Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Đọc văn: Tôi yêu em (Pu.Skin)

Tôi yêu em PushkinI- Tìm hiểu chungPushkinPhần mộ PushkinTrình bày những hiểu biết của em về tác giả, tác phẩm ?Tôi yêu em Pushkin1.Tác giả Pushkin (1799-1837)- Xuất thân trong gia đình quý tộc lâu đời tại Nga. - Bản thân :+ Mê thơ từ nhỏ, sống và sáng tác trong “Thế kỷ bạo tàn”, + Có tư tưởng tự do, dân chủ+ Luôn bị sự đố kỵ ,ghen ghét của bọn quý tộc cùng Nga hoàng.Tôi yêu em PushkinNatalia – Vợ PushkinPushkin sống vì tình yêu, vì lý tưởng, chết cho danh dự,Tôi yêu em Pushkin2. Tác phẩm - Pushkin thành công trên nhiều thể loại văn học, trước hết là ở thể loại thơ trữ tình .- Nội dung thơ : thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của nhân dân Nga; khao khát tự do và tình yêu. - Hình thức : giản dị, mộc mạc , trong sáng. Biểu tượng của văn hoá Nga . ”Mặt trời của thi ca Nga” Pushkin là ca sĩ của tự do, ca sĩ của tuổi trẻ .Tôi yêu em PushkinTượng đài PushkinTôi yêu em Pushkin3. Bài thơ : “ Tôi yêu em “- Nhan đề : do người dịch đặt .- Thể loại : thơ trữ tình điệu nói .- Xuất xứ : tháng 12/1828, Pushkin đến Pêterburg, trong vũ hội, ông gặp và thầm yêu Anna Ôlênhina. Mùa hè năm 1829, ông cầu hôn nàng nhưng không được chấp nhận. Cuối năm 1829, ông sáng tác bài thơ này .Anna ÔlênhinaTôi yêu em PushkinII- Tìm hiểu văn bản               (Nguyờn bản tiếng Nga) Я вас любил: любовь еще, быть может, В душе моей угасла не совсем; Но пусть она вас больше не тревожит; Я не хочу печалить вас ничем. Я вас любил безмолвно, безнадежно, То робостью, то ревностью томим; Я вас любил так искренно, так нежно, Как дай вам бог любимой быть другим.  PushkinBản dịch nghĩa Tôi đã yêu em : tình yêu vẫn, có lẽChưa tắt hẳn trong tâm hồn tôiNhưng hãy để nó không làm phiền em thêm nữaTôi không muốn làm em buồn vì bất cứ điều gì .Tôi đã yêu em lặng thầm, vô vọngBị giày vò khi bởi sự rụt rè, khi bởi sự ghen tuôngTôi đã yêu em chân thành như thế đó, dịu dàng như thế đóCầu cho em được người khác yêu thương cũng như thế .Tôi yêu em PushkinBản dịch nghĩa Tôi đã yêu em : tình yêu vẫn, có lẽChưa tắt hẳn trong tâm hồn tôiNhưng hãy để nó không làm phiền em thêm nữaTôi không muốn làm em buồn vì bất cứ điều gì .Tôi đã yêu em lặng thầm, vô vọngBị giày vò khi bởi sự rụt rè, khi bởi sự ghen tuôngTôi đã yêu em chân thành như thế đó, dịu dàng như thế đóCầu cho em được người khác yêu thương cũng như thế .Bản dịch thơ ( Thuý Toàn dịch )Tôi yêu emTôi yêu em đến nay chừng có thểNgọn lửa tình chưa hẳn đã tàn phai ;Nhưng không để em bận lòng thêm nữa,Hay hồn em phải gợn bóng u hoài .Tôi yêu em âm thầm, không hi vọngLúc rụt rè, khi hậm hực lòng ghen,Tôi yêu em, yêu chân thành, đằm thắm,Cầu em được người tình như tôi đã yêu em .Tôi yêu emđãNgọn lửa tình*********tắtĐọc – so sánhTôi yêu em Pushkin Phân tích văn bảnEm hãy nêu hướng phân tích văn bản ?Bản dịch nghĩa Tôi đã yêu em : tình yêu vẫn, có lẽChưa tắt hẳn trong tâm hồn tôiNhưng hãy để nó không làm phiền em thêm nữaTôi không muốn làm em buồn vì bất cứ điều gì .Tôi đã yêu em lặng thầm, vô vọngBị giày vò khi bởi sự rụt rè, khi bởi sự ghen tuôngTôi đã yêu em chân thành như thế đó, dịu dàng như thế đóCầu cho em được người khác yêu thương cũng như thế .Bản dịch nghĩa Tôi đã yêu em : tình yêu vẫn, có lẽChưa tắt hẳn trong tâm hồn tôiNhưng hãy để nó không làm phiền em thêm nữaTôi không muốn làm em buồn vì bất cứ điều gì .Tôi đã yêu em lặng thầm, vô vọngBị giày vò khi bởi sự rụt rè, khi bởi sự ghen tuôngTôi đã yêu em chân thành như thế đó, dịu dàng như thế đóCầu cho em được người khác yêu thương cũng như thế .Tôi yêu em Pushkin1-Lời thổ lộ của một trái tim yêuĐiệp khúc nào làm nổi bật cảm hứng chủ đạo của bài thơ ? Điệp khúc đó gợi cho em điều gì?a) Điệp khúc : ” Tôi đã yêu em”- Cách xưng hô: ”tôi” - ”em”  Cách nói trang trọng nhưng xa cách .