Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Đọc văn: Chí Phèo (Nam Cao)

Tiết 52,53,54, 55:Đọc văn:Nam CaoChí PhèoCông việc của các nhóm:Nhóm 1: Phần tiểu sử và con người.Nhóm 2: Quan điểm nghệ thuật.Nhóm 3: Các đề tài chính.Nhóm 4: Phong cách nghệ thuật.Đại diện nhóm trình bày, các nhóm khác theo dõi, nhận xét, tranh luận.Tiết 52,53,54, 55:Đọc văn:Nam CaoChí PhèoPhần 1: Tác giả Nam CaoI. Vài nét về tiểu sử và con người: 1. Tiểu sử: 2. Con người:II. Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật: 2. Các đề tài chính: 3. Phong cách nghệ thuật:I. Vài nét về tiểu sử và con người: 1. Tiểu sử: Nam Cao (1917- 1951)- Tên thật: Trần Hữu Tri. Được sinh ra trong gia đình nông dân.- Quê hương: Làng Đại Hoàng, tổng Cao Đà, huyện Nam Sang, phủ Lý Nhân, Tỉnh Hà Nam. Làng quê nghèo dân đông, ruộng ít, bị bọn cường hào bóc lột trắng trợn, nặng nề, xuất hiện trong tác phẩm của Nam Cao với tên: làng Vũ Đại.- Đã từng dạy học ở trường tư thục, sống cuộc đời “giáo khổ trường tư”.- Sau CMT8, ông tận tụy phục vụ cách mạng và kháng chiến cho đến lúc hi sinh tại liên khu III. Nam Cao là nhà văn, chiến sĩ, liệt sĩ.Tiết 52,53,54, 55:Đọc văn:Nam CaoChí PhèoPhần 1: Tác giả Nam CaoI. Vài nét về tiểu sử và con người: 1. Tiểu sử: 2. Con người:II. Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật: 2. Các đề tài chính: 3. Phong cách nghệ thuật:I. Vài nét về tiểu sử và con người: 1. Tiểu sử:Tiết 52,53,54, 55:Đọc văn:Nam CaoChí PhèoPhần 1: Tác giả Nam CaoI. Vài nét về tiểu sử và con người: 1. Tiểu sử: 2. Con người:II. Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật: 2. Các đề tài chính: 3. Phong cách nghệ thuật:I. Vài nét về tiểu sử và con người: 1. Tiểu sử:Tem thư hình nhà văn Nam CaoTiết 52,53,54, 55:Đọc văn:Nam CaoChí PhèoPhần 1: Tác giả Nam CaoI. Vài nét về tiểu sử và con người: 1. Tiểu sử: 2. Con người:II. Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật: 2. Các đề tài chính: 3. Phong cách nghệ thuật:I. Vài nét về tiểu sử và con người: 1. Tiểu sử:Vợ của nhà văn Nam CaoTiết 52,53,54, 55:Đọc văn:Nam CaoChí PhèoPhần 1: Tác giả Nam CaoI. Vài nét về tiểu sử và con người: 1. Tiểu sử: 2. Con người:II. Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật: 2. Các đề tài chính: 3. Phong cách nghệ thuật:I. Vài nét về tiểu sử và con người: 1. Tiểu sử:Nhà tưởng niệm nhà văn Nam CaoTiết 52,53,54, 55:Đọc văn:Nam CaoChí PhèoPhần 1: Tác giả Nam CaoI. Vài nét về tiểu sử và con người: 1. Tiểu sử: 2. Con người:II. Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật: 2. Các đề tài chính: 3. Phong cách nghệ thuật:I. Vài nét về tiểu sử và con người: 1. Tiểu sử: 2. Con người:- Nam Cao có bề ngoài lạnh lùng, ít nói nhưng có đời sống nội tâm phong phú, sôi sục. - Là người trí thức “trung thực vô ngần”, luôn nghiêm khắc đấu tranh với chính mình để thoát khỏi cuộc sống tầm thường nhỏ nhen.- Là con người đôn hậu, chan chứa tình thương, gắn bó sâu nặng với quê hương và những người nông dân nghèo khổ.Tiết 52,53,54, 55:Đọc văn:Nam CaoChí PhèoPhần 1: Tác giả Nam CaoI. Vài nét về tiểu sử và con người: 1. Tiểu sử: 2. Con người:II. Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật: 2. Các đề tài chính: 3. Phong cách nghệ thuật:I. Vài nét về tiểu sử và con người: II. Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật:- “Nghệ thuật không phải ánh trăng lừa dối, không nên là ánh trăng lừa dối, nghệ thuật chỉ là tiếng kêu đau khổ kia toát ra từ kiếp lầm than.” (Trăng sáng)“Một tác phẩm thật giá trị, phải vượt lên bên trên tất cả bờ cõi và giới hạn, phải là một tác phẩm chung cho cả loài người... Nó ca tụng lòng thương, tình bác ái, sự công bình.” (Đời thừa)a. Trước cách mạng tháng 8: Nghệ thuật vị nhân sinh, nghệ thuật phải bám sát cuộc đời, gắn bó với đời sống của nhân dân lao động. Nhà văn phải có đôi mắt của tình thương, tác phẩm văn chương hay, có giá trị phải chứa đựng nội dung nhân đạo sâu sắc.Tiết 52,53,54, 55:Đọc văn:Nam CaoChí PhèoPhần 1: Tác giả Nam CaoI. Vài nét về tiểu sử và con người: 1. Tiểu sử: 2. Con người:II. Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật: 2. Các đề tài chính: 3. Phong cách nghệ thuật:I. Vài nét về tiểu sử và con người: II. Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật:a. Trước cách mạng tháng 8: - “Văn chương không cần đến những người thợ khéo tay làm theo một vài kiểu mẫu đưa cho. Văn chương chỉ dung nạp những người biết đào sâu, biết tìm tòi, khơi những nguồn chưa ai khơi, sáng tạo những gì chưa có.” (Đời thừa)- “Sự cẩu thả trong văn chương thì thật là đê tiện.” (Đời thừa) Văn chương nghệ thuật là lĩnh vực phải tìm tòi, sáng tạo. Lao động nghệ thuật là 1 hoạt động nghiêm túc, công phu. Người cầm bút phải có lương tâm. b. Sau cách mạng tháng 8: Vẫn sáng tác theo quan điểm đúng đắn, tích cực.Tiết 52,53,54, 55:Đọc văn:Nam CaoChí PhèoPhần 1: Tác giả Nam CaoI. Vài nét về tiểu sử và con người: 1. Tiểu sử: 2. Con người:II. Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật: 2. Các đề tài chính: 3. Phong cách nghệ thuật:I. Vài nét về tiểu sử và con người: II. Sự nghiệp văn học 2. Các đề tài chính:Người trí thức nghèoNgười nông dân nghèo“Trăng sáng”, “Đời thừa”, “Sống mòn”,... “Chí Phèo”, “Lão Hạc”, “Một bữa no”,...Nội dung chính: Miêu tả sâu sắc bi kịch tinh thần của người trí thức nghèo trước CMT8- 1945.Giá trị: Phê phán xã hội phi nhân đạo đã tàn phá tâm hồn con người; thể hiện niềm khao khát cuộc sống có ích, thực sự có ý nghĩa. Nội dung chính: Khắc họa tình cảnh và số phận của những người nông dân nghèo bị đẩy vào đường cùng, bị chà đạp, bị tha hóa và lưu manh hóa.Giá trị: Kết án xã hội tàn bạo; khẳng định nhân phẩm và bản chất lương thiện của họ.Tiết 52,53,54, 55:Đọc văn:Nam CaoChí PhèoPhần 1: Tác giả Nam CaoI. Vài nét về tiểu sử và con người: 1. Tiểu sử: 2. Con người:II. Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật: 2. Các đề tài chính: 3. Phong cách nghệ thuật:I. Vài nét về tiểu sử và con người:II. Sự nghiệp văn họcTiết 52,53,54, 55:Đọc văn:Nam CaoChí PhèoPhần 1: Tác giả Nam CaoI. Vài nét về tiểu sử và con người: 1. Tiểu sử: 2. Con người:II. Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật: 2. Các đề tài chính: 3. Phong cách nghệ thuật:I. Vài nét về tiểu sử và con người:II. Sự nghiệp văn họcTiết 52,53,54, 55:Đọc văn:Nam CaoChí PhèoPhần 1: Tác giả Nam CaoI. Vài nét về tiểu sử và con người: 1. Tiểu sử: 2. Con người:II. Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật: 2. Các đề tài chính: 3. Phong cách nghệ thuật:I. Vài nét về tiểu sử và con người: II. Sự nghiệp văn học 3. Phong cách nghệ thuật:- Luôn hướng tới đời sống tinh thần của con người, “con người bên trong”, nhà văn có biệt tài diễn tả, phân tích tâm lí nhân vật.- Thường viết về cái nhỏ nhặt, bình thường nhưng có sức khái quát lớn và đặt ra những vấn đề xã hội lớn lao, nêu những triết lí nhân sinh sâu sắc, quan điểm nghệ thuật tiến bộ.- Giọng văn tỉnh táo, sắc lạnh mà nặng trĩu suy tư, buồn thương chua chát mà đằm thắm yêu thương. Ngôn từ sống động, tinh tế mà giản dị, gần gũi.Tiết 52,53,54, 55:Đọc văn:Nam CaoChí PhèoPhần 1: Tác giả Nam CaoI. Vài nét về tiểu sử và con người: 1. Tiểu sử: 2. Con người:II. Sự nghiệp văn học 1. Quan điểm nghệ thuật: 2. Các đề tài chính: 3. Phong cách nghệ thuật: Hướng dẫn tự học:- Tìm đọc một số truyện ngắn của Nam Cao. - Đọc và tóm tắt tác phẩm.