Bài giảng Ngữ văn 8: Tình thái từ

 Trợ từ là những từ chuyên đi kèm một từ ngữ trong câu để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự vật, sự việc được nói đến ở từ ngữ đó. VD: Cái áo này cũng đẹp đấy.Thán từ là những từ dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc của người nói hoặc dùng để gọi đáp. Thán từ thường đứng ở đầu câu, có khi được tách ra thành câu đặc biệt. VD: “ Chao ôi! Mong nhớ! Ôi mong nhớ Một cánh chim thu lạc cuối ngàn”. ( “ Xuân”- Chế Lan Viên)  Tình thái từb) Meï toâi vöøa keùo tay toâi, xoa ñaàu toâi hoûi, thì toâi oaø leân khoùc roài cöù theá nöùc nôû. Meï toâi cuõng suït suøi theo:- Con nín ñi! (Nguyeân Hoàng, Nhöõng ngaøy thô aáu)c) Thöông thay cuõng moät kieáp ngöôøi Kheùo thay mang laáy saéc taøi laøm chi ! (Nguyeãn Du, Truyeân Kieàu)a) Meï ñi laøm roài aø?Caâu nghi vÊnCaâu caàu khieánCaâu caûm thaùnTiết 30: Tình thái từTiết 30: Tình thái từb) Meï toâi vöøa keùo tay toâi, xoa ñaàu toâi hoûi, thì toâi oaø leân khoùc roài cöù theá nöùc nôû. Meï toâi cuõng suït suøi theo:- Con nín (Nguyeân Hoàng, Nhöõng ngaøy thô aáu)c) Thöông cuõng moät kieáp ngöôøi Kheùo mang laáy saéc taøi laøm chi ! (Nguyeãn Du, Truyeân Kieàu)a) Meï ñi laøm roàikhoâng coøn laø caâu nghi vaánkhoâng coøn caâu caàu khieánkhoâng taïo ñöôïc caâu caûm thaùnaø?ñi !thaythay..Tiết 30: Tình thái từd) Em chaøo coâ aï!Biểu thị sắc thái kính trọng, lễ phép Tính leã pheùp khoâng caod) Em chaøo coâ! Ghi nhôùTình thaùi töø laø nhöõng töø ñöôïc theâm vaøo caâu ñeå câu taïo caâu nghi vaán, caâu caàu khieán, caâu caûm thaùn vaø ñeå bieåu thò caùc saéc thaùi tình caûm cuûa ngöôøi noùi.b) Meï toâi vöøa keùo tay toâi, xoa ñaàu toâi hoûi, thì toâi oaø leân khoùc roài cöù theá nöùc nôû. Meï toâi cuõng suït suøi theo:- Con nín ñi! (Nguyeân Hoàng, Nhöõng ngaøy thô aáu)c) Thöông thay cuõng moät kieáp ngöôøi Kheùo thay mang laáy saéc taøi laøm chi ! (Nguyeãn Du, Truyeân Kieàu)a) Meï ñi laøm roài aø?Caâu nghi vÊnCaâu caàu khieánCaâu caûm thaùnTiết 30: Tình thái từd) Em chaøo coâ aï!Biểu thị sắc thái kính trọng, lễ phép Ghi nhôùTình thaùi töø laø nhöõng töø ñöôïc theâm vaøo caâu ñeå câu taïo caâu nghi vaán, caâu caàu khieán, caâu caûm thaùn vaø ñeå bieåu thò caùc saéc thaùi tình caûm cuûa ngöôøi noùi.Tình thaùi töø goàm moät soá loaïi ñaùng chuù yù sau :-Tình thaùi töø nghi vaán : aø , ö , haû , chöù , chaêng, . . .-Tình thaùi töø caàu khieán: ñi , naøo , vôùi , . . .-Tình thaùi töø caûm thaùn : thay , sao , . . .-Tình thaùi töø bieåu thò saéc thaùi tình caûm: aï,nheù,cô,maø ...TiÕt 30: T×nh th¸I tõVD: - Anh ®i ®i!