, bộc lộ cảm xúc.Bài tập nhanhBT1:A hỏi B:Mấy giờ rồi?B trả lời:– Không biết!Hoặc:(2) – Ba giờ!Cho biết, A thực hiện hành động nói gì? Câu trả lời nào của B giúp A đạt được mục đích của hành động nói? Lí do?A thực hiện hành động nói hỏiCâu trả lời (2).Lí do: câu (1) B không cộng tác hội thoại với A, câu (2) B có cộng tác hội thoại với A.BT2:Chỉ ra các hành nói:A: Cậu mới đi Đồ Sơn về à?B: Gật đầu.A: Có vui không?B: Lắc đầu. Hỏi Hỏi Hành động xác nhận  Hành động bác bỏLưu ýHành động nói có thể diễn ra bằng lời nói hoặc bằng cử chỉ, điệu bộ: Gật đầu, lắc đầu, nhún vai, bĩu môi  tuy nhiên, dạng điển hình của hành động nói vẫn là bằng lời nói.Bài tập 1:Nhằm khích lệ tướng sĩ học binh thủ yếu lược đồng thời khích lệ lòng tự tôn dân tộc của họ.Câu thể hiện mục đích của hành động nói: “Nếu các ngươi biết chuyên tập sách này, theo lời dạy bảo của ta, thì mới phải đạo thần chủ; nhược bằng khinh bỏ sách này, trái lời dạy bảo của ta, tức là kẻ nghịch thù”Bài Tập 2:Đoạn trích a: Bác trai đã khá rồi chứ?Cảm ơn cụ, như thường.Nhưng xem mệt lắm.Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn.Chứ cứ nằm đấy thì khổ.Người ốm hoàn hồn.Vâng, cháu cũng đã nghĩ như cụ.Nhưng để cái đã.Nhịn suông còn gì.Thế thì rồi đấy! Hỏi. Cảm ơn. Trình bày. Cầu khiến. Cảm thán, bôc lộ cảm xúc. Tiếp nhận. Trình bày. Cảm thán, bôc lộ cảm xúc. Cảm thán, bôc lộ cảm xúc. Cầu khiến.Đoạn trích b:Đây là làm việc lớnChúng tôi Tổ Quốc!Đoạn trích c:Cậu vàng ông giáo à!Cụ bán rồi?Bán rồi!Họ vừa bắt xong.Thế nó cho bắt à?Khốn nạn Ông giáo ơi!Nó có biết gì đâu!Nó thấy vẫy đuôi mừng.Tôi cho nó ăn cơm.Nó đang nó lên. Nhận định, khẳng định. Hứa, thề. Báo tin. Hỏi. Xác nhận Báo tin. Hỏi. Cảm thán. Cảm thán. Cảm thán. Tả. Kể. Kể.Bài Tập 3:Anh phải hứa với em không bao giờ để chúng ngồi cách xa nhau.Anh hứa đi.A xin hứa Điều khiển, ra lệnh. Ra lệnh. Hứa.CẢM ƠN QUÍ THẦY CÔ VÀ CÁC EM