Bài giảng Ngữ văn 9 tiết 46: Đồng chí (Chính Hữu)

Ngữ văn 9 Tiết 46Đồng chí(Chính Hữu)I.Tác giả - tác phẩm:1.Tác giả:Tên thật là Trần Đình Đắc, quê ở huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh.- Năm 1946, ông gia nhập Trung đoàn Thủ đô và hoạt động trong quân đội suốt hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.- Ông bắt đầu làm thơ năm 1947, thơ ông hầu như chỉ viết về người lính và chiến tranh.- Ông được nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 2000.(1926 - 2007)I.Tác giả - tác phẩm:1.Tác giả:- Bài thơ “Đồng chí” ra đời năm 1948 - những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp gian khổ - sau khi nhà thơ cùng đồng đội của mình tham gia chiến dịch Việt Bắc(thu đông 1947). - “Đồng chí ” là một trong những bài thơ tiêu biểu nhất viết về người lính chống Pháp (được in trong tập “Đầu súng trăng treo ”).(1926 - 2007)2.Tác phẩm:- Chính Hữu có 3 tập thơ chính:  + Đầu súng trăng treo (1966) + Thơ Chính Hữu (1977) + Tuyển tập Chính Hữu (1988) Quê hương anh nước mặn, đồng chua Làng tôi nghèo, đất cày lên sỏi đá. Anh với tôi đôi người xa lạ Tự phương trời chẳng hẹn quen nhau,Súng bên súng, đầu sát bên đầu,Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉĐồng chí !Ruộng nương anh gửi bạn thân cày Gian nhà không, mắc kệ gió lung lay Giếng nước gốc đa nhớ người ra lính.Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnh Sốt run người vầng trán ướt mồ hôi.áo anh rách vai Quần tôi có vài mảnh váMiệng cười buốt giá Chân không giày Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.Đêm nay rừng hoang sương muối Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới Đầu súng trăng treo.Đồng chíGồm 3 phần: - 7 câu thơ đầu: Cơ sở hình thành tình đồng chí, đồng đội.- 10 câu tiếp: Biểu hiện của tình đồng chí, đồng đội.- 3 câu cuối: Sức mạnh của tình đồng chí.* Bố cục bài thơ:* Phương thức biểu đạt: Biểu cảm* Thể thơ : Tự do 2. Bài thơ: “ đồng chí”Quê hương anh nước mặn, đồng chuaLàng tôi nghèo đất cày lên sỏi đá.Anh với tôi đôi người xa lạTự phương trời chẳng hẹn quen nhau,Súng bên súng, đầu sát bên đầu,Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ.Đồng chí !II. Phân tích:Người nông dân nghèo, lam lũQuê hương anhnước mặn đồng chuaII. Phân tích:1. Cơ sở hình thành tình đồng chí:Làng tôinghèo, đất cày lên sỏi đá Họ cùng chung nguồn gốc xuất thân - cùng chung giai cấp, cùng chung cảnh ngộ.(câu thơ sóng đôi, hình ảnh chân thực)AnhII.Phân tích:1. Cơ sở hình thành tình đồng chí: Họ cùng chung lí tưởng, cùng chung nhiệm vụTôixa lạquen nhauTri kỉsúng bên súngđầu sát bên đầu(đêm rét chung chăn) Họ cùng chịu đựng những khó khăn, thiếu thốnII.Phân tích:1. Cơ sở hình thành tình đồng chí:cùng chung giai cấp, cùng chung cảnh ngộcùng chung lí tưởng, cùng chung nhiệm vụcùng chịu đựng những khó khăn, thiếu thốntri kỉđồng chí* Đồng chí là những người cùng chung lí tưởng, chí hướng. “Đồng chí” - Câu thơ như dồn nén chất chứa bật ra thật thân thiết, thiêng liêng ấm áp và xúc động của tình đồng đội.II. Phân tích:1. Cơ sở hình thành tình đồng chí:2. Biểu hiện của tình đồng chí:Ruộng nương anh gửi bạn thân càyGian nhà không mặc kệ gió lung layGiếng nước gốc đa nhớ người ra lính.Anh với tôi biết từng cơn ớn lạnhSốt run người vầng trán ướt mồ hôi.