Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Ba cống hiến vĩ đại của Các-mác và Ăng-ghen

BA CỐNG HIẾN VĨ ĐẠICỦA CÁC MÁCENGELENGELCÁC MÁCI. GIỚI THIỆU: Tác giả: Phri-đrich Aêng-ghen (1820-1895) nhà triết học người Đức, nhà hoạt động cách mạng nổi tiếng của phong trào công nhân thế giới và Quốc tế Cộng sản, bạn thân của Các Mác.2. Các Mác: (1818-1883) là nhà triết học và lý luận chính trị vĩ đại người Đức, là lãnh tụ thiên tài của giai cấp công nhân và nhân dân lao động trên toàn thế giới. Là người sáng tạo ra chủ nghĩa Cộng sản.3. Tác phẩm: Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác là bài điếu văn Aêng-ghen đọc trước mộ Các Mác. II. ĐỌC HIỂU:  Bố cục: 3 phần: Chiều ngày 14 tháng 3 bậc vĩ nhân ấy gây ra:Đề cập đến sự ra đi của Các Mác, đồng thời đánh giá sơ lược vai trò của ông đối với nhân loại. Giống như Darwin không làm gì thêm nữa:Những cống hiến to lớn của Các Mác đối với sự nghiệp phát triển nhân loại. Đó là lý do đến hết: Giá trị tổng quát của những cống hiến của Mác và thái độ của nhân loại. II. ĐỌC HIỂU: 1. Sự ra đi của Các Mác:Để Mác ở lại một mình vẻn vẹn chỉ có 2 phút, thế mà khi trở vào phòng, chúng tôi đã thấy ông ngủ thiếp đi – thanh thản – trên chiếc ghế bành – nhưng là giấc ngủ nghìn thu. giãi bày tâm trạng, giải thích nỗi niềm thương tiếc, bày tỏ sự kính trọng.Thời gian: Chiều ngày 14 tháng 3, vào lúc 3 giờ kém 15 phút.Không gian: Trong phòng, trên ghế bành. Bối cảnh bình thườngCon người đó ra đi – tổn thất không lường hết được  Sự khác thường, phi thường.II. ĐỌC HIỂU: 1. Sự ra đi của Các Mác: bước đầu cho thấy vai trò quan trọng của Các Mác đối với lịch sử phát triển của nhân loại đồng thời cũng bộc lộ sâu sắc niềm yêu mến và thương tiếc Mác của người ở lại. II. ĐỌC HIỂU: 2. Những cống hiến vĩ đại của Các Mác:Cống hiến 1: “tìm ra quy luật phát triển của lịch sử loài người”Bản chất của quy luật: cơ sở hạ tầng quyết định kiến trúc thượng tầngtư liệu sản xuất, cách sản xuất tư liệu sản xuất, trình độ phát triển kinh tế hình thức, thể chế nhà nước, tôn giáo, văn học nghệ thuật II. ĐỌC HIỂU: 2. Những cống hiến vĩ đại của Các Mác:Cống hiến 2: “tìm ra quy luật vận động riêng của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa hiện nay và xã hội tư sản do phương thức đó đẻ ra ” Quy luật giá trị thặng dư.Giá trị: đó là ánh sáng đối lập với bóng tối mà các nhà kinh tế học tư sản cũng như nhà phê bình xã hội chủ nghĩa đang mò mẫmII. ĐỌC HIỂU: 2. Những cống hiến vĩ đại của Các Mác: Cống hiến 3: kết hợp giữa lý luận và thực tiễn, biến lý thuyết cách mạng thành hoạt động cách mạng. - Khoa học = động lực lịch sử, lực 	 	lượng cách mạng. - đấu tranh = hành động tự nhiên.Đối với Các Mác Các Mác không chỉ là một nhà khoa học. Trước hết, Mác là một nhà cách mạng.Lật đổ giai cấp tư sảnGiải phóng giai cấp vô sảnII. ĐỌC HIỂU: 2. Những cống hiến vĩ đại của Các Mác: được sắp xếp theo trật tự tăng tiến, cống hiến sau lớn hơn cống hiến trước. So sánh Các Mác với Darwin, các nhà khoa học khác cùng thời đại  thủ pháp đòn bẩy. Các Mác nổi bật lên hàng đầu như là “nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại”. II. ĐỌC HIỂU: 3. Nghệ thuật lập luận:Con người đó ra điđối với giai cấp vô sản đang đấu tranhđối với khoa học lịch sửLà một tổn thấtLà một nỗi trống vắng đối với nhân loại- Kết cấu trùng điệp, tăng tiến nỗi thương tiếc được nhân lên nhiều lần. II. ĐỌC HIỂU: 3. Nghệ thuật lập luận:Giống nhưDarwin Mácđã tìm ra quy luật phát triển củathế giới hữu cơlịch sử loài nguờiNhưng không chỉABBcó thế thôinhưAmàcòn- So sánh đòn bẩy, tầng bậc (tăng tiến).Tương đồngVượt trộiII. ĐỌC HIỂU: 3. Nghệ thuật lập luận:- So sánh đòn bẩy, tầng bậc (tăng tiến).+ Giống như Darwin  tìm ra quy luật phát triển của lịch sử loài người.+ Nhưng không chỉ có thế  phát hiện ra quy luật giá trị thặng dư – ánh sáng xuất hiện.+ Con người khoa học là như vậy đó  nhưng đấy không phải là điều chủ yếu của Mác: điều chủ yếu là kết hợp lý luận và thực tiễnII. ĐỌC HIỂU: 4. Thái độ, tình cảm của Engel:- Đề cập đến cái chết: ngừng suy nghĩ, ngủ thiếp đi thanh thản, ra đi, không làm gì thêm nữaTuy là văn bản điếu văn nhưng không nói nhiều đến cái chết, mà nói nhiều đến cống hiến của Mác với cảm hứng, thái độ ca ngợi.- Tên tuổi và sự nghiệp của ông đời đời sống mãi. tiếng khóc dưới hình thức một lời cầu nguyện. Tình cảm tiếc thương xuất phát tự đáy lòng, đồng thời là tình cảm đồng chí, tri kỷ. nói giảm, nói tránh.Mở rộngEm hiểu như thế nào về ý kiến “Oâng có thể có nhiều kẻ đối địch, nhưng chưa chắc đã có một kẻ thù riêng nào cả”? Tham gia vào việc lật đổ xã hội tư sản và các thiết chế nhà nước do nó dựng nên  Mác chống lại bất công, chống lại cường quyền, bạo quyền.Tham gia vào sự nghiệp giải phóng giai cấp vô sản hiện đại mà ông là người đầu tiên đem đến cho giai cấp ấy ý thức về địa vị và yêu cầu của mình, ý thức về điều kiện để tự giải phóng  Mác bênh vực những người lao động, những người cùng khổ, đem đến cho họ niềm tin vào hạnh phúc.Những cống hiến của Mác là tài sản chung của nhân loại, có giá trị hành động, mở đường cho nhân loại tiến lên  cống hiến của Mác có lợi cho nhân loại, cho giai cấp vô sản.Mở rộngHoạt động của Mác không phải phục vụ cho quyền lợi cá nhân, mà là phục vụ quyền lợi chung  ông có nhiều kẻ đối địch, nhưng chưa chắc đã có một kẻ thù riêng nào cả.III. GHI NHỚ: Bằng lập luận chặt chẽ, kết hợp với biện pháp so sánh tăng tiến, Engel đã giúp chúng ta nhận thức sâu sắc những cống hiến vĩ đại của Mác đối với nhân loại.