Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Ôn tập Văn học Trung đại Việt Nam

Ôn tậpVĂN HỌC TRUNG ĐẠI VIỆT NAM(TỪ THẾ KỶ X ĐẾN THẾ KỶ XIX)ÔN TẬP VHTĐ VIỆT NAMA. HỆ THỐNG KIẾN THỨCI/ KHÁI QUÁT CHUNG: Văn häc ViÖt Nam X - XIX C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn X- hÕt XIV§Æc ®iÓm c¬ b¶n XV- hÕt XVII XVIII- nửa đầu XIX Nửa cuối XIX Néi dungCN nhân ®¹o NghÖ thuËtCN yêu n­ícTính quy phạmTiếp thu và Việt hoáNêu các giai đoạn phát triển của VHTĐ?Các nhóm trình bày khái quát từng giai đoạn?NỘI DUNGCN yêu n­ícCN nhân ®¹oNêu khái niệm và những biểu hiện mới ? Các tác phẩm tiêu biểu ?-Biểu hiện mới: ý thức vai trò đối với đất nước, mang âm hưởng bi tráng (cuối XIX)-Tác phẩm: “Văn tế NSCG”, “Xin lập khoa luật”,...-Biểu hiện mới: thành trào lưu, hướng vào quyền sống con người – trần thế, ý thức về cá nhân.-Tác phẩm: “Truyện Kiều”, thơ HXH,...NỘI DUNG VÀ NGHỆ THUẬT VHTĐ XVIII – XIXNGHỆ THUẬTTính quy phạmTiếp thu và Việt hoáNỘI DUNG VÀ NGHỆ THUẬT VHTĐ XVIII – XIXNhững biểu hiện của tính quy phạm trong các tác phẩm VHTĐ (tư duy NT, Q.niệm TM, Bút pháp NT, Thể loại)? -Tư duy NT: kiểu mẫu công thức-Qniệm TM: hướng về cái đẹp, cao cả-Bút pháp NT: ước lệ, tượng trưng-Thể loại: tuân theo thể loại công thức-Tuy nhiên, các tác giả luôn tiếp thu và Việt hóa sáng tạo  khuynh hướng phá vỡ tính quy phạm-Vd: HXH, Nguyễn Khuyến...VHTĐ đã tiếp thu và Việt hóa như thế nào? Lấy dẫn chứng?II/ TÁC GIẢ - TÁC PHẨM:A. HỆ THỐNG KIẾN THỨCÔN TẬP VHTĐ VIỆT NAM Hå Xu©n H­¬ngThêi ®¹iGia ®×nh B¶n th©nNéi dung : “Tù t×nh II”NghÖ thuËt : NghÖ thuËtNéi dung:Th­¬ng c¶m; khẳng ®Þnh, ®Ò cao vÎ ®Ñp vµ kh¸t väng cña người phụ nữTrµo phóng mµ tr÷ t×nh, ®Ëm chÊt d©n gian tõ ®Ò tµi c¶m høng ®Õn ng«n ng÷, h×nh t­îng nghÖ thuËtT/tr¹ng buån tñi phÉn uÊt; k/ väng sèng, khväng hphóc ViÖt hãa th¬ §­êng; c/dïng từ ng÷ hình ¶nh giản dị, giµu søc biểu c¶m, t¸o b¹o tinh tÕSáng tácNguyÔn §×nh ChiÓuThêi ®¹iGia ®×nhB¶n th©nSáng tác“V¨n tÕ NSCG”“Lôc V©n Tiªn”Néi dungNghÖ thuËtNéi dungNghÖ thuËtNéi dungNghÖ thuËtĐạo lí làm người của dân gianT/ ®µi b/tr¸ng b/tö vÒ ng­êi NDNSYªu n­ícNh©n ®¹oNguyÔn KhuyÕnThêi ®¹iGia ®×nhB¶n th©nSáng tácNéi dungTrào phúngTrữ tìnhNghệ thuậtSử dụng những từ Nôm, hệ thống từ láy... TrÇn TÕ X­¬ng Thêi ®¹i Gia ®×nh B¶n th©nSáng tácNéi dung :NghÖ thuËt :Trµo phóng vµ tr÷ t×nh (®Ò tµi vÒ bµ Tó; ®Ò tµi vÒ thi cö)Sử dông t.ViÖt tù nhiªn giµu søc biểu c¶m; vận dông st¹o hình ¶nh vµ c¸ch nãi d/gianB. KIỂM TRA – ĐÁNH GIÁ ÔN TẬP VHTĐ VIỆT NAM §iÒn nhanh  Vµo dÊu ...