áo anh rách vaiQuần tôi có vài mảnh váMiệng cười buốt giá Chân không giày Thương nhau tay nắm lấy bàn tay.2. Biểu hiện của tình đồng chí:II. Phân tích:1. Cơ sở hình thành tình đồng chí:thời trai trẻngười thânquê hươngRuộng nương anh gửi bạn thân cày Gian nhà không mặc kệ gió lung layGiếng nước gốc đa nhớ người ra línhChia sẻ tâm tư tình cảm, hiểu gia đình, nỗi lòng của nhauGiếng nước gốc đa2. Biểu hiện của tình đồng chí:II.Phân tích:1. Cơ sở hình thành tình đồng chí: Tôi với anh biết từng cơn ớn lạnh Sốt run người vừng trán ướt mồ hôiáo anh rách vai Quần tôi có vài mảnh váMiệng cười buốt giá Chân không giày  Đồng cam cộng khổ; chia sẻ những gian lao, thiếu thốn trong cuộc đời người línhQuần tôi có vài mảnh vááo anh rách vai 2. Biểu hiện của tình đồng chí:II.Phân tích:1. Cơ sở hình thành tình đồng chí: Thương nhau tay nắm lấy bàn tay  Tình yêu thương, sự động viên và truyền hơi ấm cho nhautay nắm lấy bàn tay2. Biểu hiện của tình đồng chí:II.Phân tích:1. Cơ sở hình thành tình đồng chí: - Chia sẻ tâm tư tình cảm, hiểu gia đình, nỗi lòng của nhau - Đồng cam cộng khổ; chia sẻ những gian lao, thiếu thốn trong cuộc đời người lính - Tình yêu thương, sự động viên và truyền hơi ấm cho nhau2. Biểu hiện của tình đồng chí:II. Phân tích:1. Cơ sở hình thành tình đồng chí:3. Sức mạnh của tình đồng chí: Đêm nay rừng hoang sương muối Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới Đầu súng trăng treo.2. Biểu hiện của tình đồng chí:II. Phân tích:1. Cơ sở hình thành tình đồng chí:3. Sức mạnh của tình đồng chí:Rừng hoang sương muối Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới  Tình đồng chí sưởi ấm và tiếp thêm sức mạnh cho người lính trong chiến đấu.Chiến trường gian khổ,khắc nghiệtTư thế hiên ngang sẵn sàng chiến đấu2. Biểu hiện của tình đồng chí:II. Phân tích:1. Cơ sở hình thành tình đồng chí:3. Sức mạnh của tình đồng chí:Đầu súng trăng treo Trăng Súng hòa bình(mơ mộng, mang tính chất trữ tình) chiến tranh(thực tại, mang tính  chất chiến đấu ) ><  Hình ảnh đẹp thể hiện tâm hồn thi sĩ trong con  người chiến sĩ (tâm hồn lãng mạn của người lính)1. Nghệ thuật:  Hình ảnh người lính cách mạng và sự gắn bó keo sơn của họ được thể hiện qua những chi tiết, hình ảnh, ngôn ngữ giản dị, chân thực, cô đọng giàu sức biểu cảm.2. Nội dung:  Tình đồng chí của những người lính dựa trên cơ sở cùng chung cảnh ngộ và lí tưởng chiến đấu được thể hiện thật tự nhiên, bình dị mà sâu sắc trong mọi hoàn cảnh. Nó góp phần quan trọng tạo nên sức mạnh và vẻ đẹp tinh thần của người lính cách mạng. * Ghi nhớ: SGK / 130III. Luyện tập:Câu 1: Đồng chí là gì?A. Là những người cùng một nòi giống.B. Là những người sống cùng một thời đại.C. Là những người cùng chung chí hướng, lí tưởng.D. Là những người cùng chung một tôn giáo.IV. Luyện tập:Câu 2: “Đồng chí” được tách thành một câu riêng để:A. Sự phát hiện lời khẳng định tình cảm của người lính trong 6 câu thơ đầu.B. Nâng cao ý thơ của đoạn trước và mở ra ý thơ của đoạn sau.C. Tạo nên sự độc đáo trong giọng điệu bài thơ.D. Cả ba đáp án A, B, C đều đúng.