Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Đọc văn: Vội vàng (Xuân Diệu)

Thi sĩ Xuân Diệu(1916 – 1985)Tên thật: Ngô Xuân Diệu – bút danh: Trảo NhaI. Tiểu dẫn:VỘI VÀNGXuân DiệuI. Tác giả:I. Tiểu dẫn:VỘI VÀNGXuân Diệu1. Tác giả :2. Tác phẩm :- Tiêu biểu nhất cho hồn thơ Xuân Diệu trước CM.- Thơ thơ – chùm thơ đầu mùa XD tặng nhân gianII. Đọc – hiểu văn bản:VỘI VÀNGXuân Diệu* Bố cục: 3 đoạn:- Đoạn 1:Tình yêu tha thiết cuộc sống trần thế- Đoạn 2:Nỗi băn khoăn về sự ngắn ngủi của kiếp người trước sự trôi qua nhanh chóng của thời gian- Đoạn 3:Lời giục giã cuống quýt, vội vàng để tận hưởng những giây phút tuổi xuân của cuộc đờiII. Đọc – hiểu văn bản:VỘI VÀNGXuân Diệu1. Tình yêu tha thiết cuộc sống trần thế:- Ước muốn:Tắt nắngBuộc gióMàu đừng nhạtHương đừng phaiVĩnh viễn hóa hương sắc cuộc đời.Táo bạo, phi líCủa ong bướm này đây tuần tháng mậtNày đây hoa của đồng nội xanh rìNày đây lá của cành tơ phơ phấtCủa yến anh này đây khúc tình siVà này đây ánh sáng chớp hàng miVỘI VÀNGXuân DiệuII. Đọc – hiểu văn bản:1. Tình yêu tha thiết cuộc sống trần thế:Thiên đường trên mặt đất.Mùa xuân quyến rũ, tươi đẹp, nồng nàn hương sắc.Vườn xuân cũng là vườn yêu, vườn tình áiCái nhìn trẻ trung, “cặp mắt non xanh, biếc rờn”Tháng giêng ngon như một cặp môi gầnVỘI VÀNGXuân DiệuII. Đọc – hiểu văn bản:1. Tình yêu tha thiết cuộc sống trần thế:=> Quan niệm thẩm mĩ mới mẻ: => Hình ảnh so sánh táo bạo, mới lạ.Vẻ đẹp con người là chuẩn mực cho cái đẹp của thiên nhiên.* Tâm hồn trẻ trung, tình yêu tha thiết cuộc sốngVỘI VÀNGXuân Diệu2. Băn khoăn về thời gian và kiếp người:Tôi không chờ nắng hạ mới hoài xuânXuân đương tới nghĩa là xuân đương quaXuân còn non nghĩa là xuân sẽ giàMà xuân hết nghĩa là tôi cũng mấtKhách tình si ơi! Mùa xuân đã hết.Này nghe tiếng diều sáo dẫn mây đi.Có phải chăng đây những lời tha thiết ?Lời tiếc xuân như khúc hát phân ly.- Hoài xuân:(Khúc ca hoài xuân) – Thế LữII. Đọc – hiểu văn bản:VỘI VÀNGXuân Diệu- Hoài xuân:Tiếc mùa xuân ngay lúc xuân đang rực rỡ, tươi thắm nhất.Nhà thơ cảm nhận rất tinh tế từng bước đi của thời gian.2. Băn khoăn về thời gian và kiếp người:II. Đọc – hiểu văn bản:VỘI VÀNGXuân DiệuLòng tôi rộng nhưng lượng trời cứ chậtKhông cho dài thời trẻ của nhân gianNói làm chi rằng xuân vẫn tuần hoànNếu tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lạixuân vẫn tuần hoàntuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại> Tiếc nuối, âu lo về sự ngắn ngủi của tuổi xuân, đời người.- Tiếc tuổi trẻ:xuân vẫn tuần hoàntuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại2. Băn khoăn về thời gian và kiếp người:II. Đọc – hiểu văn bản:VỘI VÀNGXuân DiệuII. Đọc – hiểu văn bản:2. Băn khoăn về thời gian và kiếp người: vị chia phôi tiễn biệt phải bay đi phai tàn sắp sửa- Cảm nhận về thời gian:ngôn từ ám ảnh về sự tàn phai, li biệtthời gian mang tính mất mát, một đi không trở lạiVỘI VÀNGXuân DiệuSo sánh quan niệm về thời gian của thơ ca trung đại và của nhà thơ Xuân Diệu?II. Đọc – hiểu văn bản:2. Băn khoăn về thời gian và kiếp người:VỘI VÀNGXuân DiệuII. Đọc – hiểu văn bản:2. Băn khoăn về thời gian và kiếp người:Thơ trung đạiXuân Diệu- Thời gian tuần hoàn- Thời gian tuyến tính- Lấy sinh mệnh vũ trụ làm thước đo thời gian- Lấy sinh mệnh cá nhân, tuổi trẻ làm thước đo thời gian- Con người luôn an nhiên, tự tại.- Con người luôn băn khoăn, lo lắng, nuối tiếc.=> Quan niệm mới mẻ, hiện đại về thời gian của thơ mới.VỘI VÀNGXuân DiệuII. Đọc – hiểu văn bản:3. Lời giục giã vội vàng, cuống quýt:- Ta muốn:Tạo ra giọng nói đầy uy quyền khi đối diện với toàn bộ sự sốngômriếtsaythâucắn- Ta :Xúc cảm mãnh liệt, nồng nàn của thi nhânChiến thắng thời gian bằng cường độ sống, khát vọng sống mãnh liệt.Sự sống, mây đưa, gió lượn, cánh bướm, tình yêu, hôn, xuân hồng  “Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi”=> Đỉnh điểm của một cái tôi cuồng nhiệt, vồ vập, khát khao giao cảm cuộc đời.VỘI VÀNGXuân DiệuII. Đọc – hiểu văn bản:3. Lời giục giã vội vàng, cuống quýt:III. Kết luận:1. Nội dung :- Thông điệp của một hồn thơ yêu đời, ham sống- Quan niệm mới mẻ về thời gian, tuổi trẻ, hạnh phúc2. Nghệ thuật :- Thể thơ tự do.- Giọng điệu say mê, sôi nổi.- Sáng tạo ngôn từ và hình ảnh độc đáo, mới lạ.