Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiếng Việt: Tiểu sử tóm tắt

Toå Vaên Nguyễn Du (1765-1820),tên chữ: Tố Như ,tên hiệu: Thanh Hiên. Quê cha: Hà Tĩnh ,quê mẹ ở Bắc Ninh, nơi sinh: Thăng Long ,quê vợ ở Thái Bình Ông sinh ra trong một gia đình quý tộc phong kiến. Ông là nhà đại thi hào của dân tộc ta!Tác giả Puskin ( 1799- 1837), xuất thân trong một gia đình quý tộc, sống trong thời chuyên chế Nga hoàng. Có thơ đăng báo từ lúc 15 tuổi.1820-1826: bị lưu đày và quản thúc vì làm thơ có nội dung bày tỏ thái độ tự do.1837 chết do đấu súng bảo vệ danh dự. Tác giả: Uyliam Sechxpia (1564-1616) , sinh ra trong một gia đình làm nghề buôn bán sa sút, phải thôi học để kiếm sống. Sechxpia là nhà thơ, nhà viết kịch thiên tài của nước Anh và nhân loại. Sáng tác cả bi kịch, hài kịch và kịch lịch sử. Tác phẩm của ông là tiếng nói của lương tri tiến bộ, của khát vọng tự do, của lòng nhân ái  “con người khổng lồ” của thời đại Phục hưng.NGUYỄN KHUYẾN Nguyễn Khuyến ( 1835- 1909) hiệu là Quế Sơn, lúc nhỏ tên là Nguyễn Thắng, sinh tại quê tỉnh Nam Định, lớn lên, sống chủ yếu ở huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam.- Ông xuất thân trong một gia đính nhà nho nghèo . Do đỗ đầu cả 3 kì thi ( Hương, Hội, Đình) nên ông được gọi là Tam nguyên Yên Đỗ. Ông làm quan chỉ hơn 10 năm rồi cáo quan về ở ẩnNguyễn Khuyến là người có cốt cách thanh cao, có tấm lòng yêu nước thương dân : Tình yêu quê hương đât nước, gia đình, bạn bè ,phản ánh cuộc sống của những con người khổ cực, thuần hậu, chất phác ;châm biếm đã kích khi thực dân P xâm lược, bộc lộ tấm lòng ưu ái với dân, với nướcTác phẩm tiêu biểu : Thu vịnh , Thu điếu , Thu ẩm .Ví dụ Tiểu sử tóm tắt I . Mục đích , yêu cầu 1. Khái niệm : Bản tiểu sử tóm tắt là văn bản thông tin một cách khách quan, trung thực những nét cơ bản về cuộc đời và sự nghiệp của một cá nhân .Ví dụ: Tiểu sử của một nhà hoạt động chính trị, nhà khoa học, nhà văn, nhà thơ; tiểu sử của một cán bộ, giáo viên... 2. Mục đích Thể hiện những hiểu biết về đối tượng được tóm tắt .Giới thiệu cho người khác .Cung cấp thông tin cho các nhà quản lí , sử dụng lao động .Trong văn chương: tiểu sử tóm tắt của tác giả giúp chúng ta hiểu sâu hơn các sáng tác của họ.- Thông tin khách quan, chính xác về người được tóm tắt tiểu sử- Nội dung và độ dài của văn bản cần phù hợp mục đích tóm tắt- Văn phong bản tiểu sử tóm tắt cần cô đọng , trong sáng, rõ ràng, không dùng biện pháp tu từ3. Yêu cầu của tiểu sử tóm tắtII. Cách viết tiểu sử tóm tắtBước 1 : Chọn tài liệu Bước 2 : Viết 1. Chọn tài liệu Khảo sát ví dụ: Văn bản tiểu sử tóm tắt nhà bác học Lương Thế Vinh( SGK-T. 54)Kể lại vắn tắt cuộc đời và sự nghiệp của nhà bác học Lương Thế Vinh.Phân tích tính cụ thể , chính xác , chân thực và tiêu biểu của các tài liệu được chọn .+ Sưu tầm tài liệu viết về tiểu sử , cuộc đời và sự nghiệp của nhân vật cần được tóm tắt . Những tài liệu này phải có độ tin cậy cao .+ Sưu tầm và đọc những tài liệu của chính nhân vật được tóm tắt để hiểu thêm về nhân vật .2. Viết tiểu sử tóm tắt Bài viết gồm những nội dung nào ? Khảo sát ví dụ: Văn bản tiểu sử tóm tắt nhà bác học Lương Thế Vinh( SGK-T. 54) Bản tiểu sử tóm tắt gồm các nội dung :- Giới thiệu khái quát + Nhân thân: họ tên, tự, hiệu,quê quán. + Các hoạt động chính , các mốc thời gian: từ nhỏ, chưa đầy 20 tuổi, năm 21 tuổi... + Những đóng góp chủ yếu: trong lĩnh vực toán học, văn chương, nghệ thuật,...- Những đặc điểm nổi bật về con người và sự nghiệp : Thần đồng , thông minh và tài học  Đánh giá chính xác, toàn diện, khách quan: có tài kinh bang tế thế, tài hoa, danh vọng vượt bậc ( Lê Quý Đôn). Cách viết tiểu sử tóm tắt - Viết theo bố cục thường gặp : + Giới thiệu khái quát + Những hoạt động xã hội + Những đóng góp và những thành tựu tiêu biểu + Đánh giá chung .Diễn đạt cần ngắn gọn , cô đọng , trong sáng . Các thông tin phải chính xác , khách quan. III .GHI NHỚ IV. Luyện tậpTrường hợp viết tiểu sử tóm tắt: c,d- Các trường hợp còn lại: a- Viết văn bản thuyết minh. b- Viết sơ yếu lí lịch. e- Viết điếu văn.Bài tập 1:Bài tập 2:VĂN BẢN GIỐNG NHAUKHÁC NHAUTiểu sử tóm tắtĐiếu văn Sơ yếu lí lịch Văn bản thuyết minh Đều viết về một nhân vật nào đó - Mục đích và hoàn cảnh giao tiếp Sơ yếu lí lịch do bản thân viết Tiểu sử tóm tắt do người khác viết -Tiếc thương người đã mất-Lời chia buồn với gia quyến-Có đối tượng rộng hơn -Cách diễn đạt phong phú,giàu hình ảnh và có tính biểu cảm Bài tập 3Viết một văn bản tiểu sử tóm tắt của một nhà thơ hoặc nhà văn đã học trong chương trình Ngữ văn 11 Buổi học kết thúc xin chân thành cảm ơn quí Thầy cô