“Lục Vân Tiên” được viết bằng chữ...N«m§iÓn nhanh vµo dÊu ba chÊmĐoạn trích “ Vào phủ chúa Trịnh” được viết theo thể loại...kÝ sùNguyễn Công Trứ sáng tác hầu hết bằng chữ Nôm, thể loại ông yêu thích là ...H¸t nãiĐặc sắc của bài “Câu cá mùa thu” chính là ở nghệ thuật...t¶ c¶nh t¶ t×nh vµ sử dông t.ViÖt (từ láy)Sáng tác của Tú Xương gồm hai mảng:...Trµo phóng vµ trữ t×nhTHỬ TÀI ĐỌC - HIỂU1“Trơ cái hồng nhan với nước non” Nghệ thuật?*2Hai câu thơ diễn tả cảnh “Chạy giặc”?*3 Tó X­¬ng dïng h×nh ¶nh th¬ nµo nãi vÒ sù khæ cùc cña kiÕp ®êi bµ Tó*7“Sơn Hậu” thuộc thể loại nào?*8Cơ sở lẽ ghét thương của ông Quán?*5Âm hưởng của bài “Văn tế NSCG”?*4T©m sù cña NguyÔn KhuyÕn trong >?*6Vì sao vuaQuang Trung ra “Chiếu cầu hiền” ?*9“Vũ trụ nội mạc phi phận sự”mục đích của việc mở đầu bằng câu chữ Hán?*?Lµ trËn ®¸nh ®· ®i vµo nhiÒu t¸c phÈm thi ca thêi trung ®¹iTrận B¹ch Đ»ng*XEM HÌNH - ĐỌC THƠEo sÌo mÆt n­íc buæi ®ß ®«ng(“Thương vợ” – Tú Xương)Ao thu lạnh lẽo nước trong veoMột chiếc thuyền câu bé tẻo teo(“Thu điếu” – Nguyễn Khuyến)Nhµ n­íc ba n¨m më mét khoa...(“Vịnh khoa thi hương” – Tú Xương)Bỏ nhà lũ trẻ lơ xơ chạy...(“Chạy giặc” – Nguyễn Đình Chiểu)CỦNG CỐ - HƯỚNG DẪN HỌC BÀINắm lại hệ thống kiến thức VHTĐ? -Nắm nội dung, nghệ thuật của các tác phẩm chính trong SGK?-Phân tích một tác phẩm em thích (giá trị nội dung, đề tài, giá trị nghệ thuật: bút pháp, thể loại...).HƯỚNG DẪN CHUẨN BỊ BÀI MỚIBài: “Khái quát VHVN từ đầu thế kỉ XX đến CM tháng Tám năm 1945”Đọc và trả lời các câu hỏi SGK.-So sánh với VHTĐ về nội dung và bút pháp nghệ thuật?KHUYNH HƯỚNG PHÁ VỠ TÍNH QUY PHẠM CỦA VHTĐVí dụ: Bài “Câu cá mùa thu” – Nguyễn Khuyếnnông thôn  phá vỡ đề tài tả nét riêng của đồng bằng Bắc Trungthơ Nôm đường luật: chữ Nôm, đưa từ láy vào  phá vỡ tính nghiêm ngặt của thể loạiCảm nhận cái đẹp bình dị, đơn sơ-Đề tài:-Q.niệm TM: phá vỡ Q.niệm TM hướng về cái đẹp, cái cao cả-Bút pháp NT:Bộ: ao, thuyền, ngõ trúc.... phá vỡ tính ước lệ-Thể loại: