Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Đọc văn: Tràng giang (Huy Cận)

Tràng giang( Huy Cận)I/ Tìm hiểu chung1/ Tác giả Huy Cận ( 1919- 2005): - Trước cách mạng tháng Tám, Huy Cận là một trong những nhà thơ mới nổi tiếng với tập thơ Lửa thiêng , Vũ trụ ca, kinh cầu tự.Thơ ông hàm súc, giàu chất suy tưởng, triết lý. - Sau Cách mạng, ông là một trong những người giữ nhiều trọng trách quan trọng trong nền văn hoá – văn học dân tộc.=>Thơ ông gắn bó với cuộc sống cách mạng của nhân dân với những cảm xúc mới dồi dào, khoẻ khoắn,có nhiều đóng góp cho nền thơ ca hiện đại Việt Nam. Chân dung của Huy Cận theo thời gian Chân dung của Huy Cận theo thời gian Chân dung của Huy Cận theo thời gian Vợ chồng Huy CậnVợ chồng Huy Cận và bạn Xuân DiệuHuy Cận - Xuân Diệu và các bạn thơĐôi bạn thơ: Huy Cận – Xuân Diệu	- Xuất xứ: In trong tập Lửa thiêng- Hoàn cảnh sáng tác:+ Một buổi chiều mùa thu năm 1939, HC đứng ở bờ nam bến Chèm, nhìn sang dòng sông Hồng mênh mang và nghĩ về những kiếp người vô định, trôi nổi → sáng tác bài thơ2/ Bài thơ:II. Đọc hiểu văn bản:1.Nhan đề và lời đề từ: Nhan đề: - Tràng giang: sông dài+ Âm Hán Việt mang sắc thái cổ kính, trang trọng+ Vần “ang” gợi âm hưởng dài rộng, lan tỏa-> Sông không chỉ dài mà còn rộng lớn, mênh môngb. Lời đề từ: Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dàiThâu tóm: + Tình: bâng khuâng, thương nhớ+ Cảnh: trời rộng, sông dài- Nét nhạc chủ âm, cảm xúc chủ đạo của bài thơ Tràng giang( Huy Cận) I. Tìm hiểu chung 1/ Tác giả Huy Cận  2/ Bài thơII. Đọc hiểu văn bản:1.Nhan đề và lời đề từ2. Khổ 1:- Sóng gợn: những con sóng nối nhau đến vô tận - Buồn điệp điệp: nỗi buồn chồng chất, triền miên không dứt-> sóng gợn trong lòng người- Thuyền – nước song song: tách rời, không gắn bó gợi sự chia lìa- Thuyền về >< cánh chim: tăng cái mênh mông, cô quạnh - Dợn dợn: từ láy độc đáo diễn tả cảm giác nhớ quê trào dâng- Không khói – vẫn nhớ nhà: đặc tả nỗi nhớ quê tha thiết không cần tác động của ngoại cảnh Khổ thơ thể hiện tình yêu, nỗi nhớ quê hương, đất nước tha thiết, sâu đậm nhưng kín đáo III. Chủ đề: Bài thơ bộc lộ tâm trạng buồn, cô đơn của tác giả trước cảnh sông nước mênh mang, ẩn sau đó là tình yêu giang sơn tổ quốc.IV. Tổng kết- Giọng thơ mang phong vị đường thi sâu lắng, những rung cảm tinh vi và sáng tạo hiện đại.- Nỗi buồn bao trùm bài thơ là nỗi buồn thời đại, nỗi buồn thế hệ. IV. Củng cố1/ Sự kết hợp giữa yếu tố cổ điển và hiện đại của bài thơ ( tổ 1, 2).2/ Cách cảm nhận về không gian- thời gian trong bài thơ có điểm gì đáng chú ý? ( tổ 3, 4).* Câu 1Yếu tố cổ điểnYếu tố hiện đại- Thể thất ngôn, 4 khổ thơ như bức tứ bình tả cảnh ngụ tình.Sử dụng nhiều từ Hán Việt, nhiều thi liệu truyền thống. Hàm súc, cô đọng, tao nhã cao sâu, khái quát.Hình ảnh ước lệ, tượng trưng.Nỗi buồn sầu cô đơn nhưng lại bâng khuâng man mác - nỗi buồn thời đại.Cảnh vật gần gũi , thân thuộc .Trực tiếp thể hiện cái Tôi cô đơn trước vũ trụ , lòng yêu quê hương đất nước thầm kín, tha thiết.Hình ảnh gần gũi, chân thực.* Câu 2Cách cảm nhận không gian - thời gian khái quát, nâng lên tầm triết lý : +Không gian đa chiều: dài - rộng-sâu –cao; +Thời gian : từ cụ thể thành vĩnh hằng, kết hợp với không gian thành không thời gian : dòng tràng giang trôi trong không gian, thời gian, miên man, mãi mãi, vô định.