Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiếng Việt: Phong cách ngôn ngữ Báo chí

GV : Hồ Đình KiếmPHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍChào mừng các thầy cô về dự giờ lớp 11C KIỂM TRA BÀI CŨ:Thế nào là ngôn ngữ báo chí? Ngôn ngữ báo chí chủ yếu được thể hiện ở những thể loại nào?Trả lời:Ngôn ngữ báo chí là ngôn ngữ dùng để thông báo tin tức, thời sự trong nước và quốc tế, phản ánh chính kiến của tờ báo và dư luận quần chúng, nhằm thúc đẩy sự tiến bộ xã hội. Ngôn ngữ báo chí được sử dụng ở những thể loại:bản tin, phóng sự, tiểu phẩm...PHONG CÁCH NGÔN NGỮ BÁO CHÍ (tiếp theo)Câu hỏi thảo luận: Đọc hai ví dụ sau và cho biết các văn bản đó thuộc thể loại nào của báo chí? Hãy chỉ ra các phương tiện diễn đạt được sử dụng như thế nào từ hai ví dụ trên?Qua 4 năm thực hiện Cuộc vận động "Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh", huyện Quỳnh Lưu đã thu được những kết quả nổi bật. Toàn huyện đã mở 192 lớp học tập các chuyên đề tại huyện và các cơ sở, thu hút 90% đảng viên và 70% quần chúng tham gia. dựng 23 nhà "mái ấm tình thương"; ngành giáo dục xây dựng 15 nhà tình nghĩa; cơ quan Huyện ủy và các đoàn thể huyện hỗ trợ, tu sửa 16 nhà; cán bộ, chiến sỹ Ban chỉ huy quân sự huyện với phong trào "tiết kiệm bản thân, để phần người khó" nhận được hơn 40 triệu đồng ủng hộ các gia đình chính sách, khó khăn; xã An Hòa tiết kiệm chi tiêu ủng hộ quỹ vì người nghèoDịp này, Ban chỉ đạo Cuộc vận động huyện đã trao giấy khen và phần thưởng cho 15 tập thể và 21 cá nhân có thành tích xuất sắc trong thực hiện Cuộc vận động.Quỳnh Lưu tổng kết 4 năm thực hiện CVĐ HT-LT TGĐĐHCM Khắc phục lũ lụt miền trungNhững ngày này, khi dòng nước ngầu bùn từ phía thượng nguồn, từ dai dẳng trên trời cao đã không còn trút xuống. Bà con trong cả mấy tỉnh vùng lũ đã tạm thở nhẹ trước thiên tai. Nhưng, khi biển nước rút xuống là biết bao hoang tàn, cơ cực bày ra trước mắt, hiển hiện sự đối mặt với bao khó khăn chất chồng. Bây giờ, các lực lượng chức năng cùng bà con, cả nước chung tay cùng bà con vượt qua cái đói nghèo, mất nhà, tan cửa, dịch bệnh do cơn lũ để lại. 1. Các phương tiện diễn đạt:a.Về từ vựng: - Bản tin: - Phóng sự: -Tiểu phẩm: thường dùng danh từ riêng chỉ địa danh, tên người, thời gian, sự kiện. dùng nhiều từ ngữ miêu tả sự kiện, hình ảnh địa phương, nhân vật...dùng nhiều từ ngữ thân mật, gần gũi, có sắc thái mỉa mai, châm biếm.Từ vựng sử dụng phong phú, mỗi thể loại có một lớp từ vựng đặc trưng.II. Phương tiện diễn đạt và đặc trưng của ngôn ngữ báo chí:Câu hỏi:Từ cách phân tích ngữ liệu trên, hãy nhận xét về ngữ pháp được sử dụng trong văn bản báo chí?b.Về ngữ pháp: Câu văn đa dạng, thường ngắn gọn, sáng sủa, mạch lạc để đảm bảo thông tin chính xác.