Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiết 45: Đọc văn: Hạnh phúc của một tang gia (Trích Số đỏ - Vũ Trọng Phụng)

Trích “Số đỏ” – Vũ Trọng PhụngHạnh phúc của một tang giaTiết 45: Đọc vănMục tiêu cần đạt:Thấy được bản chất lố lăng đồi bại của xã hội “thượng lưu” thành thị nhữngnăm trước cách mạng thángTám năm 1945.Nắm được nghệ thuật trào phúng đặc sắc của Vũ Trọng PhụngGiáo dục lối sống lành mạng, văn minh, có đạo lý.Kết cấu bài học:I.Tìm hiểu chung1. Tác giả2. Tác phẩm - đoạn tríchII. Đọc - hiểu văn bản1. Đọc đoạn trích2. Tìm hiểu đoạn tríchNhan đềChân dung các nhân vậtGiá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của đoạn tríchCảnh đám tang1. Tác giả: Vũ Trọng Phụng (1912 - 1939) I. Tìm hiểu chung- Cuộc đời:+ Quê ở Hưng Yên nhưng sinh ra và sinh sống tại Hà Nội, chứng kiến sự chuyển mình của xã hội tư sản.+ Bệnh tật và nghèo khó=> sống chật vật bằng nghề viết.Hiểu rõ bản chất xã hội =>căm ghét=>gửi gắm qua trang viết- Sự nghiệp sáng tác: + Phóng sự: Cạm bẫy người (1933) Kĩ nghệ lấy tây (1934) Cơm thầy cơm cô (1936)+ Tiểu thuyết: Giông tố (1936) Số đỏ (1936) Vỡ đê (1936)Bút lực dồi dào, có tài năng và nghị lực=> Là đại biểu xuất sắc của dòng văn họchiện thực trướccách mạng? Nêu những nét chính về cuộc đời và sự nghiệp sáng tác của nhà văn Vũ Trọng Phung?2.1. Tác phẩm2. Tác phẩm và đoạn tríchHoàn cảnh sáng tác: Năm 1936 bắt đầu mặt trận dân chủ Đông Dương chế độ kiểm duyệt sách báo được nới lỏng,tạo điều kiện cho nhà văn công khai tố cáo hiện thực xã hội thực dân.- Xã hội tư sản rầm rộ các phong trào Văn minh, Âu hoá, thể thao, vui vẻ - trẻ trunggiẫm đạp lên các giá trị văn hoá, đạo đức truyền thống.- Tiểu thuyết “Số đỏ” được đăng ở “Hà Nội báo” tháng 10 năm 1936, in thành sách lần đầu tiên năm 1938.? Em hãy cho biết hoàn cảnh sáng tác tiểu thuyết “Số đỏ”?2.1. Tác phẩm* Tóm tắt tác phẩm:Xuân Tóc đỏHạ lưu vỉa hèLưu manhVô họcTinh quáiPhó ĐoanVợ chồng Văn MinhCố HồngCố TổCố vấn báo Gõ MõDoctorThi sĩNhà cải cách XHAnh hùng cứu quốcGiáo sư tennis- T¸c phÈm ®· ph¬i bµy vµ lªn ¸n gay g¾t b¶n chÊt ®åi b¹i, bÞp bîm cña XH t­ s¶n thuéc ®Þa ®­¬ng thêi tr­íc c«ng cuéc V¨n minh- ¢u ho¸ rëm hîm cña bän thùc d©n.- NghÖ thuËt trµo phóng bËc thÇy.* Giá trị nội dung:* Đặc sắc nghệ thuật:“Sè ®á lµ cuèn tiÓu thuyÕt cã thÓ lµm vinh dù cho mäi nÒn v¨n häc.” (NguyÔn Kh¶i)2.1. Tác phẩm:? Hãy cho biết nội dung cơ bản và đặc sắc nghệ thuật của cuốn tiểu thuyết?