Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiết 36: Đọc văn: Hai đứa trẻ (Thạch Lam)

HAI ĐỨA TRẺ( Thạch Lam)TIẾT 36II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN2. Nhịp sống nơi phố huyệnBức tranh phố huyện lúc đêm khuya được miêu tả như thế nào?- Phố huyện về đêm ngập chìm trong đêm tối mênh mông:+ Đường phố và các ngõ con dần dần chứa đầy bóng tối.+ Tối hết con đường thẳm thẳm ra sông, con đường qua chợ vềnhà, các ngõ vào làng càng sẫm đen hơn nữa.→ Bóng tối xâm nhập, bám sát mọi sinh hoạt của những con người nơi phố huyện.- Ánh sáng của sự sống hiếm hoi, bé nhỏ:+ Khe sáng lọt ra từ những cánh cửa khép hờ trong phố. +Ánh sáng của sao và vệt sáng của đom đóm.+ Quầng sáng thân mật quanh ngọn đèn của chị Tí.+ Ánh lửa của bác Siêu.+ Từng hột sáng thưa thớt lọt qua phên nứa từ ngọn đèn vặnnhỏ của Liên.→ Ánh sáng yếu ớt, le lói như những kiếp người nghèo khổ nơi phố huyện.Tác giả sử dụng nghệ thuật gì để làm nổi bật hai hình tượng ánh sáng và bóng tối? Ánh sáng và bóng tối có sự tương phản: Bóng tố bao trùm, đậm đặc mênh môngÁnh sáng nhỏ nhoi, mong manh đến tội nghiệp><Bãng tèi khiÕn ¸nh s¸ng thªm leo lÐt¸nh s¸ng khiÕn bãng tèi thªm dµy ®Æc→ Biểu tượng cho những kiếp người nhỏ bé sống leo lét, tàn lụi trong đêm tối mênh mông của xã hội cũ.Em hãy cho biết nhịp sống của người dân ở phố huyện diễn ra như thế nào? - Đời sống của những kiếp người nghèo khổ trong bóng tối:+ Sống quẩn quanh, đơn điệu không lối thoát.+ Vẫn những động tác quen thuộc: • Chị Tí dọn hàng nước, bác Siêu hàng phở thổi lửa, gia đinh bác Xẩm ngồi trên manh chiếu rách, cái thau sắt để trước mặt, góp chuyện bằng mấy tiếng đàn bầu bật trong im lặng, Liên An trông coi cửa hàng tạp hoá nhỏ xíu.• Vẫn suy nghĩ và mong đợi như mọi ngày: Mong những người phu gạo, phu xe, mấy chú lính lệ vào hàng uống bát che tươi và hút điếu thuốc lào.• Vẫn mơ ước, mong đợi một cái gì tươi sáng cho sự sống nghèo khổ hằng ngày của họ→ Nhịp sống lặp đi lặp lại một cách đơn điệu, buồn tẻ, quẩn quanh, tăm tối, lầm lũi, nhẫn nhục.Tâm trạng của Liên trước khung cảnh thiên nhiên và đời sống nơi phố huyện? - Tâm trạng của Liên :+ Nhớ lại những tháng ngày tươi đẹp ở Hà Nội.+ Buồn bã, yên lặng dõi theo những cảnh đời nhọc nhằn, những kiếp người tàn tạ+ Cảm nhận sâu sắc về cuộc sống tù đọng trong bóng tối của họ.→ Nỗi buồn cùng bóng tối đã tràn ngập trong đôi mắt Liên, nhưng trong tâm hồn cô bé vẫn dành chỗ cho một mong ước, một sự đợi chờ trong đêm.