Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Đọc văn: Chí Phèo (Nam Cao) - Phần 1: Tác giả

Nam CaoCHÍ PHÈOPhần một: Tác giảPhần một: Tác giảI. Vài nét về tiểu sử và con ngườiDựa vào sgktóm tắt những nét chinh về cuộc đời và conngười của nhà văn Nam Cao?Nam Cao1. Tiểu sử:Nam Cao (1917 – 1951), Trần Hữu Tri, gia đình nông dân.-Quê hương: làng Đại Hoàng, tổng Cao Đà, huyện Nam Sang, phủ Lí Nhân, tỉnh Hà Nam.-Cuộc đời:+ Trở về quê, là “giáo khổ trường tư” ở Hà Nội, sống chật vật bằng nghề viết văn và làm gia sư.+ Học hết bậc Thành chung, vào Sài Gòn kiếm sống, bắt đầu sáng tác.Vợ và các con trai của nhà vănNhà tưởng niệm Nam CaoNam Cao2. Con người:- Bề ngoài lạnh lùng, ít nói nhưng đời sống nội tâm phong phú, luôn sôi sục, có khi căng thẳng.- Có tấm lòng đôn hậu, chan chứa yêu thương* Nam Cao là tấm gương cao đẹp của một nhà văn chân chính, được Nhà nước tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuậtII. Sự nghiệp văn học:1. Quan điểm nghệ thuật:“Chao ôi! Nghệ thuật không cần phải là ánh trăng lừa dối, không nên là ánh trăng lừa dối, nghệ thuật có thể chỉ là tiếng đau khổ kia, thoát ra từ những kiếp lầm than . . ." (Giăng sáng).Nam Cao- “Một tác phẩm thật giá trị . . . nó phải chứa đựng đýợc một cái gì lớn lao, mạnh mẽ, vừa đau đớn, lại vừa phấn khởi. Nó ca tụng lòng thýõng, tình bác ái, sự công bình . . . Nó làm cho ngýời gần ngýời hõn" (Đời thừa).Một tác phẩm có giá trị phải chứa đựng nội dung gì?- “Một tác phẩm thật giá trị . . . nó phải chứa đựng được một cái gì lớn lao, mạnh mẽ, vừa đau đớn, lại vừa phấn khởi. Nó ca tụng lòng thương, tình bác ái, sự công bình . . . Nó làm cho người gần người hơn" (Đời thừa).Tác phẩm có giá trị là tác phẩm thấm nhuần tư tưởng nhân đạo"Sự cẩu thả trong bất cứ nghề gì cũng là một sự bất lương rồi. Nhưng sự cẩu thả trong văn chương thì thật là đê tiện. (...). Văn chương không cần đến những người thợ khéo tay, làm theo một vài kiểu mẫu đưa cho. Văn chương chỉ dung nạp được những người biết đào sâu, biết tìm tòi, khơi những nguồn chưa ai khơi và sáng tạo những cái gì chưa có" (Đời thừa).Nam Cao có đòi hỏi gì về nghề viết văn?"Sự cẩu thả trong bất cứ nghề gì cũng là một sự bất lương rồi. Nhưng sự cẩu thả trong văn chương thì thật là đê tiện. (...). Văn chương không cần đến những người thợ khéo tay, làm theo một vài kiểu mẫu đưa cho. Văn chương chỉ dung nạp được những người biết đào sâu, biết tìm tòi, khơi những nguồn chưa ai khơi và sáng tạo những cái gì chưa có" (Đời thừa).Nam Cao đòi hỏi rất cao sự sáng tạo trong nghề văn.Nam Cao2. Các đề tài chính:+ Đề tài người trí thức: Giăng sáng, Đời thừa, Sống mòn . . .Trước Cách mạng:Viết về đề tài người trí thức, Nam Cao đặc biệt quan tâm đến phương diện nào?Tấn bi kịch tinh thần: những trí thức nghèo, có tâm huyết, nhân phẩm nhưng bị gánh nặng cơm áo và xã hội ngột ngạt bóp nghẹt, bị chết mòn → Họ luôn đấu tranh cho một cuộc sống có ý nghĩa.+ Đề tài người nông dân: Chí Phèo, Lão Hạc  Những con người hiền lành, bị đày đọa vào cảnh nghèo đói → bị hắt hủi, lăng nhục → nhà văn khẳng định nhân phẩm và bản chất lương thiện của họ.Đề tài người nông dân: Những con người hiền lành, bị đày đọa vào→ bị hắt hủi, lăng nhục → nhà văn khẳng định lương thiện của họ.Đề tài người trí thức: Những trí thức nghèo, có tâm huyết, nhân phẩm nhưng bị gánh nặng cơm áo và xã hội ngột ngạt bóp nghẹt, bị chết mòn → Họ luôn đấu tranh cho một cuộc sống có ý nghĩa.* Nam Cao luôn trăn trở về vấn đề nhân phẩm, về tình trạng xã hội vô nhân đạo 3. Phong cách nghệ thuật:Phong cách độc đáo- Luôn chú ý tới nội tâm, tư tưởng của con người -> Có biệt tài diễn tả, phân tích tâm lí nhân vật.- Viết theo kết cấu tâm lí, viết về cái nhỏ nhặt mà vẫn đặt ra những vấn đề có ý nghĩa xã hội lớn lao.- Giọng điệu riêng: lạnh lùng, dửng dưng mà buồn thương, da diết.