®i 1: ®éng tõ ®i 2: t×nh th¸i tõVD2 1. T«i víi nã ®i ch¬i. 2. Anh cho em ch¬i víi!Quan hÖ tõT×nh th¸i tõBài tập 1: Trong caùc caâu döôùi ñaây, töø naøo(trong caùc töø in ñaäm) laø tình thaiù töø, töø naøo khoâng phaûi laø tình thaùi töø ? a. Em thích trường nào thì thi vào trường ấy.b. Nhanh lên nào anh em ơi!c. Làm như thế mới đúng chứ!d. Tôi đã khuyên nó nhiều lần rồi chứ phải không đâu.e. Cứu tôi với!g. Nó đi chơi với bạn từ sáng.h. Con cò đậu ở đằng kia.i. Nó thích hát câu dân ca Nghệ Tỉnh kia.b) Thaày meät aï?hoûi vôùi yù kính troïng-lễ phép, vai trên dưới c) Baïn giuùp toâi moät tay nheù! hoûi vôùi yù thaân maät, ngang vaid) Baùc giuùp chaùu moät tay aï! Khi noùi, khi vieát, caàn chuù yù söû duïng tình thaùi töø phuø hôïp vôùi hoaøn caûnh giao tieáp (quan heä tuoåi taùc, thöù baäc xaõ hoäi, tình caûm ...).Ghi nhôùTiết 30: Tình thái từa) Baïn chöa veà aø? caàu khieán vôùi yù thaân maät,ngang vaicaàu khieán vôùi yù kính troïng,vai trên dướiBài tập 3: Đặt câu hỏi dùng các tình từ thái phù hợp với quan hệ xã hội. Thưa cô! Có phải là bài này không ạ?Bạn có nhớ mang theo thước kẽ không đấy?Bà cần nước phải không ạ?BT2: Giaûi thích yù nghóa cuûa caùc töø tình thaùi trong nhöõng caâu döôùi ñaây: a) Baø laõo laùng gieàng laät ñaät chaïy sang: - Baùc trai ñaõ khaù roài chöù? b) - Con choù laø cuûa chaùu noù mua ñaáy chöù ! c) Moät ngöôøi nhòn aên ñeå tieàn laïi laøm ma, bôûi khoâng muoán lieân luî ñeán haøng xoùm laùng gieàngCon ngöôøi ñaùng kính aáy baây giôø cuõng theo goùt Binh Tö ñeå coù aên ö ?  d) Boãng Thuyû laò xòu maët xuoáng: -Sao boá maõi khoâng veà nhæ? Nhö vaäy laø em khoâng ñöôïc chaøo boá tröôùc khi ñi. e) Coâ giaùo Taâm gôõ tay Thuyû, ñi laïi phía buïc, môû caëp laáy moät quyeån soå cuøng vôùi chieác buùt maùy naép vaøng ñöa cho em toâi vaø noùi : - Coâ taëng em. Veà tröôøng môùi coá gaéng hoïc taäp nheù!g) Em toâi suït sòt bảo : -Thoâi thì anh cöù chia ra vaäy !h) OÂng ñoác töôi cöôøi nhaãn naïi chôø chuùng toâi. - Caùc em ñöøng khoùc.Tröa nay caùc em ñöôïc veà nhaø cô maø. i) Cứu tôi với! Bà con làng nước ơi!Gi¶i thÝch ý nghÜa cña c¸c t×nh th¸i tõ in ®Ëm trong nh÷ng c©u d­íi®©y?a- B¸c trai ®· kh¸ råi chø? - chø: ®Ó hái, it nhiÒu ®· cã sù kh¼ng ®Þnh. b- Con chã lµ cña ch¸u nã mua ®Êy chø! chø: ®Ó nhÊn m¹nh.c- ... Con ng­êi ®¸ng kÝnh Êy b©y giê còng theo gãt Binh T­ ®Ó cã ¨n ­! ­: ®Ó hái víi th¸i ®é ph©n v©n.d- Sao bè m·i kh«ng vÒ nhØ? nhØ: hái, th¸i ®é th©n mËt.e- VÒ tr­êng míi, em cè g¾ng häc tËp nhÐ! nhÐ: ®Ò nghÞ/dÆn dß-th©n mËt.g- Th«i th× anh cø chia ra vËy. vËy: th¸i ®é miÔn c­ìng h- Tr­a nay, c¸c em ®­îc vÒ nhµ c¬ mµ. c¬ mµ: th¸i ®é thuyÕt phôc, th©n mËt. i- Cứu tôi với! Bà con làng nước ơi! với: thể hiện lời kêu cứu đau thương trước cơn nguy kịchBµi 2Bµi tËp 4: Ñaët caâu vôùi caùc tình thaùi töø maø, ®Êy, chöù lò, thoâi, cô, vaäy.Tiết 30: Tình thái từBT: Viết đoạn văn chủ đề tự chọn có sử dụng tình thái từH­íng dÉn vÒ nhµ+ N¾m kh¸i niÖm, chøc n¨ng vµ c¸ch sö dông t×nh th¸i tõ.+ Lµm bµi tËp 5: T×m c¸c t×nh th¸i tõ ë ®Þa ph­¬ng em hoÆc ®Þa ph­¬ng kh¸c. + Giải thích ý nghĩa của tình thái từ trong một văn bản tự chọn.+ ChuÈn bÞ bµi tiÕt sau : Luyện viết bài văn tự sự kết hợp với miêu tả, biểu cảm.