Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Đọc văn: Tự tình (Hồ Xuân Hương)

TỰ TÌNH (HỒ XUÂN HƯƠNG)Phong cách thơ: độc đáo, đa dạngI. GIỚI THIỆU CHUNG:1. Tác giả:Hồ Xuân HươngThanh tục lỡm đờiTrữ tình thống thiếta. Xuất xứ:Tự tình II, trong chùm thơ “Tự tình”(3 bài)b. Thể loại:Đường luật thất ngôn bát cú.c. Chủ đề:Nỗi buồn bã, cô đơn của Hồ Xuân Hương trước cuộc đời.2. Bài thơ “Tự tình”:Thời gian:Đêm khuya Trống canh: văng vẳng - dồnCon người: Trơ cái hồng nhan với nước non Đảo ngữ, Sự trơ trọi, lẻ loi, chua xót, bẽ bàng của con người trước không gian bao la, rộng lớn.II. PHÂN TÍCH:1. Hai câu đề: Thời gian trôi nhanh, dồn dậpdùng từ độc đáo.Âm thanh:Chén rượu hương đưa say lại tỉnh. Vầng trăng bóng xế khuyết chưa trònChén rượuHương đưaSay lại tỉnhVầng trăngBóng xếKhuyết - chưa tròn Mượn rượu giải sầu nhưng sầu vẫn không vơi được vì “say lại tỉnh”, càng tỉnh lại càng buồn, càng chua xót cho thực tại. Dở dang, muộn màng, không trọn vẹn.2. Hai câu thực: Cả rượu và trăng đều không thể giúp Xuân Hương vơi được nỗi đau thân phận, nhưng nó vẫn phấp phỏng một niềm hi vọng: rồi đây trăng cũng“sẽ tròn”Xiên ngang mặt đất rêu từng đámĐâm toạc chân mây đá mấy hòn.3. Hai câu luận:Rêu: Xiên ngang mặt đấtĐá: Đâm toạc chân mâyđối. Cảnh thiên nhiên sinh động, đầy sức sống. Sức phản kháng mãnh liệt của Hồ Xuân Hương.Đảo ngữ,động từ mạnh,Ngán nỗi xuân đi xuân lại lạiMảnh tình san sẻ tí con con.4. Hai câu kết:Ngán Xuân đi XuânMảnh tìnhSan sẻTí - con conlại: lại: Dùng từ độc đáo. lặp lạitrở lại Ngán ngẩm, chán chường khi mùa xuân trở lại mang theo tuổi xuân ra đi.Tăng tiến Buồn tủi trước sự thật chua chát: tình yêu ít ỏi cũng bị san sẻ.III. TỔNG KẾT:1. NGHỆ THUẬT:	- Sử dụng từ ngữ độc đáo; Vận dụng nhiều biện pháp tu từ.	- Bút pháp trữ tình vừa sâu lắng, vừa mãnh liệt.2. NỘI DUNG: Nỗi đau thầm kín của nữ sĩ trước cảnh ngộ và thân phận của mình.Tự tình ITiếng gà văng vẳng gáy trên bom.Oán hận trông ra khắp mọi chòmMõ thảm không khua mà cũng cốcChuông sầu chẳng đánh cớ sao om?Trước nghe những tiếng thêm rầu rĩSau giận vì duyên để mõm mòmTài tử văn nhân ai đó tá?Thân này đâu đã chịu già tom. Chiếc bách buồn về phận nổi nênhGiữa dòng ngao ngán nỗi lênh đênhLưng khoang tình nghĩa dường lai láng,Nửa mạn phong ba luống bập bềnhCầm lái mặc ai lăm đỗ bến, Dong lèo thây kẻ rắp xuôi ghềnhẤy ai thăm ván cam lòng vậy,Ngán nỗi ôm đàn những tấp tênh.Tự tình IIIBÀI HỌC HÔM NAY ĐẾN ĐÂY LÀ HẾT. KÍNH CHÀO CÁC THẦY CÔ. KÍNH CHÚC CÁC THẦY CÔ SỨC KHOẺ, HẠNH PHÚC!