Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiết 45: Đọc văn: Hạnh phúc của một tang gia (Trích Số đỏ - Vũ Trọng Phụng)

TiÕt 45: §äc v¨ncña mét tang gia(TrÝch Sè ®á)H¹nh phócVò träng phôngVŨ TRỌNG PHỤNG(1912-1939)HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA-Vũ Trọng Phụng- Mặc dù đời sống riêng nghèo túng và bệnh tật, nhưng Vũ Trọng Phụng luôn vượt lên hoàn cảnh, thể hiện một sức sáng tạo dạt dào. Mười tám tuổi đã có truyện ngắn đầu tay – Chống nạng lên đường, đăng trên tờ Ngọ báo. Chín năm sau, trước khi qua đời vì bệnh lao tàn phá cơ thể, Vũ Trọng Phụng còn kịp hoàn thành cuốn tiểu thuyết thứ chín- Trúng số độc đắc, và còn kịp tự tay giao cho nhà xuất bản để thanh toán sòng phẳng món tiền tạm ứng. Ông không muốn vợ con phải mắc công nợ vì mình. Vũ Trọng Phụng mất đi để lại một gia đình bốn người yếu ớt: bà nội, mẹ đẻ, vợ và con gái chưa đầy một tuổi.HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA-Vũ Trọng Phụng-+ TiÓu thuyÕt:Gi«ng tè (1936) - Sè ®á (1936) -Vì ®ª (1936)+ Phãng sù:Bót lùc dåi dµo + tµi n¨ng vµ nghÞ lùc => §¹i biÓu xuÊt s¾c cña dßng VH hiÖn thùcHẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA-Vũ Trọng Phụng-C¹m bÉy ng­êi (1933) - KÜ nghÖ lÊy T©y (1934) - C¬m thÇy c¬m c« (1936) +TruyÖn ng¾n -Bµ l·o lßa(1931) -Sao mÇy kh«ng vì, nÊp ¬i?(1934) -Ng­êi cã quyÒn(1937)Toát lên niềm căm phẫn đối với xã hội đen tối, thoái nát đương thờiHẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA-Vũ Trọng Phụng-Hoàn cảnh sáng tác: -Năm 1936, phong trào dân chủ Đông Dương tạo điều kiện cho nhà văn công khai tố cáo hiện thực xã hội thực dân. -Xã hội tư sản rầm rộ các phong trào Văn minh, Âu hoágiẫm đạp lên các giá trị văn hoá truyền thống. -Tiểu thuyết “Số đỏ” đăng báo tháng 10 năm 1936, in thành sách lần đầu tiên năm 1938.HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA-Vũ Trọng Phụng-* Tãm t¾t cèt truyÖn:Xu©n tãc ®áH¹ l­u vØa hÌL­u manhV« häcTinh qu¸iPhã §oanVî chång V¨n minh Cè HångCè TæCè vÊn b¸o gâ mâDoctorThi sÜNhµ c¶i c¸ch XHAnh hïng cøu quècGi¸o s­ TenisVui mõng, sung s­íng§au buån, th­¬ng tiÕcM©u thuÉn, ng­îc ®êiPh¶n ¸nh sù thËt bi hµi cña gia ®×nh ®¹i bÊt hiÕu => Gi¸ trÞ mØa mai, ch©m biÕm, ®¶ kÝch m¹nh mÏ.Nhan ®Ò k× l¹, giËt g©n => Gîi sù tß mß cho ®éc gi¶ tang giahạnh phúc><HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA-Vũ Trọng Phụng- “Hạnh phúc của một tang gia”, một tựa đề chất chứa đầy mâu thuẫn.Chẳng nhẽ cái chết của một người ruột thịt lại làm cho tất thẩy người thân sung sướng, hạnh phúc hay sao? Nhưng quả đúng thế. Cả gia đình đông đảo con cháu ấy bấy lâu nay thấp thỏm mong chờ, ngày đêm cầu trời khấn Phật cho “ông cụ già đáng chết” chết đi.HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA-Vũ Trọng Phụng-Cầu được ước thấy, “ông cụ già” sống dai đã “chết thật”, cái chết đã được chờ đợi lâu lắm rồi.Thì đương nhiên cái đám ma cho con người chết sống dai ấy phải là một đám ma giả mà thôi.