Bài giảng Ngữ văn Khối 8 - Phân tích văn bản Tiết 89: Chiếu dời đô (Lí Công Uẩn) - Nguyễn Thị Linh Sương

TRƯỜNG THCS KIM ĐỒNGGiáo viên thực hiện: Nguyễn Thị Linh SươngLý Công Uẩn( Thiên đô chiếu )Tiết 89:Ngữ Văn Chiếu dời đôLÍ CÔNG UẨN LÊN NGÔI VUA (1009)I/ Tìm hiểu chung:1/ Tác giả:Chiếu dời đô1) Tác giả:- Lí Công Uẩn (974 – 1028)- Quê: Từ Sơn – Bắc NinhLà người thông minh, nhân ái, có chí lớn.- Sáng lập vương triều nhà Lí.I. Tìm hiểu chung:Tượng đài Lí Thái Tổ(Lí Công Uẩn) 2/ Tác phẩm: 1/ Tác giả: Lí Công UẩnChiếu dời đôI/ Tìm hiểu chung: Viết năm 1010 Thể loại: Chiếu (Thể văn do Vua dùng để ban bố mệnh lệnh cho thần dân). Phương thức biểu đạt: Nghị luận- Bày tỏ ý định dời đô từ Hoa Lư về Đại La.C. 4 phÇn: - Tõ ®Çu  phån thÞnh.  - TiÕp  kh«ng thÓ kh«ng dêi ®æi.	 - TiÕp  ®Õ v­¬ng mu«n ®êi. - PhÇn cßn l¹i. Chän c¸ch chia bè côc nµo trong c¸c c¸ch sau ®©y ?A. 2 phÇn: - Tõ ®Çu  kh«ng thÓ kh«ng dêi ®æi.  - PhÇn cßn l¹i.B. 3 phÇn: - Tõ ®Çu  kh«ng thÓ kh«ng dêi ®æi.  - TiÕp  ®Õ v­¬ng mu«n ®êi.	 - PhÇn cßn l¹i.CHIẾU DỜI ĐÔ1/ LÝ DO DỜI ĐÔ CŨ(Tõ ®Çu  kh«ng thÓ kh«ng dêi ®æi )2/ Ý CHÍ ĐỊNH ĐÔ MỚI(PhÇn cßn l¹i)G­¬ng s¸ng ®êix­aThùc tÕtriÒu§inhLªLîi thÕcña§¹iLaQuyÕt®Þnhcña nhµ vuaS¬ ®å bè côc1/ Lí do dời đô: Nhà Chu 3 lần dời đô.Vâng mệnh trời, thuận ý dânĐất nước vững bền, phát triển thịnh vượng. Nhà Thương 5 lần dời đô.Chiếu dời đôNêu gương sử sách làm tiền đề cho lí lẽ: Việc dời đô không có gì là khác thường, trái với qui luật.II/ Phân tích:- Trẫm rất đau xót về việc đó, không thể không dời đổi.Không theo mệnh trời, không học người xưa.- Đinh, Lê: không chịu dời đô Triều đại ngắn ngủi, trăm họ hao tốn, muôn vật không được thích nghi.II/ Phân tích:I/ Tìm hiểu chung:Tác giả chỉ ra việc không dời đô của các triều đại Đinh – Lê dẫn đến hậu quả gì ? Chiếu dời đô1/ Lí do dời đô:Câu văn : “Trẫm rất đau xót về việc đó, không thể không dời đổi” thể hiện tâm trạng gì của nhà vua? Nó có tác dụng gì trong bài văn nghị luận ?Dời đô là việc làm tất yếu, vì nước, vì dân. Kinh đô cũ Hoa Lư không còn phù hợp, không thể phát triển đất nước về mọi mặt.Lập luận giàu tính thuyết phục, có lý, có tình.Cố đô Hoa LưĐường vào cố đô Hoa Lư2/ Ý chí định đô mới:a/ Lợi thế thành Đại La:Chiếu dời đôNhóm 1,2,3 : Tìm hiểu về vị thế lịch sử, địa lý của Đại LaNhóm 4,5,6 : Tìm hiểu về vị thế chính trị, văn hoá của Đại LaTheo tác giả, vị thế thành Đại La có những thuận lợi gì để có thể chọn làm nơi đóng đô ?0123456789102030405060708090100110120 */ LÞch sö: kinh ®« cò cña Cao V­¬ngChiếu dời đô+ Địa thế rộng mà bằng; đất đai cao mà thoáng.+ Tiện hướng nhìn sông, dựa núi.+ Là trung tâm đất nước.+ Thế đất uy nghi “Rồng cuộn, hổ ngồi”.