Bài giảng Ngữ văn 9 bài 12 tiết 56: Hướng dẫn đọc thêm: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ - Nguyễn Khoa Điềm

Chào mừng các thầy côKiểm tra bài cũ Khoanh tròn vào nhận định nói đúng nhất ý nghĩa của hình ảnh bếp lửa?A. Hiện diện như tình cảm ấm áp của bà dành cho cháu.B. Là chỗ dựa tinh thần của người cháu trong những năm tháng tuổi thơ.C. Là sự cưu mang, đùm bọc, chăm chút của bà dành cho cháu.D. Cả: A-B-C đều đúng.DNgày dạy: 10 – 11 – 2009 Tuần 12 Bài 12 Văn bản: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ 	 - Nguyễn Khoa Điềm – Tiết 56 Đọc - hiểu văn bảnI. Đọc- chú thích. 1. Đọc2. Chú thícha/. Tác giả - tác phẩm:* Tác giả: Nguyễn Khoa Điềm sinh năm 1943, tại thôn Ưu Điềm, Phong Hoà, Phong Điền, Thừa Thiên – Huế.+ Sau này ụng giữ nhiều chức vụ như Thứ trưởng Bộ văn hoỏ Thụng tin, Tổng thư kớ Hội nhà văn VN, Bộ trưởng Bộ văn hoỏ Thụng tin. 2. Chú thícha/. Tác giả - tác phẩm:* Tác giả: Nguyễn Khoa Điềm sinh năm 1943, tại thôn Ưu Điềm, Phong Hoà, Phong Điền, Thừa Thiên – Huế. * Tác phẩm: Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ:-Sáng tác tại chiến khu miền Tây Thừa Thiên năm1971-In trong tập “Đất và khát vọng”. b/. Từ khóNguyễn Khoa Điềm- Tốt nghiệp đại học năm 1964, về Nam chiến đấu. ễng cụng tỏc trong trung đoàn vận tải Trường Sơn b/. Từ khóII. đọc- hiểu văn bản 1/.Tìm hiểu khái quát- Phương thức biểu đạt : Biểu cảm kết hợp miêu tả, tự sự.Thể loại: thơ trữ tình - Thể thơ: 8 chữ, mang tính chất như một bài hát ruBố cục: 3 đoạn2/.Tìm hiểu chi tiết văn bảna/. Hình ảnh bà mẹ Tà-ôi:Thảo luận theo nhóm bàn: 2phútH. Nêu tìm hiểu khái quát văn bản theo gợi ý sau:- Phương thức biểu đạt : Thể loại: - Thể thơ: Bố cục: * Hình ảnh bà mẹ được gắn với hoàn cảnh, công việc Hiện lên qua công việc: Địu con giã gạo nuôi bộ đội, tỉa bắp, chuyển lán tham gia kháng chiến. Công việc vất vả cực nhọc hàng ngày công việc đặc biệt của đất nước, người mệ đều nhiệt tình, hăng say, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ.a/. Hình ảnh bà mẹ Tà-ôi:* Hình ảnh bà mẹ được gắn với hoàn cảnh, công việcCâu hỏi thảo luận nhóm: 4 phút Phân tích làm rõ hình ảnh người mẹ trong từng hoàn cảnh, công việc. Gợi ý:+ Tìm những chi tiết thể hiện hình ảnh người mẹ : Địu con giã gạo, tỉa bắp, chuyển lán.+Tìm, phân tích tác dụng của các biện pháp nghệ thuật tác giả sử dụng để khắc họa hình ảnh bà mẹ trong từng hoàn cảnh, công việc.Mẹ giã gạo góp phần nuôi bộ đội kháng chiến. “Nhịp chày nghiêng giấc ngủ em nghiêng Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gối”“Mẹ đang tỉa bắp trên núi Ka-lưi” công việc lao động sản xuất của người dân ở chiến khu. Người mẹ giữa rừng núi mênh mông, heo hút:“Lưng núi thì to mà lưng mẹ nhỏ”.- “Mẹ đang chuyển lán, mẹ đi đạp rừng”, “Mẹ địu con đi để giành trận cuối”. Mẹ cùng các anh trai, chị gái tham gia chiến đấu bảo vệ căn cứ, di chuyển lực lượng để kháng chiến lâu dài với tinh thần quyết tâm, với lòng tin vào thắng lợi.* Hình ảnh bà mẹ được gắn với hoàn cảnh, công việc.a/. Hình ảnh bà mẹ Tà-ôi:“Nhịp chày nghiêng giấc ngủ em nghiêng Mồ hôi mẹ rơi má em nóng hổi Vai mẹ gầy nhấp nhô làm gốiLưng đưa nôi và tim hát thành lời.”“Lưng núi thì to mà lưng mẹ nhỏ”Mẹ đang chuyển lán, mẹ đi đạp rừng” “Mẹ địu con đi để giành trận cuối Các biện pháp nghệ thuật:+ Nhân hoá: lưng núi+ Đối lập: lưng núi to >< lưng mẹ nhỏ+ Điệp ngữ, ..nhịp thơ như nhịp chày, nhịp bắp, nhịp bước chân Tác dụng: đoạn thơ tự sự trữ tình kết hợp miêu tả muốn nói lên người mẹ ở chiến khu vất vả, nghèo nhưng một lòng một dạ tin theo cách mạng và kháng chiến, thắm thiết yêu con và nặng tình với bộ đội, buôn làng, quyết tâm đóng góp công sức cho cuộc chiến đấu chung của dân tộc vì độc lập tự do. + Hoán dụ: mồ hôi, má, vai, lưng, timBài tập trắc nghiệm1, Trong bài thơ, vì sao em cu Tai ngủ trên lưng mẹ?Em bị ốm cần chăm sóc.Em thích ngủ trên lưng mẹ.Do thói quen địu con của người mẹ dân tộc Tà-ôi.Do gia đình không có ai trông nom.CBài tập trắc nghiệm2, Em cu Tai ngủ trên lưng mẹ khi mẹ làm những công việc gì?Giã gạo, tỉa bắp, chuyển lán.B. Giã gạo, gánh nước, lợp nhà.C. Giã gạo, hái rau, tỉa bắp.D. Giã gạo, nấu cơm, tỉa bắp.ABài tập trắc nghiệm3. Nhận định nào nói đúng nhất những nét đặc biệt trong cách cấu tạo các đoạn thơ của bài thơ Khúc hát ru những em bé lớn trên lưng mẹ?Mỗi đoạn thơ đều mở đầu bằng hai câu thơ giống nhau và kết thúc bằng lời ru trực tiếp của người mẹ.Mỗi đoạn thơ có hai phần: 7 câu đầu nói về hoàn cảnh, công việc của người mẹ; 4 câu sau nói lên tình cảm và khát vọng của người mẹ.Có sự phát triển ngày càng cao, càng rộng lớn của tình cảm, khát vọng của người mẹ qua các lời ru.Cả A, B, C đều đúng.DCảm ơn các thầy cô và kính chúc các thầy cô khoẻ.