Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Đọc văn: Hạnh phúc của một tang gia (Trích Số đỏ - Vũ Trọng Phụng)

Hạnh Phúc CủaMột Tang Gia(Trích SỐ ĐỎ)Vũ Trọng PhụngI./ TIỂU DẪN1./ Tác giảVũ Trọng Phụng2./ Tác phẩmHạnh Phúc Của Một Tang Gia(trích Số Đỏ)Vũ Trọng Phụng (1912 – 1939) Xuất thân trong một gia đình nghèo, sống ở Hà Nội  Quê quán: làng Hảo - huyện Mĩ Hào, - tỉnh Hưng Yên  Học hết bậc tiểu học , ông phải nghỉ học làm nhiều nghề để kiếm sống . Cuối cùng ông chọn nghề viết báo, viết văn .  Năm 1937-1938 ông mắc bệnh lao ->1939 ông mất tại Hà Nội ĐẦU XXPhong cáchsáng tácLà một nhà văn hiện thựcLà bậc thầy của nghệ thuật trào phúngNgôn ngữ nghệ thuật thấm đẫm cá tính, sáng tạoSự nghiệp văn chươngVũ Trọng Phụng có truyện đăng báo từ 1930, ngoài tên thật còn lấy bút danh Thiên HưViết nhiều thể loại nhưng thành công nhất ở tiểu thuyết và phóng sựCác tác phẩm chínhKịch:Không một tiếng vang (1931)Tài tử (1934)Cái chết bí mật của người trúng số độc đắc (1937)Phân bua (1939)Tết cụ Cố (Di cảo - đăng sau khi tác giả qua đời, ngày 3 tháng 2 năm 1940)Dịch thuật: Giết mẹ (1936) – nguyên bản Lucrèce Borgia của Victor Hugo Các tác phẩm chínhPhóng sự:Cạm bẫy người (1933)Kĩ nghệ lấy Tây (1934)Cơm thầy cơm cô (1936)Vẽ nhọ bôi hề (1936)Các tác phẩm chínhTiểu thuyết:Giông tố (1936)Vỡ đê (1936)Số đỏ (1936)Làm đĩ (1936)Truyện ngắn: Một cái chết; Hai hộp xì gà; Rửa hờn; Lỡ lời;...  Toàn bộ sáng tác của Vũ Trọng Phụng đều toát lên niềm căm phẫn mãnh liệt vào xã hội thực dân phong kiến, xa hóaTư sản tàn bạo thối nát đương thời .Tác phẩm: Số ĐỏXuất xứ: được đăng ở Hà Nội báo từ số 40 ngày 7/10/1936 và in thành sách lần đầu năm 1938 Giá trị nội dungTác phẩm đả kích một cách sâu cay xã hội Tư sản thành thị đang chạy theo lối sống văn minh rởm, hết sức lố lăng đồi bại đương thờiGiá trị nghệ thuậtTrình độ tiểu thuyết già dặn, bút pháp châm biếm đặc biệt sắc sảo:Nghệ thuật cường điệu; sử dụng lối nói ngược, nói mócXây dựng nhiều tình tiết, chi tiết đối lập nhau gay gắtXây dựng các nhân vật điển hình mang tính hí họaĐoạn trích “Hạnh phúc của một tang giaVị trí: trích toàn bộ chương XV của tiểu thuyết Số ĐỏBố cục:3 phầnNiềm vui và hạnh phúc của các thành viên trong gia đình khi cụ cố qua đờiCảnh đám tang gương mẫuCảnh hạ huyệtII./ ĐỌC – HIỂU VĂN BẢNÝ Nghĩa Nhan ĐềHạnh phúc của một tang giaNiềm vui,sự sung sướngNhà có tangHạnh phúc của một gia đình vô phúc, niềm vui của lũ con cháu đại bất hiếuTình huống trào phúngNiềm Vui Của Các Thành ViênTrong Gia ĐìnhMột Gia Đình Đại Bất Hiếu“cụ cố tổ chết, cái chúc thư kia sẽ đi vào thời kì thực hành chứ không còn lý thuyết viễn vông nữa”Cụ cố HồngĐã nhắm nghiền mắt phải chỉ trỏ: “Uí kìa, con gai nhớn đã già đến thế kia” ...Cụ cố Hồng mới 50 tuổi nhưng lâu nay mơ ước được gọi là cụ cố bây giờ đã thỏa nguyện. Người ta mong được trẻ lại, còn cụ mong được khen già, thật là trái ngượcMong cha chết đi để trở thành người thay thế vị trí cụ cốKẺ HÁO DANH, BẤT HIẾUÔng Văn Minh“phân vân, vò đầu, rứt tóc”Ông Văn Minh là cháu đích tôn của cụ cố tổ nên chắc chắn được chia gia tài vì vậy ông mong luật sư đến nhanhĐứa cháu tân tiến nhưng vô đạo đứcGIẢ DỐI, HÁM TIỀN, BẤT HIẾU TỘT CÙNGBà Văn Minh (cháu dâu trưởng)“sốt cả ruột vì mãi không được mặc những đồ xô gai tân thời, cái mũ mấn, trắng viền đen – dernières création!”