Bài giảng Ngữ văn Khối 8 - Tiếng Việt Tiết 40: Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm

Cô gái nhà bên (có ai ngờ).Cũng vào du kích.Hôm gặp tôi vẫn cười khúc khích.Mắt đen tròn (thương thương quá đi thôi).Quê hương, Giang Nam.Ngạn ngữ có câu: Thời gian là vàng.TUẦN: 13 TIẾT: 40 DẤU NGOẶC ĐƠN VÀ DẤU HAI CHẤMTIẾNG VIỆTI. DẤU NGOẶC ĐƠN:Tiết: 50a. Đùng một cái, họ (những người bản xứ) được phong cho cái danh hiệu tối cao là “chiến sĩ bảo vệ công lí và tự do”. ? Dấu ngoặc đơn trong đoạn trích trên dùng để làm gì?DẤU NGOẶC ĐƠN VÀ DẤU HAI CHẤM-> Đánh dấu phần giải thích.	1. Ví dụ:I. DẤU NGOẶC ĐƠN:1. Ví dụ:Tiết: 50? Dấu ngoặc đơn trong đoạn trích trên dùng để làm gì?b. Gọi là kênh Ba Khía vì ở đó hai bên bờ tập trung toàn những con ba khía chúng bám đặc sệt quanh các góc cây (ba khía là một loại còng biển lai cua, càng sắc tím đỏ, làm mắm xé ra trộn tỏi ớt ăn rất ngon). DẤU NGOẶC ĐƠN VÀ DẤU HAI CHẤM-> Đánh dấu phần thuyết minh.I. DẤU NGOẶC ĐƠN:Tiết: 50? Dấu ngoặc đơn trong đoạn trích trên dùng để làm gì?c. Lí Bạch (701-762), nhà thơ nổi tiếng của Trung Quốc đời Đường, tự Thái Bạch, hiệu Thanh Liên cư sĩ, quê ở Cam Túc; lúc mới năm tuổi, gia đình về định cư ở làng Thanh Liên, huyện Xương Long thuộc Miên Châu (Tứ Xuyên). DẤU NGOẶC ĐƠN VÀ DẤU HAI CHẤM-> Đánh dấu phần bổ sung thêm.1. Ví dụ: Bài tập nhanh:Phần nào trong các câu sau có thể nằm trong dấu ngoặc đơn? Vì sao?a. Nam, lớp trưởng lớp 8a, có một giọng hát rất tuyệt vời.b. Mùa xuân, mùa xuân đầu tiên trong một năm, cây cói xanh tươi mát mắt.c. Bộ phim “Dòng sông phẳng lặng”, do Việt Nam sản xuất, rất hay.a. Nam (lớp trưởng lớp 8a) có một giọng hát rất tuyệt vời. (3đ)b. Mùa xuân (mùa xuân đầu tiên trong một năm) cây cói xanh tươi mát mắt. (3đ)c. Bộ phim “Dòng sông phẳng lặng” (do Việt Nam sản xuất) rất hay. (4đ)DẤU NGOẶC ĐƠN VÀ DẤU HAI CHẤMTiết: 50Hãy đặt một ví dụ có sử dụng dấu ngoặc đơn?II. DẤU HAI CHẤM: a. Rồi Dế Choắt loanh quanh, băn khoăn. Tôi phải bảo: Được, chú mình cứ nói thẳng thừng ra nào.Dế Choắt nhìn tôi mà rằng: Anh đã nghĩ thương em như thế thì hay là anh đào giúp cho em một cái ngách sang bên nhà anh, phòng khi tắt lửa tối đèn có đứa nào đến bắt nạt thì em chạy sangTiết: 50Dấu hai chấm trong đoạntrích sau dùng để làm gì?-> Báo trước một lời thoại. DẤU NGOẶC ĐƠN VÀ DẤU HAI CHẤM1. Ví dụ:II. DẤU HAI CHẤM: b. Như tre mọc thẳng, con người không chịu khuất.Người xưa có câu: “Trúc dẫu cháy, đốt ngay vẫn thẳng”. Tre là thẳng thắn, bất khuất! Tiết: 50Dấu hai chấm trong đoạn trích sau dùng để làm gì?-> Đánh dấu (báo trước) lời dẫn trực tiếp. DẤU NGOẶC ĐƠN VÀ DẤU HAI CHẤM1. Ví dụ:II. DẤU HAI CHẤM: c. Con đường này tôi đã quen đi lại lắm lần, nhưng lần này tự nhiên thấy lạ. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay tôi đi học. Tiết: 50Dấu hai chấm trong đoạn trích sau dùng để làm gì?-> Đánh dấu (báo trước) phần giải thích. DẤU NGOẶC ĐƠN VÀ DẤU HAI CHẤM1. Ví dụ:Thêm dấu hai chấm vào câu sau cho đúng với ý nghĩa của người viết?a. Người Việt Nam nói “Học thầy không tày học bạn”, nhưng cũng có câu “Không thầy đố mày làm nên”.b. Nam khoe với bạn rằng “Tuần trước nó được điểm mười nôm lí”.a. Người Việt Nam nói: “Học thầy không tày học bạn”, nhưng cũng có câu: “Không thầy đố mày làm nên”. (5đ)b. Nam khoe với bạn rằng: “ Tuần trước nó được điểm mười nôm lí”. (5đ)Tiết: 50DẤU NGOẶC ĐƠN VÀ DẤU HAI CHẤMHãy đặt câu trong đó có sử dụng dấu hai chấm?BÀI TẬPCâu 1: Dấu ngoặc đơn dùng để làm gì?A. Đánh dấu phần bổ sung thêm.	 B. Đánh dấu phần thuyết 	 minh.C. Đánh dấu phần giải thích.D. Tất cả đúng.Câu 2: Dấu hai chấm dùng để đánh dấu (báo trước) lời dẫn trực tiếp. Vậy lời dẫn trực tiếp này đi kèm với dấu gì?B. Dấu gạch ngang.C. Dấu chấm phẩy.D. Dấu chấm lửng.A. Dấu ngoặc kép.Câu 3: Dấu hai chấm dùng để đánh dấu (báo trước) lời đối thoại. Vậy lời đối thoại này dùng với dấu gì?A. Dấu chấm phẩy.	B. Dấu chấm lửng.C. Dấu gạch ngang.	D. Dấu ngoặc kép.Tiết: 50DẤU NGOẶC ĐƠN VÀ DẤU HAI CHẤMIII. LUYỆN TẬP: Trò chơi: Học sinh nghe phổ biến cách chơi và tham gia trò chơi.Đáp án:Đánh dấu phần giải thích.Đánh dấu phần thuyết minh.Đánh dấu phần bổ sung.Báo trước phần giải thích.Báo trước phần thuyết minh.