Bài giảng Ngữ văn Khối 8 - Tiết 81: Phân tích tác phẩm Tức cảnh Pác Bó

äng cách mạng (1911 – 1941)NGUYỄNÁIQUỐCÔ chữ gồm 5 ký tự, đây là tên hang núi mà Bác đã từng sống và làm việc trong những năm 1941 - 1942.PÁCBÓÔ chữ gồm 7 ký tự, đây là tỉnh giáp biên giới Việt Trung, nơi Bác Hồ đã đặt bước chân đầu tiên sau 30 năm hoạt động cách mạng ở nước ngoài.CAOBẰNGSố gồm 4 chữ số là năm mặt trận Việt Minh thành lập ?1941NGUYỄN ÁI QUỐC – PÁC BÓ CAO BẰNG - 1941Đây là những thông tin liên quan đến một bài thơ của Bác trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp – đó là bài thơ nào ?NGUYỄN ÁI QUỐCNguyễn Aùi Quốc (1890 – 1969)I. GIỚI THIỆU :1. Tác giả :Nguyễn Ái QuốcBài 20 tiết 81Ngữ Văn 8Rừng núi Việt BắcI. GIỚI THIỆU :1. Tác giả :Nguyễn Ái QuốcBài 20 tiết 81Ngữ Văn 8Cột mốc biên giới Việt - Trung 1941I. GIỚI THIỆU :1. Tác giả :Nguyễn Ái QuốcBài 20 tiết 81Ngữ Văn 8Sống và làm việc tại Việt BắcI. GIỚI THIỆU :1. Tác giả :Nguyễn Ái QuốcBài 20 tiết 81Ngữ Văn 8I. GIỚI THIỆU :1. Tác giả :Nguyễn Ái QuốcBài 20 tiết 81Ngữ Văn 8Nguyễn Aùi Quốc 19412. Bài thơ :(SGK)I. GIỚI THIỆU :1. Tác giả :Nguyễn Ái QuốcBài 20 tiết 81Ngữ Văn 8Bài thơ được viết vào năm 1941 trong những ngày tháng Bác hoạt động bí mật tại hang Pác Bó – Cao Bằng.Sáng ra bờ suối,/ tối vào hang,Cháo bẹ/ rau măng/ vẫn sẵn sàng.Bàn đá chông chênh/ dịch sử Đảng,Cuộc đời cách mạng/ thật là sang.Bài thơ gồm hai ý chính: - Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác - Tâm hồn của Bác.II. ĐỌC HIỂU BÀI THƠ :2. Bài thơ :(SGK)I. GIỚI THIỆU :1. Tác giả :Nguyễn Ái QuốcBài 20 tiết 81Ngữ Văn 8Bài thơ được viết vào năm 1941 trong những ngày tháng Bác hoạt động bí mật tại hang Pác Bó – Cao Bằng.III. PHÂN TÍCH :II. ĐỌC HIỂU BÀI THƠ :2. Bài thơ :(SGK)I. GIỚI THIỆU :1. Tác giả :Nguyễn Ái QuốcBài 20 tiết 81Ngữ Văn 81. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác :Câu 1 : “Sáng ra bờ suối / tối vào hang”Tiểu đối> <III. PHÂN TÍCH :II. ĐỌC HIỂU BÀI THƠ :2. Bài thơ :(SGK)I. GIỚI THIỆU :1. Tác giả :Nguyễn Ái QuốcBài 20 tiết 81Ngữ Văn 81. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác :Hiện thựcCon ngườiCâu 1Chỗ ở ẩm, lạnh, tối.Hòa hợp với cảnh vật.Câu 2Bữa ăn đạm bạc, thiếu thốn.Vui vẻ, thanh thản.Câu 3Điều kiện làm việc tạm bợ.Ung dung, say mê làm cách mạng.Nguyễn Ái QuốcNúi rừng Việt BắcIII. PHÂN TÍCH :II. ĐỌC HIỂU BÀI THƠ :2. Bài thơ :(SGK)I. GIỚI THIỆU :1. Tác giả :Nguyễn Ái QuốcBài 20 tiết 81Ngữ Văn 81. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác :Nguyễn Ái QuốcThú lâm tuyềnIII. PHÂN TÍCH :1. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác :II. ĐỌC HIỂU BÀI THƠ :2. Bài thơ :(SGK)I. GIỚI THIỆU :1. Tác giả :Nguyễn Ái QuốcBài 20 tiết 81Ngữ Văn 8Hãy tìm các cặp từ đồng nghĩa với nhauTừ thuần ViệtRừngSuốiNúiSôngTrăngGióMâyTừ Hán ViệtNguyệtSơnLâmGiangVânTuyềnPhong2. Tâm hồn của Bác :-------III. PHÂN TÍCH :1. