Bài giảng Ngữ văn 9 tiết 129 văn bản: Mây và sóng

MÔN NGỮ VĂN 9BÀI: MÂY VÀ SÓNGGV: HUỲNH LONG HỒ TRƯỜNG THCS PHONG THẠNH TÂY A ? Đọc thuộc lòng bài thơ “ Nói với con” của Y Phương. Điều lớn lao nhất mà người cha muốn truyền cho con là gì? Điều lớn lao nhất mà người cha muốn truyền cho con chính là lòng tự hào về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ, truyền thống cao đẹp của quê hương và niềm tự tin khi bước vào đời.Kiểm tra bài cũ? Cảm nhận của em sau khi xem những hình ảnh và thưởng thức đoạn nhạc trên?Mây và SóngTiết 129 Văn bản I. ĐỌC - TÌM HIỂU CHUNG1. Tác giả, tác phẩm a. Tác giảNêu vài nét chính về tác giả Tagor?- Ra-bin-đra – nát Ta-go (1861 – 1941) là nhà thơ hiện đại lớn nhất của Ấn Độ. - Nhà văn đầu tiên của Châu Á nhận giải Nôben văn học(1913) với tập “Thơ dâng”. - Thơ ông thể hiện chất trữ tình triết lí nồng đượm, chủ nghĩa nhân văn sâu sắc.TIẾT 129Văn bản: MÂY VÀ SÓNG- Trong vòng 6 năm, ông mất 5 người thân.Vì vậy tình cảm gia đình trở thành đề tài quan trọng trong sự nghiệp sáng tác của ông. Thơ ông thể hiện tinh thần dân tộc, dân chủ sâu sắc,nhân văn cao cả ; chất trữ tình thắm thiết, triết lí thâm trầm.“Mây và sóng” trích từ tập “Si-su” (Trẻ thơ) viết bằng tiếng Ben- gan, xuất bản lần đầu năm 1909.Sau được dịch sang tiếng Anh và in trong tập “Trăng non”. TIẾT 129Văn bản: MÂY VÀ SÓNG? Bài thơ ra đời vào năm nào ? In trong tập thơ gì ?I. Đọc-tìm hiểu chung b, Tác phẩmI. Đọc-tìm hiểu chung2. Đọc- giải từ khó:TIẾT 129Văn bản: MÂY VÀ SÓNG3. Bố cục:2 phần? Bài thơ là lời nói của ai ? Lời nói đó được chia làm bao nhiêu phần ?Bài thơ là lời nói của em bé, được chia làm 2 phần:Phần 1: Từ đầu đến “ xanh thẳmPhần 2: Còn lại? Giả thiết không có phần thứ hai thì ý thơ có được trọn vẹn và đầy đủ không ?Thêm phần thứ hai tức là có thêm những thử thách mới, như vậy tình thương yêu mẹ của em bé mới được trọn vẹn. TIẾT 129Văn bản: MÂY VÀ SÓNGI. Đọc-tìm hiểu chung 3. Bố cục: 2 phần? Hãy chỉ ra những điểm giống và khác nhau (về số dòng thơ, về cách xây dựng hình ảnh, về cách tổ chức khổ thơ,...) giữa hai phần? * Giống: Trình tự tường thuật của hai phần đầu giống nhau:+ Thuật lại lời rủ rê+ Thuật lại lời từ chối và lí do từ chối;+ Nêu lên trò chơi mới Trong cả hai phần, dòng thơ thứ năm đều là phản ứng trực tiếp của em bé trước lời rủ rê* Khác:- Phần thứ nhất mở đầu bằng cụm từ :”mẹ ơi”, phần thứ hai không có; Ý và lời ở hai phần không hề trùng lặp nhau. Mây và sóng đều là những cảnh vật tự nhiên hấp dẫnsong tính chất hấp dẫn khác nhau. => Bố cục trên làm cho chủ đề bài thơ trọn vẹn, đầy đủ.II. Đọc- hiểu văn bảnTIẾT 129Văn bản: MÂY VÀ SÓNG? Xác định vị trí của dòng thơ “Con hỏi: ...” ở mỗi phần và lí giải vì sao em bé chưa từ chối ngay lời mời gọi của những người “trên mây”và những người sống “trong sóng” ?Nếu em bé từ chối ngay lời rủ rê của những người sống “trên mây” và những người sống“ trong sóng” thì tình cảm sẽ thiếu chân thực vì trẻ em nào chả ham chơi. Em bé phần nào đã bị lôi cuốn.Tiết 129Văn bản: Mây và sóngII. Đọc- hiểu văn bản1. Trò chơi của mây và sóngLời mời gọi của mâyBọn tớ chơi từ khi thức dậy cho đến lúc chiều tà. Bọn tớ chơi với bình minh vàng, bọn tớ chơi với vầng trăng bạcLời mời gọi của sóngBọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hoàng hôn. Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ mà không biết từng đến nơi nao=> Những trò chơi vô cùng hấp dẫn, thú vị, cuốn hút vào một thế giới sặc sỡ sắc màuII. Đọc- hiểu văn bản1. Trò chơi của mây và sóng.TIẾT 129Văn Bản: MÂY VÀ SÓNGLời mời gọiSóngMâychơi từ khi thức dậy cho đến lúc chiều tà.chơi với bình minh vàng, chơi với vầng trăng bạc”.Trước lời mời của mây và sóng, em bé có thái độ như thế nào? Sau đó em đã quyết định ra sao? ca hát từ sáng sớm cho đến hoàng hôn, ngao dunơi này nơi nọ mà không biết từng đến nơi nao”.Hấp dẫnNhưng làm thế nào mà mình lên trên ấy được?Nhưng làm thế nào mình ra ngoài đó được?”.Muốn điTừ chốiBuổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà, làm sao có thể Rời mẹ mà đi được?”Tình mẫu tửMẹ mình đang đợi ở nhà”- làm sao có thể rời mẹ mà đến được?”II. Đọc- hiểu văn bảnTIẾT 127Văn Bản: MÂY VÀ SÓNG 2. Trò chơi sáng tạo của em bé ? Từ chối lời mời của mây và sóng, em bé đã nghĩ ra trò chơi nào?Con là mây và mẹ sẽ là trăng.Hai bàn tay con ôm lấy mẹ, và mái nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm.Con là sóng và mẹ sẽ là bến bờ kì lạ,Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ.Và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào ? Hãy so sánh cuộc vui chơi của những người “trên mây” và “trong sóng” giữa thế giới tự nhiên và những trò chơi của “mây và sóng” do em bé tạo ra? => Trò chơi của em bé hay, thú vị hơn vì đã thể hiện một sự dung hợp hài hoà giữa sự hấp dẫn của thiên nhiên và hiện thân của người mẹ với tấm lòng ấm áp, bao dung.Con là mây và mẹ sẽ là trăng.Hai bàn tay con ôm lấy mẹ, và mái nhà ta sẽ là bầu trời xanh thẳm.Con là sóng và mẹ sẽ là bến bờ kì lạ,Con lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ.Và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào- Bọn tớ chơi với bình minh vàng, bọn tớ chơi với vầng trăng bạcBọn tớ ca hát từ sáng sớm cho đến hoàng hôn. Bọn tớ ngao du nơi này nơi nọ mà không biết từng đến nơi nao”.II. Đọc- hiểu văn bản 2. Trò chơi sáng tạo của bé:TIẾT 127Văn bản: MÂY VÀ SÓNGCon lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ.Và không ai trên thế gian này biết mẹ con ta ở chốn nào? Nêu cảm nhận của em về 2 câu thơ trên? Lòng mẹ bao la đón nhận mọi tình cảm của con, tình mẫu tử thiêng liêng bất diệt, có ở khắp mọi nơi.II. Đọc- hiểu văn bảnTIẾT 127Văn bản: MÂY VÀ SÓNG3. Ý nghĩa triết lý của bài thơ:Những hình ảnh thiên nhiên trong bài thơ có ý nghĩa tượng trưng điều gì ? Tượng trưng cho những quyến rũ của cuộc đời; vừa diễn tả tình mẹ con ngang tầm vũ trụ.II. Đọc- hiểu văn bản3. Ý nghĩa triết lý của bài thơ:TIẾT 129Văn bản: MÂY VÀ SÓNG? Ngoài ý nghĩa ca ngợi tình mẹ con bài thơ còn có thể gợi cho ta suy ngẫm thêm điều gì nữa ? Cuộc sống con người thường gặp những cám dỗ. Muốn khước từ nhữngcám dỗ đó, con người cần có chỗ dựa vững chắc như tình mẫu tử.