Bài giảng Ngữ Văn Khối 8 - Tiết 108: Tìm hiểu yếu tố biểu cảm trong văn bản nghị luận

KIỂM TRA BÀI CŨ “ TA THƯỜNG TỚI BỮA QUÊN ĂN, NỬA ĐÊM VỖ GỐI; RUỘT ĐAU NHƯ CẮT, NƯỚC MẮT ĐẦM ĐÌA; CHỈ CĂM TỨC CHUA XẢ THỊT LỘT DA, NUỐT GAN UỐNG MÁU QUÂN THÙ.DẪU CHO TRĂM THÂY NÀY PHƠI NGOÀI NỘI CỎ, NGHÌN XÁC NÀY GÓI TRONG DA NGỰA, TA CŨNG VUI LÒNG.”XÁC ĐỊNH PHƯƠNG THỨC BIÊỦ ĐẠT CHÍNH Ở ĐOẠN VĂN TRÊN?A, GIẢI THÍCHB, THUYẾT MINHC, MIÊU TẢD, BIỂU CẢMD1.Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận a.Đọc văn bản: “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến”TIẾT 108: TÌM HIỂU YẾU TỐ BIỂU CẢM TRONG VĂN NGHỊ LUẬNI.Bài họcLỜI KÊU GỌI TOÀN QUỐC KHÁNG CHIẾN HỠI ĐỒNG BÀO TOÀN QUỐC! CHÚNG TA MUỐN HOÀ BÌNH, CHÚNG TA PHẢI NHÂN NHƯỢNG NHƯNG CHÚNG TA CÀNG NHÂN NHƯỢNG THỰC DÂN PHÁP CÀNG LẤN TỚI, VÌ CHÚNG QUYẾT TÂM CƯỚP NƯỚC TA LẦN NỮA! KHÔNG!CHÚNG TA THÀ HI SINH TẤT CẢ, CHỨ NHẤT ĐỊNH KHÔNG CHỊU MẤT NƯỚC, NHẤT ĐỊNH KHÔNG CHỊU LÀM NÔ LỆ. HỠI ĐỒNG BÀO! CHÚNG TA PHẢI ĐỨNG LÊN! BẤT KÌ ĐÀN ÔNG, ĐÀN BÀ, BẤT KÌ NGƯỜI GIÀ, NGƯỜI TRẺ, KHÔNG CHIA TÔN GIÁO, ĐẢNG PHÁI, ĐÂN TỘC. HỄ LÀ NGƯỜI VIỆT NAM THÌ PHẢI ĐỨNG LÊN ĐÁNH THỰC DÂN PHÁP ĐỂ CỨU TỔ QUỐC. AI CÓ SÚNG DÙNG SÚNG. AI CÓ GƯƠM DÙNG GƯƠM, KHÔNG CÓ GƯƠM THÌ DÙNG CUỐC, THUỔNG, GẬY GỘC .AI CŨNG PHẢI RA SỨC CHỐNG THỰC DÂN PHÁP CỨU NƯỚC. HỠI ANH EM BINH SĨ, TỰ VỆ, DÂN QUÂN! GIỜ CỨU NƯỚC Đà ĐẾN.TA PHẢI HI SINH ĐẾN GIỌT MÁU CUỐI CÙNG,ĐỂ GIỮ GÌN ĐẤT NƯỚC. DÙ PHẢI GIAN LAO KHÁNG CHIẾN,NHƯNG VỚI MỘT LÒNG KIÊN QUYẾT HI SINH, THẮNG LỢI NHẤT ĐỊNH VỀ DÂN TỘC TA! VIỆT NAM ĐỘC LẬP VÀ THỐNG NHẤT MUÔN NĂM! KHÁNG CHIẾN THẮNG LỢI MUÔN NĂM!	HÀ NỘI, NGÀY 19 THÁNG12 NĂM 1946.	HỒ CHÍ MINH1.Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận a.Đọc văn bản: “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến”TIẾT 108: TÌM HIỂU YẾU TỐ BIỂU CẢM TRONG VĂN NGHỊ LUẬNI.Bài họcb.Nhận xét.LỜI KÊU GỌI TOÀN QUỐC KHÁNG CHIẾN HỠI ĐỒNG BÀO TOÀN QUỐC! CHÚNG TA MUỐN HOÀ BÌNH, CHÚNG TA PHẢI NHÂN NHƯỢNG NHƯNG CHÚNG TA CÀNG NHÂN NHƯỢNG THỰC DÂN PHÁP CÀNG LẤN TỚI, VÌ CHÚNG QUYẾT TÂM CƯỚP NƯỚC TA LẦN NỮA! KHÔNG!CHÚNG TA THÀ HI SINH TẤT CẢ, CHỨ NHẤT ĐỊNH KHÔNG CHỊU MẤT NƯỚC, NHẤT ĐỊNH KHÔNG CHỊU LÀM NÔ LỆ. HỠI ĐỒNG BÀO! CHÚNG TA PHẢI ĐỨNG LÊN! BẤT KÌ ĐÀN ÔNG, ĐÀN BÀ, BẤT KÌ NGƯỜI GIÀ, NGƯỜI TRẺ, KHÔNG CHIA TÔN GIÁO, ĐẢNG PHÁI, ĐÂN TỘC. HỄ LÀ NGƯỜI VIỆT NAM THÌ PHẢI ĐỨNG LÊN ĐÁNH THỰC DÂN PHÁP ĐỂ CỨU TỔ QUỐC. AI CÓ SÚNG DÙNG SÚNG. AI CÓ GƯƠM DÙNG GƯƠM, KHÔNG CÓ GƯƠM THÌ DÙNG CUỐC, THUỔNG, GẬY GỘC .AI CŨNG PHẢI RA SỨC CHỐNG THỰC DÂN PHÁP CỨU NƯỚC. HỠI ANH EM BINH SĨ, TỰ VỆ, DÂN QUÂN! GIỜ CỨU NƯỚC Đà ĐẾN.TA PHẢI HI SINH ĐẾN GIỌT MÁU CUỐI CÙNG,ĐỂ GIỮ GÌN ĐẤT NƯỚC. DÙ PHẢI GIAN LAO KHÁNG CHIẾN,NHƯNG VỚI MỘTLÒNG KIÊN QUYẾT HI SINH, THẮNG LỢI NHẤT ĐỊNH VỀ DÂN TỘC TA! VIỆT NAM ĐỘC LẬP VÀ THỐNG NHẤT MUÔN NĂM! KHÁNG CHIẾN THẮNG LỢI MUÔN NĂM!	HÀ NỘI, NGÀY 19 THÁNG12 NĂM 1946.	HỒ CHÍ MINH1.Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận a.Đọc văn bản: “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến”TIẾT 108: TÌM HIỂU YẾU TỐ BIỂU CẢM TRONG VĂN NGHỊ LUẬNI.Bài họcb.Nhận xét.