Bài giảng Ngữ văn Khối 8 - Câu nghi vấn (Tiếp theo)

CÂU NGHI VẤN( tt)I-NHỮNG CHỨC NĂNG KHÁC:* Ví dụ: ( SGK)CÂU NGHI VẤN( tt)I- NHỮNG CHỨC NĂNG KHÁC:8 Ví dụ ( SGK)Xét đoạn trích sau và trả lời câu hỏi.Năm nay đào lại nở, Không thấy ông đồ xưa. Những người muôn năm cũHồn ở đâu bây giờ? ( Vũ Đình Liên, Ông Đồ)b) Cai Lệ không để cho chị được nói hết câu, trợn ngược hai mắt, hắn quát;Mày định nói cho cha mày nghe đấy à? Sưu của nhà nước mà dám mở mồm xin khất !c) Đê vỡ rồi !... Đê vỡ rồi, thời ông cách cổ chúng mày, thời ông bỏ tù chúng mày ! Có biết không?... Lính đâu? Sao bay dám đê cho nó chạy xồng xộc vào đây như vậy? Không còn phép tắt gì nữa à? ( Phạn Duy Tốn)d) Một người hằng ngàychi3 căm 5 cụi lo lắng vì mình, thế mà khi xem truyện hay ngâm thơco1 thể vui, buồn, mừng, giậncung2 những người ở đâu đâu, vì những chuyện ở đâu đâu, há chẳng phải là chứng cứ cho cái mãnh lực lạ lùng của văn chương hay sao? ( Hoài Thanh)e) Đến lượt bố tôi ngây người ra như không tin vào mắt mình. - Con gái tôi vẽ đây ư ? Chả lẽ lại đúng là nó, cái con Mèo hay lục lọi ấy! ( Tạ Duy Anh)CÂU NGHI VẤN( t t)I- NHỮNG CHỨC NĂNG KHÁC:Ví dụ ( SGK)II- LUYỆN TẬP:1- Đọc doạn trích sao và trả lời câu hỏi:Hỡi ơi lão Hạc! Thì ra đến luc1 cùng lão cũng có thể làm liều như ai hết Một người như thế ấy !... Một người đã khóc vì trót lừa một con chó !... Một người nhịn ăn để tiền lại làm ma, bởi không muốn liên lụy đến hàng xóm, láng giềng. Con người đáng kính ấy ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư? Cuộc đời quả thật cứ mỗi ngày một thêm đáng buồn( Nam cao)b) Nào đâu những đêm vàng bên bờ suốiTa say mồi đứng uống ánh trăng tan ?Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngànTa lăng ngắm giang sơn ta đổi mới ?Đâu nhũng bình minh cây xanh nắng gọi,Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng ?Đâu những chiều lênh láng máu sau rừngTa đợi chết mảnh mặt trời gay gắt,Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật ? Than ôi ! Thời oanh liệt nay còn đâu ? ( Thế Lữ)c)Mỗi chiếc lá rụng là một cái biểu hiệncho một cảnh biệt li. Vậy thì sự biệt li không chỉ có một nghĩa buồn rầu, khổ sở. Sao ta không ngắm sự biệt litheo tâm hồn một chiếc lá nhẹ nhàng rơi ? ( Khái Hưng)d) Vâng, thử tưởng tương một quả bong bóng lho6ng bao giờ vỡ, không thể bay mất, nó cứ còn mãi như một vật lì lợm Ôi, nếu thế thì còn đâu là quả bóng bay ? ( Hoàng Phủ Ngọc Tường)2- Xét những đoạn trích sau và trả lời câu hỏi.– Sao cụ lo xa quá thế ? Cụ còn khỏe lăm, chưa chết đâu mà sợ ! Cụ cứ để tiền ấy mà ăn, lúc chết hãy hay ! Tội gì bây giờ nhịn đói mà tiền để lại ? - Không, ông giáo ạ ! Ăn mãi hết đi thì đến lúc ấy lấy gì mà lo liệu ? ( Nam Cao)b) Nghe con giục, bà mẹ đến hỏi phú ông. Phú ông ngần ngại. Cả đàn bò giao cho thằng bé không ra người không ra ngợm ấy, chăn dắt làm sao ? ( Nam Cao)c) Dưới gốc tre, tua tủa những mầm măng.Măng trồi lên nhọn hoắt như một mũi gai khổng lồ xuyên qua đất lũy mà trỗi dậy, bẹ măng mọc kín thân cây non, ủ kĩ như áo mẹ trùm lần trong lần ngoài cho đứa con non nớt. Ai dám bảo thảo mộc không có tình mẫu tử ? ( Ngô Văn Phú)d) Vua sai lính điệu em bé vào, phán hỏi: - Thằng bé kia, mày có việc gì ? Sao lại đến đây mà khóc ? ( Em bé thông minh)3- Đặt hai câu nghi vấn không dùng để hỏi mà để: Yêu cầu một người bạn kể lại nội dung của một bộ phim vừa được trinh chiếu.- Bộc lộ tình cảm, cảm xúc trước số phận của một nhân vật văn học.4- Trong giao tiếp, nhiều khi những câu nghi vấn như “ anh ăn cơm chưa ?” “ Cậu đọc sách đấy à ?” , “ Em đi đâu đấy ? “ không nhằm để hỏi. Vậy trong những trường hợp đó, câu nghi vấn dùng dể làm gì ? Mối quan hệ giữa người nói và người nghe ở đây như thế nào ?