- Hạnh phúc không phải là cái gì xa xôi bí ẩn, hay do ai ban phát mà do chính mình tạo ra.- Bài thơ còn cho thấy quan hệ giữa tình yêu và sáng tạo ? Nội dung chính của bài thơ này là gì?Ca ngợi tình mẹ con thiêng liêng, cao đẹp CÂU HỎI THẢO LUẬNTIẾT 129Văn bản: MÂY VÀ SÓNGCó lẽ cuộc đời mỗi con người là một cuộc hành trình dài. Từ những bước chập chững đầu đời cho đến cả mai sau hình bóng mẹ vẫn hằng dõi theo ta mãi. Câu chuyện của em bé đã kéo chúng ta trở lại trong cái ngày xưa hồn nhiên bằng những trò chơi bên mẹ. Mẹ được ví như mặt trăng, biển cả. Đó là thiên nhiên lớn lao, là vũ trụ vĩnh hằng vô cùng vô tận. Còn con là mây, sóng bay cao, lan xa để mãi hát lên những lời tụng ca về mẹ. Mẹ là người mãi ở trong tim mỗi chúng ta.- Con dù lớn vẫn là con của mẹ, Đi hết đời, lòng mẹ vẫn theo con ( Chế Lan Viên) - ta đi trọn kiếp con ngườicũng không đi hết mấy lời mẹ ru ( Nguyễn Duy)TIẾT 129Văn bản: MÂY VÀ SÓNG? Những thành công về nghệ thuật trong bài thơ?III. Tổng kếtHình thức đối thoại lồng trong lời kể của em bé, hình ảnh thiên nhiên giàu ý nghĩa tượng trưng. ? Nội dung tư tưởng của bài thơ ?Bài thơ “Mây và sóng” của Ra-bin-đra-nát Ta-gor đã ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.TRÒ CHƠI Ô CHỮM E T O I T H O D A N G T R O N G L O N G M E C O N G T R U O N G M O R A12345 MTHITÔ hàng ngang số 1; gồm 5 chữ cái: Văn bản của EC.môn đô Ami-xi viết dưới dạng 1 bức thư của người cha gửi cho con, nhắc nhở về thái độ đối với mẹÔ hàng ngang số 2; gồm 7 chữ cái: Với tác phẩm nào, Tagor trở thành người đầu tiên của Châu Á được nhận giải thưởng Noben Văn học? Ô hàng ngang số 3; gồm 11 chữ cái: Tên đoạn trích trong tác phẩm “ Thời thơ ấu” của nhà văn Nguyên Hồng ? Ô hàng ngang số 4; gồm 7 chữ cái: Tác giả của bài thơ nói về tình cảm người cha dành cho con? Ô hàng ngang số 5; gồm 14 chữ cái: Văn bản nhật dụng của Lí Lan viết về cảm xúc của mẹ trong đêm trước ngày khai trường đầu tiên của con? T I N H M A U T UNUUAY P H U O N GSƠ ĐỒ TƯ DUYHướng dẫn học ở nhà1.Học thuộc bài thơ2.Nắm được nội dung, nghệ thuật của bài3. Phân tích những câu thơ em thích.4. Soạn bài “ Ôn tập về thơ ”- Hệ thống hoá kiến thức cơ bản về tác phẩm thơ hiện đại trong chương trình ngữ văn 9- Nắm vững nội dung, nghệ thuật của các bài thơ- Đặc điểm và thành tựu thơ VN sau 1945. STTTên bài thơTác giảNăm sáng tácThể thơNội dungNghệ thuật THỐNG KÊ CÁC TÁC PHẨM THƠ HIỆN ĐẠI TRONG NGỮ VĂN 9TIẾT HỌC KẾT THÚCXIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN !