Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Làm văn: Tổng quan nền văn học Việt Nam qua các thời kì lịch sử - Nguyễn Thị Sơn Ca

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP.HCMKHOA NGỮ VĂNLỚP VĂN – LONG AN Nhóm thực hiện: Nguyễn Thị Sơn Ca Nguyễn Thị Diệu Ngân Nguyễn Thảo Sương Người hướng dẫn: Th.s Trần Thị Kim OanhTỔNG QUAN NỀN VĂN HỌC VIỆT NAM QUA CÁC THỜI KÌ LỊCH SỬ1I. Các bộ phận, thành phần của nền văn học 1. Văn học dân gian 2. Văn học viết II. Các thời kì phát triển của nền văn học 1. Thời kì từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX 2. Thời kì từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám 1945 3. Thời kì từ Cách mạng tháng Tám 1945 đến hết thế kỉ XXIII. Những nét đặc sắc của văn học Việt Nam 1. Những nét cơ bản của tâm hồn con người Việt Nam 2. Về thể loại văn học 3. Tiếp thu mọi luồng văn hóa Đông Tây nhưng vẫn giữ bản sắc văn hóa dân tộc 4. Nền văn học Việt Nam có sức sống dẻo dai và mãnh liệtBỐ CỤC2I. Các bộ phận, thành phần của nền văn học Việt NamVĂN HỌC DÂN GIANVĂN HỌC ViẾTVĂN HỌC ViỆT NAMNền văn học Việt Nam có mấy bộ phận chính?3Văn học dân gian do ai sáng tác và truyền miệng? VHDG chủ yếu do tầng lớp bình dân sáng tác bằng con đường truyền miệng, lưu truyền từ đời này sang đời khác, xuất hiện từ thời xa xưa.1. Văn học dân gian4 Văn học dân gian bao gồm những thể loại nào? Kể tên một số thể loại mà em biết.Hệ thống thể loại văn học dân gian 5VHDGTruyện dân gianCâu nói dân gianThơ ca dân gianSân khấu dân gianThần thoạiSử thiTruyền thuyếtTruyện cổ tíchTruyện cườiTruyện ngụ ngônTục ngữCâu đốTruyện thơCa daoVè Chèo Tuồng6 - Văn học dân gian mang tính nhân dân, tính dân tộc sâu sắc. - Là nguồn nuôi dưỡng tâm hồn nhân dân và văn học viết. Văn học dân gian có tính chất và vai trò gì đối với lịch sử văn học nói chung?Tính chất và vai trò của văn học dân gian72. Văn học viết VH viết do tầng lớp trí thức sáng tác, xuất hiện từ TK X.Văn học viết do ai sáng tác? Xuất hiện từ bao giờ?8Văn học viết bao gồm những thành phần nào? Văn học chữ HánVăn học chữ NômCác thành phần của văn học viết- Ra đời từ buổi đầu của nền văn học viết. - Tuy viết bằng chữ Hán nhưng vẫn đậm đà tính dân tộc.- Xuất hiện khoảng TK.XIII và phát triển mạnh mẽ từTK.XV.Thể hiện ý thức dân tộc và tinh thần nhân dân.9 Văn học viết bằng chữ quốc ngữ xuất hiện từ khi nào?Văn học viết bằng chữ quốc ngữ xuất hiệnvà phát triển vào những năm 20 của TK XX.10Văn học dân gian và văn học viết luôn có tác động qua lại lẫn nhau.11II. Các thời kì phát triển của nền văn học Cho học sinh thảo luận nhómNhóm 1: Những nét chính của văn học Việt Nam từ TK.X đến hết thế kỉ XIX.Nhóm 2: Những nét chính của văn học đầu TK.XX đến 1945.Nhóm 3: Những nét chính của văn học Việt Nam sau 1945 đến hết thế kỉ XX. Quá trình hình thành và phát triển của văn học Việt Nam có thể chia thành mấy thời kì? Đó là những thời kì nào? Nêu đặc điểm từng thời kì?121. Thời kì từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX Phát triển dưới các triều đại phong kiến.Gồm: + Văn học dân gian. + Văn học viết: Văn học chữ Hán và văn học chữ Nôm.Phát triển gắn liền với quá trình dựng nước, giữ nước và những đổi thay về ý thức con người.Chịu ảnh hưởng của tư tưởng Nho, Phật, Đạo và văn học Trung Hoa.132. Thời kì từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám 1945 - Ảnh hưởng tư tưởng, văn hóa phương Tây.- Nhiều cuộc cách tân về hình thức, thể loại.- Chữ quốc ngữ được phổ cập rộng rãi.- Phê bình văn học ra đời.Tình hình văn học phức tạp nhưng có nhiều thành tựu xuất sắc.143. Thời kì từ Cách mạng tháng Tám 1945 đến hết thế kỉ XXNền văn học dưới sự lãnh đạo của Đảng  thống nhất về tư tưởng và hướng về nhân dân.Văn học giai đoạn 1945 – 1975: Văn học của 30 năm chiến tranh. Nhiệm vụ hàng đầu là tuyên truyền chiến đấu, giáo dục chính trị, ca ngợi người anh hùng, tình cảm đối với Tổ quốcVăn học giai đoạn từ sau 1975 đến hết thế kỉ XX: Văn học phát triển mạnh mẽ trong điều kiện hòa bình và giao lưu quốc tế; mở rộng về đề tài và đổi mới về phương diện biểu hiện.15III. Những nét đặc sắc của văn học Việt Nam1. Những nét cơ bản của tâm hồn con người Việt Nam- Lòng yêu nước, tự hào dân tộc...- Lòng nhân ái, bao dung...- Tinh tế, tài hoa trong tình yêu thiên nhiên.- Viết nhiều về nỗi buồn hơn niềm vui, mặc dù vẫn yêu đời và lạc quan...- Thích cái " nhỏ nhắn", " xinh xắn" hơn cái" hoành tráng, đồ sộ"... Em hãy nêu những nét cơ bản của tâm hồn con người Việt Nam thể hiện trong văn học? 162. Về thể loại văn họcThơ có truyền thống lâu đời.Các thể loại dân gian được lưu truyền qua bao đời.Thơ hiện đại với rất nhiều kiệt tác.Văn xuôi ra đời muộn nhưng phát triển mau lẹ. Kể tên một số thể loại trong nền văn học nước ta mà em biết. Trong đó, thể loại nào chiếm vị trí chủ yếu?17 3. Tiếp thu mọi luồng văn hóa Đông Tây nhưng vẫn giữ bản sắc văn hóa dân tộc4. Nền văn học Việt Nam có sức sống dẻo dai và mãnh liệt Trải qua những bước thăng trầm của lịch sử nhưng nền văn học vẫn tồn tại, phát triển phong phú và đậm đà bản sắc dân tộc.Sự tiếp xúc với các trào lưu văn hóa, văn học thế giới đã đưa văn học Việt Nam phát triển một cách bồng bột, mau lẹ.Điều gì cho em biết nền văn học Việt Nam có sức sống dẻo dai và mãnh liệt?18Củng cố, dặn dòCủng cố: trả lời câu hỏi SGKDặn dò: Chuẩn bị bài mới “ Văn bản” + Văn bản là gì? + Những đặc điểm của văn bản. + Tìm những loại văn bản có trong đời sống mà em biết.19Chúc các em học tốt20Tài liệu tham khảoSách giáo viên Ngữ Văn 10 nâng cao, tập 1Sách thiết kế bài giảng – Phan Trọng LuậnBài giảng điện tử violet.com21