- Giống: ở hai văn bản đều sử dụng từ ngữ và câu văn biểu cảm.VD: “ ta thường tới bữa quên ăn, nủa đêm vỗ gối; ruột đau như cắt, nước mắt đầm đìa; chỉ căm tức chua xả thịt lột da, nuốt gan uống máu quân thù.Dẫu cho trăm thây này phơi ngoài nội cỏ, nghìn xác này gói trong da ngựa, ta cũng vui lòng.”Là văn bản nghị luận, vì mục đích viết là nghị luận (nêu quan điểm, ý kiến, đáng giá, bàn luận) Hỡi đồng bào toàn quốc! Chúng ta muốn hoà bình, chúng ta phải nhân nhượng.nhương chúng càng nhân nhượng thực dân Pháp càng lấn tới, vì chúng quyết tâm cướp nước ta lần nữa! Không!Chúng ta thà hi sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ. Hỡi đồng bào! Chúng ta phải đứng lên! Bất kì đàn ông, đàn bà, bất kì người già, người trẻ, không chia tôn giáo, đảng pháI, đân tộc.Hễ là người Việt nam thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp để cứu Tổ quốc. Ai có súng dùng súng. Ai có gươm dùng gươm, không có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc.Ai cũng phải ra sức chống thực dân Pháp cứu nước. Hỡi anh em binh sĩ, tự vệ, dân quân! Giờ cứu nước đã đến.Ta phảI hi sinh đến giọt máu cuối cùng,để giữ gìn đất nước. Dù phải gian lao kháng chiến,nhưng với mộtlòng kiên quyết hi sinh, thắng lợi nhất định về dân tộc ta! Việt nam độc lập và thống nhất muôn năm! Kháng chiến thắng lợi muôn năm!Hà Nội, ngày 19 tháng12 năm 1946 	Hồ Chí Minh(Hồ Chí Minh toàn tập, tập 4, Sđd)Chúng ta hoà bình, chúng ta. Nhưng chúng ta thực dân Pháp càng tuỳ ý, vì chúng muốn chiếm nước ta lần nữa!Chúng ta hi sinh tất cả, không để mất nước, không làm nô lệ.Bất kì đàn ông, đàn bà, bất kì người già, người trẻ, không chia tôn giáo, đảng phái, đân tộc.người Việt nam phải đứng lên đánh thực dân Pháp để cứu Tổ quốc. Súng, gươm, không có gươm thì cuốc, thuổng, gậy gộc.ra sức chống thực dân Pháp cứu nước. Giờ cứu nước đã đến.Ta phải hi sinh đến giọt máu cuối cùng,để giữ gìn đất nước. Dù phải gian lao kháng chiến,nhưng với một lòng kiên quyết hi sinh.	Hồ Chí Minh1.Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận a.Đọc văn bản: “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến”TIẾT 108: TÌM HIỂU YẾU TỐ BIỂU CẢM TRONG VĂN NGHỊ LUẬNI.Bài họcb.Nhận xét.Vai trò: Biểu cảm giữ vai trò phụ trợ tác động đến tâm hồn tình cảm người đọc.12Thấy sứ giặc đi lại ngoài đường, sỉ mắng triều đình, bắt nạt tể phụ.Ngó thấy sứ giặc đi lại nghênh ngang ngoài đường, uỗn lưỡi cú diều mà sỉ mắng triều đình, đem thân dê chó mà bắt nạt tể phụ.Lúc bấy giờ ta cùng các ngươi sẽ bị bắt.Lúc bấy giờ, ta cùng các ngươi sẽ bị bắt, đau xót biết chừng nào!Chúng ta sẵn sàng hi sinh tất cả, chứ không thể mất nước, không thể làm nô lệ.Không! chúng ta thà hi sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ.Chúng ta cần phải đứng lên.Hỡi đồng bào!Chúng ta phải đứng lên!12Thấy sứ giặc đi lại ngoài đường, sỉ mắng triều đình, bắt nạt tể phụ.Ngó thấy sứ giặc đi lại nghênh ngang ngoài đường, uỗn lưỡi cú diều mà sỉ mắng triều đình, đem thân dê chó mà bắt nạt tể phụ.Lúc bấy giờ ta cùng các ngươi sẽ bị bắt.Lúc bấy giờ, ta cùng các ngươi sẽ bị bắt, đau xót biết chừng nào!Chúng ta sẵn sàng hi sinh tất cả, chứ không thể mất nước, không thể làm nô lệ.Không! chúng ta thà hi sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ.Chúng ta cần phải đứng lên.Hỡi đồng bào!Chúng ta phải đứng lên!1.Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận a.Đọc văn bản: “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến”TIẾT 108: TÌM HIỂU YẾU TỐ BIỂU CẢM TRONG VĂN NGHỊ LUẬNI.Bài họcb.Nhận xét.Vai trò: Biểu cảm giữ vai trò phụ trợ tác động đến tâm hồn tình cảm người đọc.- Yếu tố biểu cảm giúp bài văn hay hơn dễ xúc động, hấp dẫn hơn truyền cảm tới người đọc.1. Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận a.Đọc văn bản: “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến”TIẾT 108: TÌM HIỂU YẾU TỐ BIỂU CẢM TRONG VĂN NGHỊ LUẬNI.Bài họcb.Nhận xét.Vai trò: Biểu cảm giữ vai trò phụ trợ tác động đến tâm hồn tình cảm người đọc.*Ghi nhớ chấm 1.Câu hỏi thảo luận nhóm (4 phút).a,Người làm văn chỉ cần suy nghĩ về luận điểm và lập luận hay còn phải thật sự xúc động trước từng điều mà mình đang nói tới?b, chỉ có rung cảm không thôi đã đủ chưa? Phải chăng chỉ có lòng yêu nước và căm thù giặc nồng cháy là có thể dễ dàng tim ra những cách nói như: “Không! Chúng ta thà hi sinh tất cả”hay “uỗn lưỡi cú diều”?Để viết được những câu như thế, người viết cần phải có phẩm chất gì khác nữa?c, có bạn cho rằng: càng dùng nhiều từ ngữ biểu cảm, càng đặt nhiều câu cảm thán thì giá trị biểu cảm trong văn nghị luận càng tăng.ý kiến ấy có đúng không?Vì sao? Cảm xúc phải chân thật, biết biểu hiện qua ngôn từ qua câu văn biểu cảm.*Ghi nhớ chấm 2.1.Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận a.Đọc văn bản: “Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến”TIẾT 108: TÌM HIỂU YẾU TỐ BIỂU CẢM TRONG VĂN NGHỊ LUẬNI.Bài họcb.Nhận xét.Vai trò: Biểu cảm giữ vai trò phụ trợ tác động đến tâm hồn tình cảm người đọc.GiốngKhácYếu tố biểu cảm dễ tác động đến tâm hồn người đọc, người nghe.dễ gây xúc động mạnh mẽ, mãnh liệt, giúp làm sáng tỏ vấn đề được trình bày.Biểu cảm trong biểu cảmBiểu cảm trong nghị luậnLà yếu tố chủ đạoLà yếu tố phụ trợ, bổ sung- Yếu tố biểu cảm giúp bài văn hay hơn dễ xúc động, hấp dẫn hơn truyền cảm tới người đọc.Ghi nhớ: SGK-97II.LUYỆN TẬP.Bài 1:Các biện pháp biểu cảm.+ Nhại: “tên da đen bẩn thỉu”, “An nam - mít bẩn thỉu”để phơi bày giọng điệu dối trá.+ Sử dụng hình ảnh mỉa mai để tỏ thái độ khinh bỉ sâu sắc, để chế nhạo.Tác dụng: + Phơi bày bản chất bọn thực dân.	 + Tạo tiếng cười châm biếm.Bài 2:Nỗi buồn, sự khổ tâm của một nhà giáo chân chính trước nạn học vẹt, học tủ trong môn Ngữ văn. Tác giả khéo léo sử dụng từ ngữ, câu văn, giọng văn biểu cảm.CỦNG CỐCâu 1:yếu tố biểu cảm trong văn nghi luận giữ vai trò gì?A, Vai trò chínhB, Vai trò phụC, Vai trò trung gianCâu 2:Yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận có tác dụng gì?A, Giúp văn bản liền mạch ,hấp dẫn.B, Phá vỡ mạch văn bản.C, Tạo sự liên kết.D, Rất ít tác dụng.AA