- Là lời khẳng định:”Tôi yêu em”  Tình yêu đơn phương Điệp khúc tấu lên giọng điệu chủ đạo của toàn bài thơ: Lời giã từ của một tình yêu không thành nhưng cuối cùng lại là lời bộc bạch của một tình yêu say mê ,đắm đuối chẳng thể nào nguôi.b) Mạch cảm xúc của nhân vật trữ tìnhDiễn biến tình cảm của nhân vật trữ tình thể hiện như thế nào trong các câu thơ?- Hai dòng đầu:“Tôi đã yêu em: tình yêu vẫn,có lẽ,Chưa tắt hẳn trong tâm hồn tôi ,”đãvẫnChưa tắtTôi yêu em Pushkin+ Các từ khẳng định : “đã” , ”vẫn” , ”chưa tắt”  Tình yêu có từ lâu ,bây giờ vẫn yêu.+ Dấu “ : “  Làm cho tình yêu xuất hiện như chủ thể tồn tại độc lập .Là lời khẳng định , lời thú nhận của một trái tim yêu chân thành , thầm kín mà nồng nàn , mãnh liệt, trường tồn cùng thời gian,“Nhưng hãy để nó không làm phiền em thêm nữa,Tôi không muốn làm em buồn vì bất cứ điều gì,”- Hai dòng tiếp:Nhưng+ Từ ” nhưng ” như một đập chắn cho sự đảo ngược, chuyển hướng cảm xúc khép lại tình yêu nồng nàn ở trên. . + Hai từ “không” thể hiện sự phủ định triệt để trong lời nói , cách nói mạnh mẽ , dứt khoát : quyết định dứt bỏ tình cảm bởi nhà thơ xem yêu là hành vi trao tặng ,tự nguyện..khôngHai câu thơ có sự can thiệp của lý trí .Nhà thơ tự nguyện chấm dứt quan hệ, giải thoát cho người mình yêu. khôngTôi yêu em PushkinEm có nhận xét gì về cách diễn đạt trong 4 dòng thơ? Bốn dòng thơ có sự mâu thuẫn giữa lí trí và tình cảm.Cách diễn đạt này như diễn tả tâm trạng đau khổ, giằng co trong tâm hồn nhân vật trữ tình .- Hai dòng5-6:Em hiểu như thế nào về diễn biến tình cảm trong hai dòng thơ?+ Từ ” bị”Thể bị động Nhân vật trữ tình là đối tượng chịu sự tác động của tình yêu.+ Hai từ “khi”  diễn tả những biến động sóng gió trong tâm hồn nhân vật trữ tình.Tình cảm phức tạp nhưng rất con người. Tình trạng con người luôn bị đau khổ vì yêu.“Tôi đã yêu em lặng thầm ,vô vọng,Bị giày vò khi bởi sự rụt rè,khi bởi nỗi ghen tuông,”Tôi đã yêu em lặng thầm ,vô vọng+ Các từ : ”lặng thầm” , ”vô vọng”  khẳng định tình yêu tôi giành cho em tuy đơn phương, không hi vọng.Bị giày vò khi bởi sự rụt rè,khi bởi nỗi ghen tuông,”Tôi yêu em Pushkin Đây là những cung bậc, sắc thái muôn màu của tình yêu.- Câu 7: Khẳng định một lần nữa sự chân thành ,dịu dàng trong tình yêu.Em có nhận xét gì về lời thổ lộ của trái tim yêu trong 7 dòng thơ trên ?Khái quát1:	Đây là lời thổ lộ chân tình, thành thật của một trái tim yêu da diết , mãnh liệt, cháy bỏng .	Qua đây người đọc hiểu về tâm hồn Pushkin : không nhỏ nhen vị kỉ, mà chân thành, cao thượng.Tôi yêu em Pushkin2- Lời cầu chúc cho một tình yêu.“Cầu em được người khác yêu thương cũng như thế”.Tại sao nói dòng kết là một bất ngờ,hàm chứa nhiều ý vị?“Cầu em được người khác yêu thương cũng như thế”.+ Vế 1: nhân vật trữ tình vượt lên trên lôgíc thông thường để cầu nguyện cho em có người khác yêu thương .+Vế 2: một cách nói tỉnh lược để chỉ tình yêu ở bẩy câu thơ trên .Dòng thơ mang hình thức so sánh, hàm chứa nhiều ý nghĩa:- Yêu là tôn trọng sự lựa chọn của người mình yêu.- Như một lời nhắn nhủ: em hãy sáng suốt lựa chọn tình yêu .- Hàm chứa sự thách thức: liệu em có tìm được tình yêu nào khác như ”tôi đã yêu em” .- Hàm chứa một niềm hi vọng khát vọng thánh thiện mang tính nhân văn.Tôi yêu em PushkinEm có nhận xét gì về lời cầu chúc của nhân vật trữ tình trong câu thơ cuối ?Khái quát 2 :	Đây là lời cầu chúc độc đáo , ấn tượng : vừa đưa tình yêu lên ngôi, vừa làm sáng chói nhân cách của nhân vật trữ tình ; yêu tha thiết mãnh liệt mà trong sáng cao thượng vô ngần .III- Tổng kết – củng cốEm có nhận xét gì về giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ ?1. Nội dung- Tình yêu của Pushkin : đơn phương nhưng cao đẹp, đích thực, bất tử .- Tâm hồn Pushkin : yêu chân thành, cao thượng, có văn hoá .2. Nghệ thuật- Ngôn ngữ giản dị, mộc mạc mà tinh tế : không dụng công xây dựng hình ảnh, ít sử dụng biện pháp tu từ .4. Bài tập về nhà3. Bài họcSau khi học xong bài thơ, em có ấn tượng nhất với câu thơ nào, với vấn đề gì ? Hãy viết vài lời bình cho câu thơ hoặc vấn đề đó .Sau khi học xong bài thơ, em rút ra bài học gì cho bản thân?121212