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác : Cách nói đối lập, giọng thơ vui đùa, hóm hỉnh. Cuộc sống đầy gian khổ nhưng Bác vẫn vui tươi và nhiệt tình làm cách mạng.II. ĐỌC HIỂU BÀI THƠ :2. Bài thơ :(SGK)I. GIỚI THIỆU :1. Tác giả :Nguyễn Ái QuốcBài 20 tiết 81Ngữ Văn 8Câu 4 : “Cuộc đời cách mạng/ thật là sang.”III. PHÂN TÍCH :1. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác :II. ĐỌC HIỂU BÀI THƠ :2. Bài thơ :(SGK)I. GIỚI THIỆU :1. Tác giả :Nguyễn Ái QuốcBài 20 tiết 81Ngữ Văn 82. Tâm hồn của Bác :Sang Hòa hợp với cảnh vật.Vui vẻ, thanh thản.Ung dung say mê làm cách mạngLàm toát lên tinh thần toàn bàiNhãn tự. Cách nói đối lập, giọng thơ vui đùa, hóm hỉnh. Cuộc sống đầy gian khổ nhưng Bác vẫn vui tươi và nhiệt tình làm cách mạng.Hỏi : Tại sao cuộc sống khó khăn, gian khổ như vậy mà Bác vẫn vui sướng, toại nguyện và lạc quan ?Đáp : Được sống trên mảnh đất của tổ quốc thân yêu.Được sống đúng với ý nguyện và sở thích (làm cách mạng và sống hòa mình với thiên nhiên).Thời cơ cách mạng ngày càng hiện rõ, thắng lợi đang ngày càng một đến gần.III. PHÂN TÍCH :1. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác :II. ĐỌC HIỂU BÀI THƠ :2. Bài thơ :(SGK)I. GIỚI THIỆU :1. Tác giả :Nguyễn Ái QuốcBài 20 tiết 81Ngữ Văn 82. Tâm hồn của Bác : Cách nói đối lập, giọng thơ vui đùa, hóm hỉnh. Cuộc sống đầy gian khổ nhưng Bác vẫn vui tươi và nhiệt tình làm cách mạng.Nguyễn Ái QuốcRèn luyện sức khoẻ.III. PHÂN TÍCH :1. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác :II. ĐỌC HIỂU BÀI THƠ :2. Bài thơ :(SGK)I. GIỚI THIỆU :1. Tác giả :Nguyễn Ái QuốcBài 20 tiết 81Ngữ Văn 82. Tâm hồn của Bác : Cách nói đối lập, giọng thơ vui đùa, hóm hỉnh. Cuộc sống đầy gian khổ nhưng Bác vẫn vui tươi và nhiệt tình làm cách mạng.Bác làm cách mạng.III. PHÂN TÍCH :1. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác :II. ĐỌC HIỂU BÀI THƠ :2. Bài thơ :(SGK)I. GIỚI THIỆU :1. Tác giả :Nguyễn Ái QuốcBài 20 tiết 81Ngữ Văn 8Nguyễn Ái Quốc2. Tâm hồn của Bác : Cách nói đối lập, giọng thơ vui đùa, hóm hỉnh. Cuộc sống đầy gian khổ nhưng Bác vẫn vui tươi và nhiệt tình làm cách mạng.Nguyễn Ái QuốcBác làm cách mạng.III. PHÂN TÍCH :1. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác :II. ĐỌC HIỂU BÀI THƠ :2. Bài thơ :(SGK)I. GIỚI THIỆU :1. Tác giả :Nguyễn Ái QuốcBài 20 tiết 81Ngữ Văn 82. Tâm hồn của Bác : Cách nói đối lập, giọng thơ vui đùa, hóm hỉnh. Cuộc sống đầy gian khổ nhưng Bác vẫn vui tươi và nhiệt tình làm cách mạng.Thảo luận : Hãy chỉ ra sự giống nhau và khác nhau trong thú lâm tuyền của Nguyễn Trãi ở bài “Côn Sơn Ca” và của Bác ở bài thơ này ? Khác nhau :- Nguyễn Trãi : Gặp thời thế đảo điên, không thể phò đời cứu nước nên lui về ở ẩn, còn lệ thuộc vào hoàn cảnh.- Nguyễn Ái Quốc : Luôn chủ động, làm chủ hoàn cảnh, mượn núi rừng để làm cách mạng. Bác không chỉ là ẩn sĩ mà còn là chiến sĩ.III. PHÂN TÍCH :1. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác :II. ĐỌC HIỂU BÀI THƠ :2. Bài thơ :(SGK)I. GIỚI THIỆU :1. Tác giả :Nguyễn Ái QuốcBài 20 tiết 81Ngữ Văn 82. Tâm hồn của Bác : Cách nói đối lập, giọng thơ vui đùa, hóm hỉnh. Cuộc sống đầy gian khổ nhưng Bác vẫn vui tươi và nhiệt tình làm cách mạng. Giống nhau : Sống chan hòa cùng thiên nhiên, ung dung thanh thản trước cuộc sống thanh bần. Hưởng thú lâm tuyền nhưng vẫn một lòng lo nước, thương dân.