♠ Cái chết của cụ cố Tổ không mảy may làm cho con cháu đau thương, bất hạnh mà trái lại rất hạnh phúc, vui sướng.HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA-Vũ Trọng Phụng-Vũ Trọng Phụng đặt bút viết một câu văn có vẻ ngược đời: “Cái chết kia làm cho nhiều người sung sướng lắm”.Câu văn đã phơi bày một cách trần trụi bộ mặt giả dối, nó có sức thâu tóm cả một thứ thế thái nhân tình vô đạo , tàn nhẫn, phổ biến trong xã hội “thượng lưu” thuở ấy. Điều đó là sự thật đau lòng. CỤ CỐ HỒNGHẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA-Vũ Trọng Phụng-anh đã bao lần dừng lại trên phố quenngả nón đứng chờ xe tang qua phốai mất mẹ?Sao làng anh hoảng sợtiếng khóc kia bao lâu nữa của mình ( Mẹ - Đỗ Trung Quân )HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA-Vũ Trọng Phụng- ♠ Cụ cố Hồng đã nhắm nghiền mắt lại để mơ màng đến cái lúc cụ mặc đồ xô gai, lụ khụ chống gậy, vừa ho khạc vừa khóc mếu, để cho thiên hạ phải chỉ trỏ: “Úi kìa, con trai nhớn đã già đến kia kìa!”. Cụ chắc cả mười phần ai cũng khen một cái đám ma như thế, một cái gậy như thế, ♠ cụ ông đã hút xong điếu thuốc thứ sáu mươi nên thằng bồi tiêm đã lui đi chỗ khác để mặc cụ hưởng những dư vị mà thuốc phiện còn để lại trong phổi.HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA-Vũ Trọng Phụng-ÔNG VĂN MINHHẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA-Vũ Trọng Phụng- Văn Minh chồng: ♠ chỉ là mời luật sư đến chứng kiến cái chết của ông nội mà thôi.Thế là từ nay mà đi, cái chúc thư kia sẽ vào thời kì thực hành chứ không còn là lí thuyết viễn vông nữa. ♠ chỉ phiền một nỗi không biết xử trí với Xuân Tóc Đỏ ra sao cho phải,Xuân tuy phạm tội quyến rũ một em gái ông, tố cáo cái tội trạng hoang dâm của một em gái khác của ông, nhưng tình cờ đã gây ra cái chết của ông cụ già đáng chết. Hai cái tội nhỏ, một cái ơn toLàm thế nào? → phân vân, vò đầu rứt tóc, mặt đăm đăm chiêu chiêuHẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA-Vũ Trọng Phụng-BÀ VĂN MINHHẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA-Vũ Trọng Phụng- Văn Minh vợ thì sốt cả ruột vì mãi không được mặc những đồ xô gai tân thời, cái mũ mấn trắng viền đen – Dernières créations! Những cái rất ăn với nhau mà tiệm Âu hóa một khi đã lăng xê ra thì có thể ban cho những ai có tang đương đau đớn vì kẻ chết cũng được hưởng chút ít hạnh phúc ở đời.HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA-Vũ Trọng Phụng-CÔ TUYẾTHẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA-Vũ Trọng Phụng- Hôm nay Tuyết mặc bộ trang phục Ngây thơ – cái áo dài voan mỏng, trong có coócxê, trông như hở cả nách và nửa vú – nhưng mà viền đen, và đội cái mũ mấn xinh xinh. Thấy thiên hạ đồn rằng mình hư hỏng nhiều quá, Tuyết bèn mặc bộ Ngây thơ để thiên hạ phải biết rằng mình chưa đánh mất cả chữ trinh. Với cái tráp trầu cau và thuốc lá, Tuyết mời các quan khách rất nhanh nhẹn, trên mặt lại hơi có một vẻ buồn lãng mạn rất đúng mốt một nhà có đám.HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA-Vũ Trọng Phụng-CẬU TÚ TÂNHẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA-Vũ Trọng Phụng-ÔNG PHÁN MỌC SỪNGHẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA-Vũ Trọng Phụng- ♠ Ông Phán mọc sừng đã được cụ Hồng nói nhỏ vào tai rằng sẽ chia cho con gái và rể thêm một số tiền là vài nghìn đồng. Chính ông ta cũng không ngờ rằng giá trị đôi sừng hươu vô hình trên đầu ông ta mà lại to đến như thế. ♠ trù tính ngay với Xuân một cuộc doanh thương  “Thưa ngài, ngài là một người chồng mọc sừng!”. Ông Xuân chỉ nói có thế mà làm cho ông thêm được vài ba nghì bạc thì khi ông Xuân nói đại khái : “Thưa ngài, thứ hàng này tốt nhất, buôn ở phương Tây” chắc có trị hơn nữa.Ông muốn gặp ngay Xuân để trả nốt năm đồng, trước khi buôn bán cũng phải giữ chữ tín hàng đầu.HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA-Vũ Trọng Phụng-