Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Đọc văn: Chữ người tử tù (Nguyễn Tuân)

chữ người tử tùNGUYỄN TUÂN (1910-1987)I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả Cuộc đời:+ Nguyễn Tuân 1910 – 1987.+ Quê quán: Làng Mọc, nay thuộc phường Nhân Chính- Thanh Xuân- Hà Nội.+ Gia đình: Sinh trong một gia đình nhà nho nghèo khi Hán học đã tàn.+ Con người: Suốt đời đi tìm cái đẹp, tự nguyện dùng ngòi bút của mình để phục vụ hai cuộc kháng chiến của dân tộc. I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả: Nguyễn Tuân (1910-1987) Cuộc đời: Sự nghiệp sáng tác:+ Những tác phẩm tiêu biểu: Vang bóng một thời, Một chuyến đi, Sông Đà + Phong cách nghệ thuật: Tài hoa, độc đáo. Ông tiếp cận đời sống và con người từ góc độ văn hóa nghệ thuật, từ phương diện tài hoa nghệ sĩ.+ Đóng góp: Đóng góp lớn ở thể loại tùy bút và bút kí.I. Tìm hiểu chung 1. Tác giả: Nguyễn Tuân (1910-1987) Cuộc đời:- Sự nghiệp sáng tác:- Kết luận: Nguyễn Tuân là một nhà văn lớn, có vị trí quan trọng trong nền VHVN. Năm 1996 được tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.Ký hoạ chõn dung nhà văn Nguyễn Tuõn của cỏc hoạ sĩ Văn Cao, Thành Chương, Sĩ Ngọc, Quỏch Đại Hải, Tạ Tỵ, Phạm Minh Hải. 2. Tác phẩm chữ người tử tù- Xuất xứ: Rút trong tập vang bóng một thời- Tập “Vang bóng một thời”: + Quy mô:Gồm 11 truyện ngắn. + Cảm hứng: Hoài cổ, viết một thờiđã qua nay chỉ còn vang bóng. + Nhân vật: Phần lớn là những nho sĩ cuối mùa, những con người tài hoa, có tâm trạng bất đắc chí, có nhân cách và “thiên lương” trong sáng. + Nội dung: Mỗi truyện đi vào mộtthú chơi tao nhã của người xưa: Thưởng hoa, đánh cờ, chơi chữ, thả thơ thái độ bất mãn với xã hội đương thời.II. Đọc hiểu văn bản1. Đọc và tóm tắt tác phầmTruyện kể về Huấn Cao, một người có tài viết chữ đẹp và có khí phách hiên ngang vì chống lại triều đình nên bị kết án tử hình bị giam ở nhà ngục tỉnh Sơn Tây Huấn Cao được viên quản ngục đối đãi tử tế và tha thiết xin chữ vì cảm phục vẻ đẹp tài hoa và nhân cách của người tử tù. Ban đầu, Huấn Cao tỏ ra khinh bạc viên quản ngục nhưng sau đó hiểu được tấm lòng yêu quý trân trọng cái đẹp của viên quản ngục Huấn Cao đã cho chữ. Ngục quan nhận chữ và lời khuyên trong tâm trạng xúc động và kính nể người tử tù.2. Đọc - hiểu chi tiếta. Tình huống truyện Cuộc gặp gỡ giữa Huấn Cao và viên quản Ngục tại chốn ngục tù. Mối quan hệ: + Xã hội:Huấn CaoViên quản ngụcKẻ phản nghịch chống lại triều đình.Kẻ đại diện cho uy quyền xã hội đương thời, duy trì trật tự xã hộiĐối lập+Nghệ thuật:Người viết chữ đẹpNgười yêu quý chữ, tìm cách lưu giữ cái đẹpTri kỉTác dụng:Tình huống độc đáo làm nổi bật vẻ đẹp của Huấn Cao, làm sáng tỏ tấm lòng “biệt nhỡn liên tài” của viên quản ngục  chủ đề của tác phẩm. b. Hình tượng Huấn Caob1. Nguyên mẫu: Cao Bá Quát Cao Bá Quát “Nhất sinh đê thủ bái hoa mai“b2. Đặc điểm hình tượng Huấn CaoTài hoa nghệ sĩ. Khí phách hiên ngang. Nhân cách trong sáng, cao cả.Quan niện của Nguyễn Tuân về cái đẹp.* Huấn Cao là một nho sĩ tài hoa: Tài viết chữ đẹp Chữ Hán viết bằng bút lông: nét đậm, nét nhạt, theo hình vuông. Làm hoành phi, câu đối Nghệ thuật thư phápMột số hỡnh ảnh về nghệ thuật thư phỏpChữ cầnChữ đạoChữ lộc * Huấn Cao là một nho sĩ tài hoa: Tài viết chữ đẹp - Gián tiếp + Qua tiếng đồn:+ Qua thái độ viên quản ngục: “ Người mà vùng tỉnh Sơn ta vẫn khen cái tài viết chữ rất nhanh, rất đẹp”.“Chữ ông Huấn Cao đẹp lắm, vuông lắm ”.“ Có được chữ Huấn Cao mà treo trong nhà là có một vật báu trên đời”.“ Không kịp xin mấy chữ thì ân hận suốt đời”. - Trực tiếp Kết luận “ Nét chữ vuông vắn, tươi tắn nói lên cái hoài bão tung hoành của một đời con người”.+ Huấn Cao là một nghệ sĩ tài hoa trong nghệ thuật thư pháp.+ Thái độ tác giả: Yêu qúy cái đẹp, trân trọng những giá trị tinh thần của dân tộc.+ Nhân vật tiêu biểu cho phong cách sáng tác của Nguyễn Tuân.Trường THPT đa phúcNgười soạn: Đào thị HươngTrường: THPT Đa PhúcHà nội, 11 - 2010