Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Đọc văn: Hạnh phúc của một tang gia (Trích Số đỏ - Vũ Trọng Phụng)

CHÀO MỪNG QUÝ THÀY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ, THĂM LỚP 11BH¹nh phóc cña mét tang gia.TrÝch: Sè ®á – Vò Träng Phông3 – Đo¹n trÝchGiảng VănTiết: 45BỐ CỤC BÀI DẠYI. TIỂU DẪNII. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN1. Tác giả 2. Tiểu thuyết Số Đỏ1. Ý nghĩa nhan đề2. Hạnh phúc của những người trong tang giaHạnh Phúc Của Một Tang Gia Vũ Trọng Phụnga. Cái chết của cụ cố tổ b. Hạnh phúc của đám con cháu I. TÌM HIỂU CHUNG 1. Tác giả a, Cuộc đời:- Vũ Trọng Phụng quê ở làng Hảo, huyện Mĩ Hào, Hưng Yên. Nhưng sinh ra và sống tại Hà Nội. Học hết tiểu học rồi đi làm kiếm sống. Sau chuyển sang viết báo, viết văn và sống chật vật bằng nghề đó Do lao lực ông mất năm 27 tuổiCuộc đời ngắn ngủi, nghèo túng, bệnh tật.Vũ Trọng Phụng(1912 – 1939)Trình bày những nét chính về cuộc đời nhà văn Vũ Trọng Phụng?Truyện ngắn, kịch nói, dịch thuật, phê bình văn học, bình luận thời sự chính trị.Đặc biệt thành công ở hai thể loại: Phóng sựTiểu thuyếtCạm bẫy người (1933)Kĩ nghệ lấy Tây (1934)Cơm thầy cơm cô (1936)Số đỏ (1936)Giông tố (1936)Trúng số độc đắc (1938) Niềm căm phẫn mãnh liệt vào xã hội đen tối, thối nát đương thời (xã hội “khốn nạn”, “chó đểu”) b, Sự nghiệp văn học:Ông viết sớm, viết nhiều và mau chóng nổi tiếng bởi :Ông là một nhà văn hiện thực lớn, có nhiều đóng góp đáng kể vào sự phát triển của văn xuôi Việt Nam hiện đạiI. 1. Tác giả2. Tiểu thuyết Số đỏ - Tóm tắt tác phẩm “Số đỏ”.I. TÌM HIỂU CHUNGXu©n tãc ®áV« häcV« l¹iTinh qu¸iH¹ l­u vØa hÌPhã §oanGi¸o s­ quần vợt¤ng V¨n minh & ¢u ho¸Nhµ c¶i c¸ch XHCè HångCè TæDoctorThi sÜCè vÊn b¸o Gâ mâAnh hïng cøu quècI. 2. Tiểu thuyết Số đỏ- Giá trị nội dung: Nhà văn đã vạch trần, tố cáo xã hội tư sản thành thị Việt Nam đầy rẫy bất công, thối nát, lừa bịp; lật trái những phong trào vui vẻ trẻ trung, Âu hoá do thực dân Pháp khởi xướng.- Giá trị nghệ thuật: Nghệ thuật trào phúng đặc sắc, mỗi chương là một màn hài kịch, mỗi nhân vật là một chân dung biếm họa xuất sắc.I. 2. Tiểu thuyết Số đỏHãy nêu ngắn gọn giá trị nội dung, nghệ thuật của tiểu thuyết số đỏ?I. 3. Đoạn trích	 a. Chủ đề: 	Đoạn trích đã vạch rõ chân tướng nhố nhăng, giả dối, đồi bại, của những hạng người mang danh là thượng lưu, văn minh nhưng thực chất là những cặn bã, những quái thai của xã hội thực dân tư sản ở nước ta trước cách mạng tháng 8-1945 b. Bố cục:P1: Niềm vui và hạnh phúc của mọi người khi cụ cố tổ qua đời.P2: Cảnh đám tang gương mẫu và cảnh hạ huyệt.Đoạn trích có chủ đề gì?Xác định bố cục của đoạn trích?II.Đọc –Hiểu văn bản: 1. Ý nghĩa nhan đề : Câu hỏi: Nhan đề đoạn trích thể hiện mâu thuẫn gì? -Mâu thuẫn trào phúng biểu hiện ở nhan đề: Hạnh phúc của một tang giaHạnh phúc là trạng thái sung sướng vì đạt được ý nguyện.Là nhà có tang. Mang tính chất mâu thuẫn, bi hài. Nhan đề gợi ra một sự mâu thuẫn: Theo lẽ thường, tang gia đồng nghĩa với đau buồn, mất mát. Nhưng ở đây thì trái lại, tất cả đều có những niềm hạnh phúc, niềm vui.- Nhan đề phản ánh rất đúng sự thật hài hước, mỉa mai: con cháu trong gia đình cụ cố tổ thật sự sung sướng, hạnh phúc khi cụ chếtII. 