Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Đọc văn: Hạnh phúc của một tang gia (Vũ Trọng Phụng)

Chào mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20-11! Trích “Số Đỏ” ( Vũ Trọng Phụng)Hạnh phúc của một tang giaA. Đọc hiểu khái quát- Tác giả : Cuộc đời ngắn ngủi, bệnh tật, nghèo túng.- Sự nghiệp-> Là ông vua phóng sự đất Bắc.- Nội dung :Căm phẫn mãnh liệt xã hội đương thời.- Phong cách :Trào phúng sắc bén .- Tiểu thuyết “ số đỏ” :Là chuỗi cười đả kích sự nhố nhăng, vô đạo của xã hội đương thời. Có ý nghĩa thời sự và tính chiến đấu cao.-> Nhà tiểu thuyết hiện thực lừng lẫy.B. Đọc hiểu đoạn trích.I. Mâu thuẫn và tình huống trào phúng.1. Nhan đề: Đám tang người chết – ngày hội người sống.2. Niềm vui mọi người :Đại gia đình bất hiếu – cả xã hội vô đạo đức.-> mỉa mai, hài hước, tàn nhẫn.3. Cảnh “đám ma gương mẫu” a) Cảnh đưa tang.* Toàn cảnh .- Tổ chức theo lối Ta – Tàu – Tây- > Học đòi, lố bịch , hợm hĩnh , ngược truyền thống .- 300 câu đối , vài ba trăm người đi đưa -> các số từ cụ thể: 1 đám ma to tát , khoe sang khoe giàu, hỗn độn .- Có người chỉ huy, thi nhau chụp ảnh như hội chợ -> đông đúc, vui vẻ, hăng hái. Nhận xét:- Nghệ thuật cường điệu, nói ngược, nói mỉa mai đan xen linh hoạt “ thật là một đám tang to tát có thể người nằm trong quan tài phải mỉm cười sung sướng nếu không gật gù cái đầu ”- Tác giả tạo được không khí vui vẻ cho đám tang. Nó duy nhất chỉ thiếu một thứ : lòng thương tiếc đau buồn của người sống với người chết.* Cận cảnh : Người đi đưa tang.Mục đích.- Khoe những bộ ngực đầy huân chương.- Khoe bộ râu ria oai vệ đầy kiểu cách. Thì thầm bàn bạc chuyện vợ con, quần áo.- Cười tình, bình phẩm, chê bai, ghen tuông.Hình thức.- Bộ mặt nghiêm chỉnh, buồn rầu.Trống rỗng vô cảm về bản chấtY như thật về vẻ bề ngoàiTính chất đóng kịch của xã hội vô đạo đức, vô văn hoáMặt nạ- Cảnh Xuân tóc đỏ xuất hiện. + So sánh: như gặp một tai nạn xe cộ -> ồn ào hỗn loạn+ Các số từ cụ thể: 6 chiếc xe, 2 lọng, 5 lá cờ đen, 2 vòng hoa đồ sộ + Động từ : len vào hàng đầu -> chen chúc vô tổ chức, khoe khoang+ Sư cụ sung sướng và vênh váo. + Tuyết liếc mắt đưa tình với Xuân.Xuất hiện đột ngột, chen ngang hỗn hào, nghênh ngang và phô trương làm đám tang thêm kỳ cục, lố lăng nhưng khiến niềm vui của tang gia được trọn vẹn → Sự háo danh, đồi bại, ngu xuẩn của gia chủ. Nhận xétNghệ thuật Điệp khúc “ Đám cứ đi ” ( lặp lại, xuống dòng ): tốc độ dềnh dàng cố ý khoe giàu sang, như một cuộc tự giễu hành của gia chủ. Sự phối hợp cảnh xa – cảnh gần nổi bật chân thành >< tỉnh táo “ giúi vào tay Xuân tờ giấy bạc ” → đỉnh cao sự ghê tởm, chua chát, mỉa mai.Nhận xét : Cảnh hạ huyệt là màn cuối cùng của vở đại hài kịch, sự giả dối đến độ vô liêm sỉ. Đám tang là cuộc diễn trò lớn của một gia đình, một xã hội đại bất hiếu và bất nghĩa.II ) Tổng kết .- Thành công nghệ thuật : Trào phúng bậc thầy, xây dựng những nhân vật điển hình bất hủ. - Thái độ tác giả.+ Châm biếm, lên án mạnh mẽ xã hội tư sản thành thị giả dối, đồi bại. + Tiếng cười chua chát, cười ra nước mắt của tác giả → Nỗi đau đời+ Khát khao thay đổi xã hội tốt đẹp hơn . III. Luyện tậpXin chân thành cảm ơn các thầy cô và các em học sinh!chúc các thầy, cô giáo mạnh khoẻ và công tác tốt, các em học tốt!