Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Đọc văn: Đây thôn Vĩ Dạ (Hàn Mặc Tử)

 ĐÂY THÔN VĨ DẠHÀN MẶC TỬMộ Hàn Mặc Tử tại Ghềnh Ráng – Quy NhơnCăn phòng nơi ông nằm bệnh lúc cuối đời tại trại phong Quy HòaTƯ LIỆU THAM KHẢO=> Hàn Mặc Tử là người có số phận bất hạnh; ông là một trong những nhà thơ có sức sáng tạo mãnh liệt trong phong trào thơ mới Sau khi nhËn ®­îc tÊm b­u ¶nh cña Hoµng Cóc,th¸ng 11-1939 Hµn MÆc Tö göi tÆng Hoµng CócBµi th¬” §©y th«n VÜ D¹”cïng mÊy dßng th­... HOÀNG CÚC (1912 – 1989)Th­ Hµn MÆc Tö göi Hoµng Cóc kÌm theo bµi §©y th«n VÜ D¹: Tóc h¹! Cã nhËn ®­îc bøc ¶nh bÕn VÜ D¹ lóc hõng®«ng (hay lµ mét ®ªm tr¨ng?) víi mÊy hµng tóc h¹ hái th¨m. Mu«n vµn c¶m t¹. Tóc h¹ cßn nhí ®Õn ng­êi b¹n n¨m nao, thÕ lµ phóc hËu l¾m råi, vµ mong r»ng mét mïa xu©n nµo ®©y ®­îc gÆp l¹i tóc h¹ míi phØ t×nh cho. Th¨m tóc h¹ b×nh an vµ vui vÎ. 	 Hµn MÆc TöĐây thôn Vĩ Dạ - Hàn Mặc Tử Sao anh kh«ng vÒ ch¬i th«n VÜ?Nh×n n¾ng hµng cau, n¾ng míi lªnV­ên ai m­ít qu¸ xanh nh­ ngäcL¸ tróc che ngang mÆt ch÷ ®iÒn? Giã theo lèi giã ,m©y ®­êng m©y Dßng n­íc buån thiu hoa b¾p lay ThuyÒn ai ®Ëu bÕn s«ng tr¨ng ®ã	 Cã chë tr¨ng vÒ kÞp tèi nay? M¬ kh¸ch ®­êng xa, kh¸ch ®­êng xa ¸o em tr¾ng qu¸ nh×n kh«ng ra ë ®©y s­¬ng khãi mê nh©n ¶nh Ai biÕt t×nh ai cã ®Ëm ®µ ? Em có nhận xét gì về câu thơ mở đầu khổ thơ thứ nhất?“Sao anh kh«ng vÒ ch¬i th«n VÜ?Nh×n n¾ng hµng cau, n¾ng míi lªnV­ên ai m­ít qu¸ xanh nh­ ngäc L¸ tróc che ngang mÆt ch÷ ®iÒn?” Bức tranh Vĩ Dạ buổi sớm mai được hiện lên qua hồi tưởng của nhà thơ trong hai câu tiếp theo như thế nào?Theo em câu thơ cuối khổ diễn tả điều gì?=> Bức tranh thôn Vĩ đẹp tươi sáng, trong trẻo, gợi cảm và đầy sức sống. Tâm trạng vui sướng, hy vọng lóe sáng về tình yêu về hạnh phúc. Đằng sau bức tranh phong cảnh là tâm hồn nhạy cảm, yêu thiên nhiên, con người tha thiết cùng niềm băn khoăn day dứt của tác giả.Em hãy tìm và phân tích những biện pháp nghệ thuật được dùng trong hai câu thơ đầu?“Gió theo lối gió, mây đường mâyDòng nước buồn thiu, hoa bắp layThuyền ai đậu bến sông trăng đóCó chở trăng về kịp tối nay?” Hình ảnh thuyền – sông – trăng đã xuất hiện trong văn học như thế nào? Ý nghĩa của các hình ảnh ấy trong hai câu thơ cuối khổ?=> Bức tranh toàn cảnh buồn hiu hắt với hình ảnh gió mây chia lìa đôi ngã, dòng Hương trong đêm trăng lung linh, huyền ảo vừa thực, vừa mộng. Đằng sau cảnh vật là tâm trạng vừa đau đớn, khắc khoải vừa khát khao cháy bỏng của nhà thơ.Ở khổ thơ thứ ba nhà thơ bộc lộ tâm sự của mình như thế nào?“Mơ khách đường xa, khách đường xaÁo em trắng quá nhìn không raỞ đây sương khói mờ nhân ảnhAi biết tình ai có đậm đà?” Cảnh tượng được miêu tả trong khổ thơ thứ ba có gì khác so với hai khổ thơ đầu? Chút hoài nghi trong câu thơ “Ai biết tình ai có đậm đà?” có biểu hiện niềm thiết tha với cuộc đời không? Vì sao?=> Bóng dáng người xa hiện lên mờ ảo, xa vời trong cảm nhận của thi nhân; hai câu thơ cuối mang chút hoài nghi mà lại chứa chan niềm thiết tha với cuộc đời.Sau khi phân tích bài thơ, em hãy xác định những nét đặc sắc về nghệ thuật trong thơ Hàn Mặc Tử?Nghệ thuật: Trí tưởng tượng phong phú.Nghệ thuật so sánh, nhân hóa, thủ pháp lấy động gợi tĩnh, sử dụng câu hỏi tu từ.Hình ảnh sáng tạo, có sự hòa quyện giữa thực và ảo=> Ý nghĩa văn bản: Bức tranh phong cảnh Vĩ Dạ và lòng yêu đời, ham sống mãnh liệt mà đầy uẩn khúc của nhà thơ. SƠ ĐỒ DiỄN BiẾN TÂM TRẠNGKhổ 1Khổ 2Khổ 3CẢNH VẬTTÂM TRẠNGTươi sáng, giàu sức sốngHy vọngDự cảm chia lìa,thất vọng, hồ nghiẢm đạm,uể oảiTuyệt vọngHư ảo,mờ nhòe