- Câu cảm thán, giọng thơ sảng khoái.- Vẻ đẹp tâm hồn của Bác được thể hiện qua phong thái ung dung, thanh thản, tinh thần lạc quan và bản lĩnh của người chiến sĩ cách mạng.Bài thơ “Tức cảnh PácBó” đã dùng phương thức biểu đạt nào ?III. PHÂN TÍCH :1. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác :II. ĐỌC HIỂU BÀI THƠ :2. Bài thơ :(SGK)I. GIỚI THIỆU :1. Tác giả :Nguyễn Ái QuốcBài 20 tiết 81Ngữ Văn 8 Câu cảm thán, giọng thơ sảng khoái.Vẻ đẹp tâm hồn của Bác được thể hiện qua phong thái ung dung, thanh thản, tinh thần lạc quan và bản lĩnh của người chiến sĩ cách mạng.2. Tâm hồn của Bác :IV. TỔNG KẾT: Cách nói đối lập, giọng thơ vui đùa, hóm hỉnh. Cuộc sống đầy gian khổ nhưng Bác vẫn vui tươi và nhiệt tình làm cách mạng.III. PHÂN TÍCH :1. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác :II. ĐỌC HIỂU BÀI THƠ :2. Bài thơ :(SGK)I. GIỚI THIỆU :1. Tác giả :Nguyễn Ái QuốcBài 20 tiết 81Ngữ Văn 8Hiện thựcLãng mạnBác vừa giản dị vui tươi, vừa kiên cường bản lĩnh  Hình tượng sống động, cao đẹp của vị lãnh tụ cách mạng.2. Tâm hồn của Bác : Giọng thơ thoải mái, vui đùa. Cuộc sống đầy gian khổ nhưng Bác vẫn vui thích vì được hòa mình vào thiên nhiên, hưởng thú lâm tuyền. Câu cảm thán, giọng thơ sảng khoái.Vẻ đẹp tâm hồn của Bác được thể hiện qua phong thái ung dung, thanh thản, tinh thần lạc quan và bản lĩnh của người chiến sĩ cách mạng.IV. TỔNG KẾT:Khó khăn gian khổVui tươi, lạc quanIII. PHÂN TÍCH :1. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác :II. ĐỌC HIỂU BÀI THƠ :2. Bài thơ :(SGK)I. GIỚI THIỆU :1. Tác giả :Nguyễn Ái QuốcBài 20 tiết 81Ngữ Văn 82. Tâm hồn của Bác :IV. TỔNG KẾT:V. LUYỆN TẬP :Viết đoạn văn từ 4 đến 6 câu để thuyết minh về phong cảnh núi rừng Việt Bắc.Phong cảnh núi rừng Việt Bắc.V. LUYỆN TẬP :Viết đoạn văn từ 4 đến 6 câu để thuyết minh về phong cảnh núi rừng Việt Bắc.VI. DẶN DÒ : Về nhà học thuộc bài thơ. Tìm một số bài thơ nói lên lòng yêu thiên nhiên của Bác. Chuẩn bị bài : câu cầu khiến.2. Bài thơ :(SGK)I. GIỚI THIỆU :1. Tác giả :Nguyễn Ái QuốcBài 20 tiết 81Ngữ Văn 8Bài thơ được viết vào năm 1941 tại hang Pác Bó – Cao Bằng trong những ngày đầu Bác mới về nước.Bài thơ gồm hai ý chính: - Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác - Tâm hồn của Bác.II. ĐỌC HIỂU BÀI THƠ :III. PHÂN TÍCH :1. Cảnh sinh hoạt và làm việc của Bác :IV. TỔNG KẾT :Bài thơ mang phong vị vừa cổ điển vừa hiện đại đã giúp người đọc cảm nhận được hình tượng sống động về vị lãnh tụ cách mạng với tầm vóc lớn lao, tâm hồn cao đẹp.2. Tâm hồn của Bác : Cách nói đối lập, giọng thơ vui đùa, hóm hỉnh. Cuộc sống đầy gian khổ nhưng Bác vẫn vui tươi và nhiệt tình làm cách mạng.- Câu cảm thán, giọng thơ sảng khoái.- Vẻ đẹp tâm hồn của Bác được thể hiện qua phong thái ung dung, thanh thản, tinh thần lạc quan và bản lĩnh của người chiến sĩ cách mạng.Xin chân thành cảm ơn* Qúi thầy cô* Các em học sinhđã tham dự tiết dạy và học hôm nay !