Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiết 100: Đọc văn: Về luân lí xã hội ở nước ta (Phan Châu Trinh)

 Nhiệt liệt chào mừng Các thầy giáo, cô giáo và các em học sinhTiết 100Về luân lí xã hội nước taTrích “Đạo đức và luân lí Đông Tây” Phan Châu TrinhI.Tìm hiểu chung:1.Tác giả:- Phan Châu Trinh tự Tử Cán, hiệu Tây Hồ, biệt hiệu Hi Mã- Quê: Phú Ninh, Quảng Nam- Ông là nhà yêu nước và cách mạng lớn của lịch sử Việt Nam giai đoạn đầu thế kỉ XX- Phan Châu Trinh sáng tác nhiều bằng chữ Hán, chữ Nôm, chữ Quốc ngữ- Phong cách chính luận đầy tính chất hùng biện, lập luận đanh thépPhan Châu Trinh (1872 – 1926)Nêu những nét chính về tác giả Phan Châu Trinh?2. Tác phẩm Vị trí: Thuộc phần ba của bài “ Đạo đức và luân lí Đông Tây” Xuất xứ : Được Phan Châu Trinh diễn thuyết vào đêm 19/11/1925 tại nhà Hội Thanh niên ở Sài GònNêu vị trí và xuất xứ của văn bản?II. Đọc hiểu1. Đọc văn bản2. Giải thích từ khó3. Thể loại và bố cụca. Thể loại : Văn chính luận ( Nghị luận về một vấn đề chính trị xã hội)Phần 1: Ở Việt Nam chưa có luân lí xã hộiPhần 2: So sánh luân lí xã hội Châu Âu với nước taPhần 3: Giải pháp để Việt Nam có luân lí xã hội b. Bố cục:Xác định thể loại và bố cục của văn bản ?Luận điểm 1Luận điểm 2Luận điểm 3Tìm hệ thống luận điểm của văn bản?4.Phân tícha. Luận điểm 1: Ở Việt Nam chưa có luân lí xã hội+ “ tuyệt nhiên không ai biết đến”  Nhấn mạnh và khẳng định luân lí xã hội là khái niệm mới ở nước ta+ cách lập luận: khẳng định trực tiếp, dứt khoát, mạnh mẽ+ “ một tiếng bạn bè không thể thay cho luân lí xã hội” quan niệm phiến diện, hẹp hòiCách nêu vấn đề và phân tích luận điểm của tác giả bộc lộ quan niệm tư tưởng của một nhà Nho uyên bác và thức thời.Nhóm 1Tác giả đã so sánh và phân tích 2 nền luân lí xã hội Đông(nước ta) và Tây (ÂuChâu và Pháp) nhưthế nào? Nhóm 2Tác giả lí giải vì saodân ta chưa có ý thứcđoàn thể, ý thức dânchủ kém?Nhóm 3Thái độ củatác giả trước tình trạngđó nhưthế nào?Hoạt động nhóm (5 phút)b.Luận điểm 2: So sánh luân lí xã hội Âu Châu (Pháp) và ở nước taLLXX nước taLLXX Âu ChâuĐiềm nhiên như kẻ ngủ Rất thịnh hànhPhải ai tai nấy, Gặp ai chết mặc aiGặp người bị nạn, người yếuKhi bị đè nén, áp bức kêu nài, chống cự, thị oai. Đòi công bằngChưa có đoàn thểCó đoàn thểCó công đứcBiết giữ lợi chungCó ăn họcNgơ mắt đi quaNguyên nhân tình trạng không biết đoàn thể, không trọng công ích ở nước taTrước đó:ông cha ta có ý thức đoàn thể, biết đến công ích+góp gió làm bão+giụm cây làm rừng+không ai bẻ đũa cả nắm+nhiều tay làm nên bộpVề sau:+bọn học trò ham quyền tướcham bả vinh hoagiả dối nịnh hót+bọn quan lại muốn giữ túi tham của mình được đầy mãi+bọn trí thức Tây học háo danh+bọn quan lại = một lũ ăn cướp có giấy phépThái độ của tác giả+ Đối với bọn quan lại, tri thức Tây học: căm ghét cao độ, đả kích mạnh mẽ+ Đối với nhân dân: vừa đau xót, cảm thông, vừa mỉa maiCách lập luận sắc sảo, dẫn chứng tiêu biểu, có sức thuyết phụcc. Luận điểm 3: Giải phápMục đích: Nước Việt Nam được tự do độc lậpGiải pháp: Dân Việt Nam phải có đoàn thể phải truyền bá chủ nghĩa xã hội trong dân Việt NamĐoạn trích “ Về luân lí xã hội nước ta” toát lên dũng khí của một người yêu nước: vạch trần thực trạng đen tối của xã hội, đề cao tư tưởng đoàn thể vì sự tiến bộ, hướng về một ngày mai tươi sáng của đất nước. Qua đó, cũng thấy được một phong cách chính luận độc đáo: lúc từ tốn, mềm mỏng, lúc kiên quyết, đanh thép; lúc mạnh mẽ, lúc nhẹ nhàng mà đầy sức thuyết phụcIII. Tổng kết (ghi nhớ sgk tr88)IV. Luyện tập củng cốCâu 2: Em hãy sơ đồ hoá hệ thống luận điểm của văn bản này?Câu 1: Theo Phan Châu Trinh, luân lí Phương Tây đã phát triển qua mấy giai đoạn?HaiBaBốnNămBên châu Âu, bên PhápỞ nước taHiện trạng và nguyên nhânXã hội luân lí ở nước ta tuyệt nhiên không ai biết đếnCần phải xây dựng đoàn thể, truyền bá chủ nghĩa xã hội để tiến đến giành độc lập, tự do cho đất nước- Xã hội chủ nghĩa rất thịnh hành- Biểu hiện:”Mỗi khi  mới nghe”- Nguyên nhân: Là vì người ta có đoàn thể, công ích- Nguyên nhân: Bọn vua quan muốn giữ túi tham của mình được đầy mãi nên thiết pháp luật, phá tan tành đoàn thể của quốc dân- Biểu hiện: “Người mình thì phải ai tai nấy đến mình” Không hiểu nghĩa vụ của loài người, nghĩa vụ của mỗi người trong nước