Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Đọc văn: Người trong bao (Sê-khốp)
I- TÌM HIỂU
1- Tác giả
An- tôn Páp- lô- vích Sê- khốp là:
Nhà văn Nga kiệt xuất
Nhà cách tân thiên tài trong lĩnh vực truyện ngắn
“người đại biểu kiệt xuất cuối cùng của chủ nghĩa hiện thực phê phán Nga”
Đặc điểm truyện ngắn Sê- khốp
Thể hiện tinh thần chống đối mãnh liệt chế độ nông nô chuyên chế
Viết về những con người có cuộc sống bình lặng gần như tẻ nhạt, nhưng đặt ra nhiều vấn đề có ý nghĩa xã hội và nhân bản sâu xa
Chào mừng quý thầy cô về dự thao giảng Người trong baoSê- khốpAn- tôn Páp- lô- vích Sê- khốp là: Nhà văn Nga kiệt xuất Nhà cách tân thiên tài trong lĩnh vực truyện ngắn “người đại biểu kiệt xuất cuối cùng của chủ nghĩa hiện thực phê phán Nga” I- TÌM HIỂU 1- Tác giảĐặc điểm truyện ngắn Sê- khốp Thể hiện tinh thần chống đối mãnh liệt chế độ nông nô chuyên chế Viết về những con người có cuộc sống bình lặng gần như tẻ nhạt, nhưng đặt ra nhiều vấn đề có ý nghĩa xã hội và nhân bản sâu xa“Sê- khốp chỉ miêu tả cuộc đời như nó vốn vậy, không thêm một thứ hào quang nào khác, nhưng cũng đã đủ gợi ra sự bí mật, do đó là sự quyến rũ riêng. Đời chỉ là thế, chỉ có thế mà chưa bao giờ ta biết hết về nó và hết yêu nó” (Vương Trí Nhàn)“Chủ nghĩa nhân đạo với Sê- khốp trước tiên chưa phải là yêu con người, mà là hiểu con người, giúp con người vượt lên cái tầm thường của đời sống hằng ngày, tránh được sự ăn mòn của thói quen dung tục, và nói chung là sống một cuộc sống xứng đáng hơn nữa” (Vương Trí Nhàn)Sê- khốp và M.Gorki Sê- khốp và L. Tolstoy Sê- khốp và vợ Bìa sách Người trong baoMộ của Sê- khốp tại nghĩa trang Nôvôđêvise, nước Nga 2- Tác phẩm Hoàn cảnh ra đờiXã hội Nga đang ngạt thở trong bầu không khí chuyên chế bảo thủ nặng nề cuối thế kỉ XIXĐể duy trì chế độ nông nô chuyên chế, Nga hoàng đã ban hành nhiều chính sách cực kì phản động “Vào cái thời gay go này, đối với chính phủ cần nhất là phải làm dịu đi các đầu óc, phải đè nén tư tưởng xã hội. Cần phải làm những việc đó với bàn tay cứng rắn” Báo chí tiến bộ bị cấm đoán Những tư tưởng mới bị bóp nghẹt Nhà tù, cảnh sát, mật thám, chỉ điểm được tăng cường Giáo dục đại học bị hạn chế “Những năm xám xịt, ủ rũ”, “buổi hoàng hôn ảm đạm của nước Nga” Đại ýCâu chuyện về một con người mắc chứng bệnh sợ hãi,bạc nhược, sống và chết một cách thảm hại II- ĐỌC HIỂU1- HÌNH TƯỢNG BÊ- LI- CỐPa- Nhân vật Bê- li- cốp Cái chết là tất yếuBê- li- cốp đã tìm cho mình được cái bao tốt nhất, bền vững nhấtĐó là cái bao độc nhất vô nhị khiến hắn yên tâm, hài lòng: “Nằm trong quan tài, vẻ mặt hắn trông hiền lành, dễ chịu, thậm chí còn có vẻ tươi tỉnh nữa, cứ y hệt hắn mừng rằng cuối cùng hắn được chui vào cái bao mà từ đó không bao giờ phải thoát ra nữa..Thế là