1. Ý nghĩa nhan đề : II.2. Hạnh phúc của những người trong tang gia: a. Cái chết của cụ cố tổ:“Ba hôm sau ông cụ già chết thật”Câu mở đầu hàm chứa sự đối chiếu thật- giả, hé mở một điều: cụ già ốm lâu, nhiều lần chết hụt, làm mọi người thất vọng. Họ mong chờ cái chết thật để được chia gia tài nên đã tìm mọi cách biến cái chết thành thật “làm cho ông già hơn 80 tuổi phải chết một cách bình tĩnh”. Cái chết đã là sự thật, thái độ lạnh tanh.Nhận xét về câu văn mở đầu?II.2. b. Hạnh phúc của đám con cháu:“Cái chết kia đã làm cho nhiều người sung sướng lắm”Niềm vui tràn ngập, hạnh phúc chung của đám con cháu là Bản di chúc chia gia tài của cụ sẽ được thực thi. Tuy nhiên, tác giả lại diễn tả niềm vui, hạnh phúc ấy một cách cụ thể không ai giống ai.Câu hỏi thảo luận theo 4 nhóm: +Cụ cố Hồng có niềm hạnh phúc gì?+Hạnh phúc của Văn Minh chồng?+Hạnh phúc của Văn Minh vợ và cậu Tú Tân?+Hạnh phúc của ông Phán mọc sừng?- Cụ cố Hồng: => Đây đúng là kiểu báo hiếu của một tên tư sản trọc phú, đồi bạiTuy mới hơn 50 tuổi, vì là cụ cố nên luôn đóng vai già yếu trong nhà, nay nhờ có đám tang, được diễn trò già yếu trước thiên hạ“Nhắm nghiền mắt để mơ màng đến lúc mặc đồ xô gai, lụ khụ chống gậy, vừa ho khạc, vừa khóc mếu”II.2. b. Hạnh phúc của đám con cháu: Cụ cố HồngNgu dốt, háo danh+ Sung sướng “cái chúc thư kia sẽ vào thời kỳ thực hành”+ Lo lắng không biết đối xử với Xuân sao cho phải.“ Ông phân vân, vò đầu, rứt tóc lúc nào mặt cũng đăm đăm chiêu chiêu”Ông Văn MinhGiả dối, bất nhânII.2. b. Hạnh phúc của đám con cháu:Bà Văn MinhSốt ruột vì chưa được mặc đồ tang tân thời- Văn Minh vợ:- Văn Minh chồng:- Ông Phán Mọc Sừng:	Rất đỗi sung sướng, hả hê vì được cụ cố Hồng chia thêm cho vài nghìn đồng	“Chính ông ta cũng không ngờ giá trị đôi sừng hươu vô hình trên đầu ông ta lại mà lại to đến như thế” Chân tướng của một tên tư sản hám tiền, tham lợi, vô liêm sỉ, coi tiền bạc hơn danh dự.Ông Phán Mọc SừngII.2. b. Hạnh phúc của đám con cháu:-Cậu Tú Tân: “Cứ điên người lên vì cậu đã sẵn sàng mấy cái máy ảnh mà mãi cậu không được dùng đến”	Cậu Tú TânVô tâm, vô đạo đứcII.2. b. Hạnh phúc của đám con cháu:Em có nhận xét gì về không khí gia đình này?*Tiểu kết:-Không khí của một gia đình có đại tang như một ngày hội lớn. Hoà trong niềm vui chung, mỗi người có một niềm vui riêng gắn với từng tính cách của họ, trong mỗi người đều hàm chứa một mâu thuẫn trào phúng riêng.Hạnh phúc của tang gia ấy chứng tỏ đây là những con người như thế nào?-Vũ Trọng Phụng đã lật tẩy tính bất hiếu của một gia đình tư sản. Qua đó tác giả đã tố cáo xã hội đương thời xấu xa, phi nhân bản, chà đạp lên giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc. Đặc sắc nghệ thuật của đoạn trích này?-Nghệ thuật trào phúng:+Tạo tình huống trào phúng+Dựng chân dung trào phúng với các mâu thuẫn trào phúngCuûng coáYÙ naøo noùi khoâng ñuùng veà taùc giaû “Soá ñoû” ? A. Sinh naêm 1912 taïi Haø Noäi, trong moät gia ñình ngheøo. B. Soáng baèng ngheà vieát baùo, vieát vaên chuyeân nghieäp. C. Laø ngöôøi möïc thöôùc, chaêm hoïc vaø caàn maãn lao ñoäng saùng taïo. D. OÂng maát naêm 1993 vì beänh lao.Đáp án: DCuûng coá2. “ phaân vaân, voø ñaàu röùt toùc, luùc naøo cuõng ñaêm chieâu, thaønh ra hôïp thôøi trang, thaät ñuùng caùi maët moät ngöôøi luùc gia ñình ñöông tang gia boái roái”. Ñoù laø chaân dung cuûa ai ? A. Cuï coá Hoàng. B. OÂng Vaên Minh. C. OÂng Phaùn moïc söøng. D. Coâ Tuyeát.Đáp án: BCuûng coá3. Taïi sao oâng Phaùn moïc söøng laïi ñöôïc chia theâm moät soá tieàn vaøi nghìn ñoàng ? A. OÂng Phaùn laø ngöôøi toát. B. OÂng Phaùn laø ngöôøi coù coâng chaêm soùc oâng cuï giaø trong nhöõng ngaøy oâng cuï bò oám ñau. C. OÂng Phaùn coù vôï ngoaïi tình. D. Gia ñình oâng Phaùn khoù khaên hôn nhöõng gia ñình khaùc.Đáp án: CC¶m ¬n c¸c thÇy c« vµ c¸c em ®· tham dù tiÕt häc!