Được dịp lăng xê những mốt y phục tân thời, táo bạo  cơ hội kiếm tiềnNghĩ đến lợi nhuận bản thânVÔ ĐẠO ĐỨCCô Tuyết“mặc bộ y phục Ngây thơ... trông như hở cả nách và nửa vú... mình chưa đánh mất chữ trinh”“ai cũng vui vẻ, trừ một Tuyết... không thấy “bạn giai”... kim châm vào lòng”Hư hỏng, lẳng lơ, lố lăngKhông buồn vì cụ chết mà vì không thấy “bạn giai” – Xuân Tóc ĐỏCậu tú Tân“cứ điên người lên vì cậu đã sẵn sàng mấy cái máy ảnh mà mãi cậu không được dùng đến”Bất nhân bất nghĩaSỰ THA HÓA VỀ MẶT ĐẠO ĐỨCChỉ lo thú vui cá nhân: chụp ảnh của cá nhânÔng Phán“không ngờ rằng giá trị đôi sừng... to đến như thế.”Hả hê vì cái sừng đáng giá vài nghìn bạcBất kể danh dựCON NGƯỜI HAM TIỀN, VÔ LIÊM SỈNiềm Vui Của Những Người Ngoài Gia ĐìnhXuân Tóc Đỏ“danh dự của Xuân lại càng to thêm”Danh giá và uy tín càng cao vì nhờ hắn mà cụ cố chếtMA MÃNH, ĐÊ TIỆNMin Đơ và Min Toa: “sung sướng cực điểm” vì đang thất nghiệp “được thuê giữ trật tự cho đám ma”Bạn bè cụ cố Hồng (Bắc Đẩu bội tinh, Long bội tinh...): “ngực đầy những huy chương”, “trên mép và cằm đều đủ râu ria...” , “thấy làn da trắng... cảm động”Phô trương không đúng chỗ. Oai vệ nhưng dâm đãngGiai thanh gái lịch: “chim nhau, cười tình với nhau, bình phẩm nhau, chê bai nhau, ghen tuông nhau,...Giả dối, tha hóa về mặt đạo đức  Tác giả khai thác những yếu tố mâu thuẫn gây cười, cái cười phê phán đầy mỉa mai châm biếm về một xã hội thực dân thu nhỏ với những sự đồi bại, xuống dốc của đạo lý và nhân cách con người. Đó là lời tố cáo của tác giả đối với xã hội âu hóa rởmĐám Ma Gương Mẫu“Một đám ma theo cả lối Ta, Tàu, Tây”Khoe khoang danh vọng, tiếng tăm, giàu có. Lố lăng, kệch cỡmĐi qua 4 con phố. Sáu chiếc xe của Xuân và báo gõ mõ xuất hiệnĐám Ma Gương MẫuBề ngoài long trọng, “gương mẫu” nhưng tổ chức theo lối “hổ lốn”, nhố nhăng, lộn xộn:“Kèn Ta, kèn Tây, kèn Tàu lần lượt thay nhau”“...làm ra bộ mặt nghiêm chỉnh...chuyện trò”Điệp khúc “Đám cứ đi”  Đây là đám ma đồ sộ, như một đám rước, đưa đến đâu làm huyên náo đến đấy.Đám Ma Gương Mẫu  Sự giả tạo, đóng kịch của giới tri thức rởm, đạo đức suy đồi của nền văn minh Âu hóa rởmCảnh Hạ Huyệt“Cậu tú Tân...chụp ảnh kỉ niệm lúc hạ huyệt...bạn hữu...rầm rộ nhảy lên”...cụ Hồng ho khạc...khóc to “Hứt!...Hứt!...Hứt!...”  màn kịch siêu hạng“Ông Phán dúi vào tay nó một cái giấy bạc năm đồng...”  vô đạo đức  Đám tang diễn ra như một tấn đại hài kịch. Nó nói lên tất cả sự lố lăng vô đạo đức của cái xã hội thượng lưu ngày trước, cái xã hội mà tác giả gọi là “Chó đểu, khốn nạn”.Đặc Sắc Nghệ ThuậtNghệ thuật tạo tình huống cơ bản rồi mở ra những tình huống khácPhát hiện những chi tiết đối lập gay gắt cùng tồn tại trong một con người, sự vật, sự việcThủ pháp cường điệu, nói ngược, nói mỉa,... sử dụng linh hoạtMiêu tả biến hóa, linh hoạt và sắc sảo đến từng chi tiết, nói trúng nét riêng của từng nhân vậtThanks for listening!!!