Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Đọc văn: Từ ấy (Tố Hữu)

TỪ ẤYTố Hữu1. Tác giả Tố Hữu.- Sinh năm (1920-2002), tên khai sinh là Nguyễn Kim Thành- Quê quán: làng Phù Lai, Quảng Thọ, Quảng Điền, Thừa Thiên Huế2. Bài thơ : Từ ấy.- Ngày đầu khi được đứng trong hàng ngũ của Đảng, làm bài thơ để ghi lại kỉ niệm đáng nhớ ấy.- Bài thơ nằm trong phần Máu lửa của tập thơ Từ ấy.- Tập Từ ấy gồm 71 bài chia làm 3 phần: Máu lửa, Xiềng xích, Giải phóng. I. TIỂU DẪNII. Tìm hiểu văn bản.1. Thể thơ và bố cục.- Thất ngôn: 7 chữ/câu; 4 câu/khổ; 3 khổ/bài.- Khổ 1: Niềm vui sướng, say mê khi gặp lí tưởng của Đảng, cách mạng.- Khổ 2: Nhận thức mới về lẽ sống.- Khổ 3: Sự chuyển biến trong tình cảm.2. Khổ 1- Hình ảnh ẩn dụ : nắng hạ, mặt trời chân lí, chói qua tim. Khẳng định lí tưởng cộng sản như một nguồn sáng mới làm bừng sáng tâm hồn nhà thơ.- Hình ảnh ẩn dụ và so sánh : Hồn tôi- vườn hoa lá - đậm hương – rộn tiếng chim. Diễn tả niềm vui sướng, say mê nồng nhiệt của nhà thơ khi bắt gặp lí tưởng mới.3. Khổ 2.- Sự gắn bó hài hoà giữa cái tôi cá nhân với cái ta chung của xã hội - đặc biệt là với những người lao động nghèo khổ.+ Buộc: Ý thức tự nguyện, quyết tâm cao độ.+ Trang trải: Tâm hồn trải rộng với cuộc đời, tạo sự đồng cảm sâu sắc.+ Trăm nơi: Hoán dụ – chỉ mọi người sống ở khắp nơi.+ Khối đời: Ẩn dụ – Khối người đông đảo cùng chung cảnh ngộ, đoàn kết chặt chẽ, cùng phấn đấu vì mục tiêu chung. Nhà thơ đã đặt mình giữa dòng đời và môi trường rộng lớn của quần chúng lao khổ và ở đó Tố Hữu đã tìm thấy niềm vui và sức mạnh không chỉ bằng nhận thức mà còn bằng tình cảm mến yêu của trái tim nhân ái.4. Khổ 3.- Điệp từ: là, của, vạn- Đại từ nhân xưng: Con, em, anh- Số từ ước lệ: vạn. Nhấn mạnh và khẳng định một tình cảm gia đình đầm ấm, thân thiết, gắn bó ruột thịt. Sự cảm nhận sâu sắc mình là thành viên của đại gia đình quần chúng lao khổ. Sự biểu hiện xúc động, chân thành khi nói tới những kiếp người bất hạnh, dãi dầu sương gió. III. Tổng kết.- Bài thơ là tuyên ngôn về lí tưởng và nghệ thuật của Tố Hữu.- Giọng điệu chân thành, cảm xúc hồ hởi, náo nức bài thơ nêu bật một quan niệm mới mẻ và nhận thức sâu sắc về mối quan hệ giữa cá nhân và quần chúng lao khổ, với nhân loại cần lao.