+ Chốn hội tụ trọng yếu.+ Muôn vật phong phú tốt tươi. + Thắng địa của đất Việt. * Vị thế địa lý:* Vị thế chính trị, văn hoá: a/ Lợi thế thành Đại La:Văn biền ngẫu cân xứng, nhịp nhàng.tr¹chthiªn®ÞakhuvùcchitrungchÝnhNamB¾c§«ngT©ychivÞtiÖngiangs¬nh­íngbéichinghi®¾clongbµnhæcøchithÕChiếu dời đôThiên thờiĐịa lợiNhân hòaViệc dời đô từ Hoa Lư về Đại La hội đủ 3 yếu tố a. Lợi thế thành Đại La:b/ QuyÕt ®Þnh cña nhµ vua.a/ Lîi thÕ cña §¹i La.2/ ý chÝ ®Þnh ®« míi.- Chọn §¹i La lµm kinh ®«.Chiếu dời đôTại sao khi kết thúc bài chiếu, nhà vua không ra lệnh mà lại đặt câu hỏi: “Các khanh nghĩ thế nào ?”. Cách kết thúc ấy có tác dụng gì ?THĂNG LONG HỒ GƯƠM - HÀ NỘIHà Nội – Trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóaHội trường Ba ĐìnhPhủ Chủ tịchThủ đô Hà NộiHồ Hoàn Kiếm – Tháp RùaKinh đô cũ Hoa Lư không còn phù hợp, không thể phát triển đất nước về mọi mặt. Phải dời đô 1/ Lí do dời đô:Đất nước bền vững, phát triển thịnh vượng.- Đinh, Lê: không chịu dời đôTriều đại ngắn ngủi, trăm họ hao tốn, muôn vật không được thích nghi. Nhà Thương - Chu: dời đôChiếu dời đôNêu gương sử sách làm tiền đề cho lí lẽ.2/ Ý chí định đô mới:- Thuận lợi để phát triển đất nước.b/ Quyết định của nhà Vua:a/ Lợi thế thành Đại La:- Chọn Đại La làm kinh đô. SƠ ĐỒ TRÌNH TỰ LẬP LUẬN	Khẳng định Đại La là nơi tốt nhất để chọn làm kinh đô.Soi sáng tiền đề vào thực tế hai triều đại Đinh Lê, chỉ rõ thực tế ấy không còn thích hợp với sự phát triển của đất nước, nhất thiết phải dời đô.Nêu sử sách làm tiền đề, làm chỗ dựa cho lí lẽ.Chiếu dời đô Chứng tỏ triều đình Nhà Lí đủ sức chấm dứt nạn phong kiến cát cứ.I. Tìm hiểu chung: - ThÓ hiÖn kh¸t väng cña nh©n d©n vÒ mét ®Êt n­íc ®éc lËp thèng nhÊt ®ång thêi ph¶n ¸nh ý chÝ tù c­êng cña d©n téc §¹i ViÖt ®ang trªn ®µ lín m¹nh. */ “Chiếu Dời đô”: - Cã søc thuyÕt phôc m¹nh mÏ bëi lËp luËn s¾c bÐn vµ sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a lÝ vµ t×nh.Chiếu dời đôIII. Tổng kết:II. Phân tích: Vì sao nói: ”Chiếu dời đô” ra đời phản ánh ý chí độc lập tự cường và sự phát triển lớn mạnh của dân tộc Đại Việt ?Câu hỏi:Trả lời- Thể hiện ý chí nguyện vọng của nhân dân thu giang sơn về một mối và xây dựng đất nước độc lập tự cường. Chứng tỏ triều đình Nhà Lí đủ sức chấm dứt nạn phong kiến cát cứ.- Thế và lực của nhân dân Đại Việt đủ sức sánh ngang hàng với phương Bắc.Em hãy chứng minh “Chiếu dời đô” có sức thuyết phục lớn bởi có sự kết hợp giữa lí và tình ?Luyện tậpChiếu dời đôHướng dẫn về nhà- Học và nắm ý chính của bài.- Lập lại sơ đồ lập luận của “Chiếu dời đô”.- Soạn bài “Câu phủ định”: Đọc kỹ các ví dụ ở phần tìm hiểu bài trong SGK, nhận diện đặc điểm hình thức và chức năng của câu phủ định.