Bài giảng Ngữ văn Khối 8 - Tiết 2: Văn bản: Thuế máu (Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp” của Nguyễn Ái Quốc)

Tiết 2 :Văn bản THUẾ MÁU(Trích “Bản án chế độ thực dân Pháp” của Nguyễn Ái Quốc)a.Những thủ đoạn, mánh khóe trong việc bắt lính :(II) CHẾ ĐỘ LÍNH TÌNH NGUYỆNa. Những thủ đoạn, mánh khóe trong việc bắt línhb. Phản ứng của những người bị bắt línhc. Luận điệu của chính quyền thực dânTiến hành những cuộc lùng rápvây bắt, cưỡng bức người ta đi línhLợi dụng việc bắt lính để xoay xở kiếm tiềnSẵn sàng trói xích, nhốt người Đàn áp dã man khi phản đốiThực chất là dùng vũ lực bắt lính chứ không hề có “tình nguyện” nào cả 123những người cùng khổ...Tranh ®¶ kÝch do NguyÔn ¸i Quèc vÏNhững cuộc vây bắt, cưỡng bức người dân đi línhĐàn áp người dân khi phản đốiChÝnh quyÒn thùc d©n ®· biÕn ng­êi d©n nghÌo khæ ë c¸c xø thuéc ®Þa thµnh vËt hi sinh ®Ó phôc vô cho lîi Ých cña m×nh trong c¸c cuéc chiÕn tranh tµn khèc. NguyÔn ¸i Quèc ®· v¹ch trÇn sù thùc Êy b»ng c¸c t­ liÖu phong phó,x¸c thùc, b»ng ngßi bót trµo phóng s¾c s¶o. §o¹n trÝch ThuÕ m¸u cã nhiÒu h×nh ¶nh giµu gi¸ trÞ biÓu c¶m, cã giäng ®iÖu võa ®anh thÐp, võa mØa mai chua ch¸t.Xin ch©n thµnh c¶m ¬n C¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em häc sinh!(II) CHẾ ĐỘ LÍNH TÌNH NGUYỆNa. Những thủ đoạn, mánh khóe trong việc bắt línhb. Phản ứng của những người bị bắt línhc. Luận điệu của chính quyền thực dânb.Phản ứng của những người bị bắt línhNhững người nghèo khổ chịu chết không còn kêu đượcNhững người giàu thì xì tiền rahọ tìm mọi cơ hội để trốn thoátThậm chí làm cho mình nhiễm những bện nặng nhất để trồn đi lính Những người bị bắt lính phản ứng gay gắt, dữ dội 123c. Luận điệu của chính quyền thực dânRêu rao về lòng tự nguyện đầu quân của người dân thuộc địa(“không ngần ngại”, “hiến xương máu”, “dâng cánh tay”)Nhưng sự thật thì họ “bị xích tay”, “bị nhốt”nhiều cuộc biểu tình, bạo động nổ ra=> Vạch trần thủ đoạn lừa dối, mị dân của chính quyền thực dân	(II) CHẾ ĐỘ LÍNH TÌNH NGUYỆNa. Những thủ đoạn, mánh khóe trong việc bắt línhb. Phản ứng của những người bị bắt línhc. Luận điệu của chính quyền thực dânTiểu kết Bằng giọng điệu giễu cợt cùng những câu hỏi đanh thép, những dẫn chứng hùng hồn, tác giả đã vạch trần bản chất mánh khóe, vụ lợi, mị dân của thực dân Phápa. Sự hi sinh của những người dân thuộc địaKhi đại bác đã ngấy thịt đen, thịt vàng rồi thì những lời tuyên bố tình tứ của các ngài cầm quyền bỗng dưng im bặtTất cả họ từng được tâng bốc giờ mặc nhiên trở lại “Giống người bẩn thỉu”“Người ta đã lột hết tất cả của cải của họ từ chiếc đồng hồ, bộ quần áo mới“Bây giờ chúng tôi không cần đến các anh nữa, cút đi!”=>Bộ mặt vô nhân đạo, tráo trở, tàn nhẫn (II) KẾT QUẢ CỦA SỰ HI SINHa. Sự hi sinh của những người dân thuộc địab. Sự mất mát của những người lính Pháp lương thiệnb. Sự mất mát của những người lính Pháp lương thiện Với những người thương binh người Pháp bị mất một phần thân thể và vợ con của tử sĩ người Pháp “đều được cấp môn bài bán lẻ thuốc phiện”.=> Chúng thật bỉ ổi đã không ngần ngại đầu độc cả chính dân tộc mình để vơ vét cho đầy túi tham.(II) KẾT QUẢ CỦA SỰ HI SINHa. Sự hi sinh của những người dân thuộc địab. Sự mất mát của những người lính Pháp lương thiệnPhần (I) Tác giả đã vạch trần bộ mặt bỉ ổi, mị dân của những tên cai trị thực dân, đồng thời cho thấy số phận thảm thương của người dân thuộc địa Phần (II) Tác giả đã vạch trần bản chất mánh khóe, vụ lợi, của thực dân PhápPhần (II) Bộ mặt vô nhân đạo, tráo trở, tàn nhẫn của thực dân Pháp sau khi bóc lột “Thuế máu” 	TÓM LẠITỔNG KẾT Nghệ thuật :	 1. Trình tự bố cục 	“Thuế máu”	Trước chiến tranhTrong chiến tranhSau chiến tranh2. Nghệ thuật châm biếm, đả kích tài tình Xây dựng một hệ thống hình ảnh sinh động, giàu tính biểu cảm có sức tố cáo Ngôn từ, giọng điệu đậm sắc thái giễu nhại, châm biếm Nghệ thuật phản bác tài tình Dùng liên tiếp, dồn dập những câu hỏi để nêu lên bộ mặt xảo trá, bịp bợm, tàn nhẫn của bọn thực dân 3. Yếu tố biểu cảm của đoạn trích : Từ ngữ biểu cảm (“chiến tranh vui tươi”, “con yêu”,)Hình ảnh biểu cảm ( “ phơi thây”,)Biện pháp biểu cảm ( lối so sánh, ẩn dụ sắc sảo) Nội dung Đoạn trích “THUẾ MÁU” đã vạch trần bộ mặt vô nhân đao, bỉ ổi,vụ lợicủa chính quyền thực dân => Sự phê phán đanh thép của Nguyễn Ái Quốc. Đồng thời cho thấy số phận bi thảm, đáng thương của những người dân thuộc địa => Niềm cảm thông sâu sắc của tác giả.Bài tập củng cốChọn câu trả lời đúng (a,b,c hoặc d)Câu 1: Văn bản “Thuế máu” thuộc kiểu văn bản nào? a. Tự sự b. Miêu tả c. Chính luận d. Hành chính Câu 2 : Giọng điệu chủ đạo trong phần (I):CHIẾN TRANH VÀ “NGƯỜI BẢN XỨ” là gì? a. Lạnh lùng, cay độc	 b. Giọng thân mật, suồng sã c. Giọng mỉa mai, hài hước và cảm thương, xót xa d. Giọng đay nghiến chua chátCâu 3 : Bố cục văn bản “Thuế máu” được chia làm mấy phần? a. 2 phần b. 3 phần c. 4 phần d. 5 phầnCâu 4 : Trình tự bố cục các phần trong văn bản “THUẾ MÁU” là gì? a. Trình tự không gian b. Trình tự thời gian c. Trình tự đảo ngược d. Nguyên nhân - kết quả 	HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ	 1. Ôn tập bài	 2. Soạn bài tiếp theo