hắn đạt được mục đích cuộc đời” Sinh hoạt Ở nhà cũng mặc áo ngoài, đội mũ, đóng cửa, cài then Khi nằm thì trùm chăn kín mít, nằm trong chăn mà vẫn cảm thấy rờn rợn, sợ kẻ trộm chui vào nhà cả đêm nằm mơ những điều khủng khiếp Sợ nhỡ lại xảy ra chuyện gìLần lữa trong việc lấy vợHắn cứ đắn đo, suy tính:“Lấy vợ là việc quan trọng. Thoạt tiên phải cân nhắc những nhiệm vụ trước mắt, tránh xảy ra điều gì không may”Trong cuộc trò chuyện với Cô- va- len- cô Sợ chuyện đến tai ngài hiệu trưởng, đến tai ngài thanh tra Sợ biến thành trò cười cho thiên hạ Sợ bị vẽ tranh châm biếm Sợ bị ép về hưu Lên giường nằm và không bao giờ dậy nữa Giữ khoảng cách bằng cách không giao tiếp Đến thăm đồng nghiệp nhưng chẳng nói chẳng rằng, ngồi im như phỗng độ một giờ rồi cáo từ “Đó là cách duy trì những mối quan hệ tốt đối với đồng nghiệp”Trong quan hệ với đồng nghiệpBảo thủ, hủ lậu, sợ cái mới và tìm cách ngăn cản, bóp nghẹt mọi khát vọng và biểu hiện tự nhiên trong cuộc sống Tôn sùng quá khứ: ngợi ca tiếng Hi Lạp cổ Phê phán hành vi “buông thả” của Cô- va- len- ca: mặc áo thêu ra đường, đi ngoài phố cầm theo sách này sách nọ Hoảng hốt, “sợ phát kinh lên” khi thấy chị em Va- ren- ca đi xe đạp: “Thầy giáo mà đi xe đạp thì học sinh sẽ đi bằng gìLũ trẻ chỉ còn nước là đi đầu xuống đất nữa thôi Đàn bà con gái mà đi xe đạp thì quả là chuyện kinh khủng” Máy móc, giáo điều“Đối với hắn, chỉ có những chỉ thị, thông tư, những bài báo cấm đoán điều này, điều nọ mới là những cái rõ ràng”Bê- li- cốp là nô lệ, là phát ngôn viên cho chế độ chuyên chếLuôn giữ thái độ kính trọng đối với chính quyềnHài lòng vì nghĩ rằng “mình xử sự như một người tử tế, đứng đắn”Có tính soi mói, mách lẻo Bẩm báo lên cấp trên tất cả những gì trái với chỉ thị, thông tư Đến nhà giáo viên thì chỉ ngồi một chỗ như phỗng đá, mắt nhìn quanh như tìm kiếm vật gìKhống chế cả trường học: “Dưới ảnh hưởng của những kẻ như Bê- li- cốp, dân chúng trong thành phố đâm ra sợ tất cả: sợ nói to, sợ gửi thư, sợ làm quen, sợ đọc sách” Bê- li- cốp là tay sai đắc lực của chế độ chuyên chế Nga sa hoàngTIỂU KẾT Bê- li- cốp là kiểu người trong bao Bê- li- cốp vừa là con đẻ, vừa là đồng loã, vừa là nạn nhân của xã hội của xã hội nông nô chuyên chế dưới thời Nga sa hoàngb- Tác động của lối sống trong bao đến những người xung quanhLối sống trong bao của Bê- li- cốp đã đầu độc cuộc sống của những người xung quanh:Con người sống trong nỗi ám ảnh của sự sợ hãi không tự do, không sống theo ý muốn Cuộc sống ngột ngạt, nặng nề, ức chếTại sao Bê- li- cốp chết mà cuộc sống vẫn diễn ra nặng nề,mệt nhọc, vô vị, một cuộc sống chẳng bị chỉ thị nào cấm đoán nhưng cũng chẳng được tự do hoàn toàn, chẳng tốt đẹp gì hơn trước?Em có suy nghĩ gì về lời phát biểu của bác sĩ I- van- nứt