- Vị trí: Thuộc phần chính của chương XV. - Nhan đề: do nhà biên soạn sách đặt.2.2. Đoạn trích:II. Đọc - hiểu văn bản1. Đọc đoạn trích2. Tìm hiểu đoạn trích2.1. Nhan đềHạnh phúc của một tang giaVui mừng, sung sướngĐau buồn, thương tiếcMâu thuẫn, nghịch líNhan đề kì lạ, giật gân => gợi sự hấp dẫn cho độc giả.Ngày hội của đám ma=>Giá trị mỉa mai, châm biếm đả kích mạnh mẽ.> Bản chất giả dối, bất nhân, vô đạo.- Bà Văn Minh:+ Sốt ruột vì chưa được mặc đồ xô gai tân thời.+ Sung sướng vì đây là dịp lăng xê các mốttang phục của tiệm may Âu Hoá.=> Đám ma mở ra cơ hội kiếm lời.Vợ chồng Văn Minh có tâm trạng như thế nào trước cái chết của ông nội?* Cô Tuyết Vẻ mặt buồn lãng mạn rất đúng mốt vì chưa nhìn thấy người tình.- Được dịp mặc bộ y phục “Ngây thơ”cơ hội để gỡ lại danh dự của một cô gái “vẫn còn nửa chữ Trinh”.* Cậu Tú Tân Sướng điên người lên vì có dịpdùng cái máy ảnh, được “tập làm đạo diễn”.Đám ma trở thành nơi biểu diễnthú chơi thời thượng.Trong đám tang, cô Tuyết buồn vì lí do gì? Qua đó, em hãy đánh giá về nhân vật này? Thái độ của Cậu Tú Tân thể hiện qua những chi tiết nào?2.2.1. Hạnh phúc của các thành viên trong gia đìnhÔng phán mọc sừng - Sung sướng vì được bố vợ chia thêm vài nghìn đồng. - Tự hào về giá trị của đôi sừng hươu vô hình. - Trù tính một kế hoạch trả công và thương lượng với Xuân Tóc đỏ.=> Kẻ trục lợi, hám tiền, vô liêm sỉ.Tìm những chi tiết biểu hiện thái độ của ông Phán mọc sừng? Mọi người trong gia đình đều có niềm vui chung trước cái chết của ông cụ “đáng chết”. Họ sung sướng, hạnh Phúc trước cái chết của cha, ông mình.=>Giá trị tố cáo, phê phán mạnh mẽ trong bút lực trào phúng của Vũ Trọng Phụng.Tiểu kết:2.2.1. Hạnh phúc của các thành viên trong gia đình2.2.2. Hạnh phúc của những người ngoài tang gia* Ông TYPN:- Vui mừng phấn khởi, có dịp lăng xê các mốt tang phục để “những ai có tang đau đớn vì kẻ chết cũng được hưởng chút hạnh phúc ở đời.”* Hai cảnh sát Minđơ – Mintoa: - Đang thất nghiệp thì được thuê giữ trật tự cho đám tang.Sung sướng cực điểm.* Xuân Tóc đỏ:Danh dự của Xuân càng được đề cao.* Bạn của Cụ Cố Hồng:- Có dịp khoe huân chương, các loại râu, cảm động khi nhìn thấy làn da trắng của Tuyết.* Sư cụ Tăng Phú:Chớp thời cơ để kiếm lời.? Đám tang còn mang niềm hạnh phúc tới cho những ai ?* Hình thức:- Quy mô: Đám tang to tát, theo cả lối ta – tây – tàu. Có cả kiệu bát cống, lợn quay đi lọng, lốc bốc xoảng, kèn bú dích, vòng hoa, câu đối- Không khí: Đi đến đâu làm huyên náo đến đó.Hình thức: vừa to tát, vừa bát nháo, lộn xộn. Đám ma trở thành đám rước, đám hội.* Điệp khúc: “Đám cứ đi”Nhắc nhở người đọc đây là một đám ma “gương mẫu”.Thái độ: mỉa mai, chua xót.Đám ma:linh đình > Lật tẩy sự giả dối, vô liêm sỉ.