- Bản tin: - Phóng sự: - Tiểu phẩm: câu ngắncâu dài, kết cấu phức hợp.Gần với lời nói hằng ngày.a. Về từ vựng- Ngôn ngữ báo chí sử dụng tất cả các biện pháp biện pháp tu từ Câu hỏi:Ngôn ngữ của văn bản báo chí có được sử dụng biện pháp tu từ hay không? c.Về biện pháp tu từ: *Lưu ý:- Báo viết: Còn dùng khổ chữ, kiểu chữ, màu sắc, hình ảnh, tít để tạo dấu ấn - Báo nói: phát âm rõ ràng, khúc chiết.2. Đặc trưng của ngôn ngữ báo chí:Bắt giữ gần 1.140 quả pháo cấm 2 giờ sáng ngày 9/11 tại đường tránh Vinh, thuộc địa phận huyện Nghi Lộc, Đội QLTT số 3 - Chi cục QLTT Nghệ An đã phối hợp với Công an huyện Nghi Lộc kiểm tra chiếc xe tải 75K-0355 chạy theo hướng Bắc - Nam do Phạm Văn Tuấn (SN 1970) trú tại Hương Vinh, Hương Trà, Thừa Thiên Huế điều khiển. Trên xe có gần 300 quả pháo, tem nhãn hiệu hàng hóa với nội dung: quy cách 12cm x 40cm, màu bạc, 3m30giây theo hướng bắn lên với hiệu quả đặc biệt.Những tên cướp liều lĩnhDùng xe máy phân khối lớn, theo dõi những phụ nữ mất cảnh giác để ra tay, bọn chúng đã thực hiện thành công 8 vụ cướp giật tài sản trên địa bàn thành phố Vinh. Liều lĩnh hơn, khi bị lực lượng công an phát hiện, truy đuổi, chúng đã dùng nỏ cao su bắn về phía tổ truy bắt. Tuy nhiên, hành vi đó cũng không giúp cho chúng chạy thoát Dựa vào sự hiểu biết của em về nhưng thông tin và sự trình bày của SGK.Em hãy cho biết đặc trưng cơ bản của ngôn ngữ báo chí?a.Tính thông tin thời sự: Thông tin chính xác, cập nhật. b. Tính ngắn gọn: Lối văn ngắn gọn nhưng lượng thông tin cao. c.Tính sinh động, hấp dẫn: Thể hiện ở việc dùng từ, đặt câu, đặt tiêu đề... 2.Đặc trưng của ngôn ngữ báo chíGhi nhớ:Ngôn ngữ báo chí có ba đặc trưng cơ bản: Tính thông tin thời sự, tính ngắn gọn, tính sinh động, hÊp dẫn. Các đặc trưng đó được thể hiện ở những phương tiện diễn đạt đảm bảo chức năng thông tin của báo chí và tạo nên phong cách ngôn ngữ báo chí.III. Luyện tập:Bài tập 1: Phân tích đặc trưng của ngôn ngữ báo chí (tính thông tin thời sự, tính ngắn gọn) thể hiện qua bản tin sau: Ngày 3-2, tỉnh An Giang long trọng làm lễ đón nhận Quyết định của Bộ Văn hoá -Thông tin công nhận lại di tích lich sử cách mạng cấp quốc gia Ô Tà Sóc thuộc xã Lương Phi, huyện Tri Tôn. Đây là di tích cấp quốc gia thứ 15 của tỉnh An Giang. Ô Tà Sóc là vùng sơn lâm rộng khoảng 5km2 thuộc núi Giài. Với hệ thống hang động và đường mòn hiểm trở, từ năm 1962 đến 1967, nơi đây là căn cứ của tỉnh uỷ An Giang, sau đó là căn cứ dự phòng của tỉnh... (Báo lao động số 35/2004)- Sự kiện: Tỉnh An Giang đón nhận Quyết định của Bộ Văn hoá –Thông tin - Thời gian: 3 - 2 - 2004- Địa điểm: Tỉnh An Giang - Quyết định công nhận: Di tích lịch sử cấp quốc gia Ô Tà Sóc thuộc xã Lương Phi, huyện Tri Tôn- Lí do được công nhận: có nhiều hang động và đường mòn hiểm trở, từ năm 1962- 1967, nơi đây là căn cứ của tỉnh An Giang,... Bài tập 2: Tập viết một phóng sự về vấn đề: Một tệ nạn xã hội ở địa phương emHướng dẫn:- Tiêu đề: “ Lời kêu cứu của những gia đình” - Bố cục: Thời gian, địa danh xảy ra sự kiện, người chứng kiến sự kiện, nguyên nhân dẫn tới thực trạng, nỗi lo của nhân dân địa phương và chính quyền, ý kiến đề nghị và hướng khắc phục. Đặc trưng Phong cách ngôn ngữ báo chíPhương tiện diễn đạtTính thông tin, thời sựTính ngắn gọnVề biện pháp tu từVề ngữ phápVề từ vựngTính sinh động, hấp dẫnCủng cố: Cám ơn thầy cô đã đến thăm lớp dự giờ lớp 11C