cuối tác phẩm: “Chúng ta sống chui rúc ở thành phố này trong không khí ngột ngạt, viết những thứ giấy tờ vô dụng, đánh bài đánh bạc- những cái đó không phải là một thứ bao sao ? Chúng ta sống cả đời bên những kẻ xui nguyên giục bị, những người đàn bà nhàn rỗi ngu si,chúng ta nói và nghe đủ thứ chuyện nhảm nhí, vô nghĩa- đó chẳng phải là một thứ bao hay sao?...Không thể sống mãi như thế được”c- Tính chất điển hình của nhân vật Bê- li- cốp Bê- li- cốp là hình tượng điển hình cho: Kiểu người mắc chứng bệnh sợ hãi, khiếp nhược trong xã hội Nga cuối thế kỉ XIX Kiểu người sợ thực tế sinh động, chạy trốn quan hệ, thu mình vào vỏ ốc cá nhân; không dám sống là mình, giả dối, ích kỉ chỉ để đảm bảo cho sự yên ổn của bản thân Lối sống tầm thường, dung tục, nhạt nhẽo: sống vô ích, vô nghĩa Bê- li- cốp là một hình tượng xã hội mang tính phổ biến, quy luậtTrong tác phẩm, bên cạnh hình tượng Bê- li- cốp là hình tượng nào?Hình tượng đó có ý nghĩa như thế nào?III- TỔNG KẾT1- Giá trị nghệ thuật Điển hình hoá nhân vật Xây dựng chân dung biếm hoạ đặc sắc Giọng điệu mỉa mai, châm biếm Kết cấu truyện độc đáo: truyện lồng trong truyện2- Giá trị nội dungPhê phán mạnh mẽ lối sống trong bao của một bộ phận trí thức Nga đương thời Đánh thức mọi người: từ bỏ lối sống trong bao (bò sát như con sên, nằm co như con ốc tự làm khổ mình, làm khổ người) để vươn tới một cuộc sống tự nhiên, chân thực, lành mạnh và trong sáng Chủ nghĩa nhân đạo của Sê- khốpCỦNG CỐ Suy nghĩ của em về cái chết của Bê- li- cốpЧЕЛОВЕК В ФУТЛЯРЕ( Người trong bao) Антон Чехов На самом краю села Мироносицкого, в сарае старосты Прокофия расположились на ночлег запоздавшие охотники. Их было только двое: ветеринарный врач Иван Иваныч и учитель гимназии Буркин. У Ивана Иваныча была довольно странная, двойная фамилия — Чимша-Гималайский, которая совсем не шла ему, и его во всей губернии звали просто по имени и отчеству; он жил около города на конском заводе и приехал теперь на охоту, чтобы подышать чистым воздухом. Учитель же гимназии Буркин каждое лето гостил у графов П. и в этой местности давно уже был своим человеком. Не спали. Иван Иваныч, высокий, худощавый старик с длинными усами, сидел снаружи у входа и курил трубку; его освещала луна. Буркин лежал внутри на сене, и его не было видно в потемках. Рассказывали разные истории. Между прочим говорили о том, что жена старосты, Мавра, женщина здоровая и не глупая, во всю свою жизнь нигде не была дальше своего родного села, никогда не видела ни города, ни железной дороги, а в последние десять лет всё сидела за печью и только по ночам выходила на улицу Trang đầu của truyện ngắn Người trong baoBờ biển A- dốp Bìa sách Người trong baoXin chân thành cảm ơn
File đính kèm:
- Bai_Nguoi_trong_bao.ppt