Bài giảng Ngữ văn Lớp 11 - Tiết 49,50: Đọc văn: Chí Phèo (Nam Cao) - Trường THPT Bùi Thị Xuân

Kính chào quý thầy côvà các em học sinh thân mến  Trường PTTH Bùi Thị Xuân – Đà Lạt Lôøi keå coù vò trí quan troïng :CHÍ PHÈO Nam CaoĐọc văn - Tiết 49 - 50A. GIÔÙI THIEÄU CHUNG Trích đoạn “Làng Vũ Đại ngày ấyA. GIÔÙI THIEÄU CHUNG I. Taùc phaåm Chí Pheøo Truyện ngắn mang tầm vóc kiệt tác Ra đời 1941 In trong tập Luống càyĐề tài về người nông dân A. GiỚI THIỆU CHUNG  Quan sát và đặt tên cho từng tấm ảnh ? Cái lò gạch cũ Đôi lứa xứng đôi Chí Phèo GIÔÙI THIEÄU CHUNG I. Taùc phaåm Chí Pheøo@ Tên truyện : Cái lò gạch cũ ; Đôi lứa xứng đôi ( NXB đặt ) ; Chí Phèo@ Dựa vào những sự việc và con người có thật ở làng quê Nam Cao ; có hư cấu -> Một hiện thực sắc sảo , thấm đẫm nhân đạo II. Đoạn trích : @ Nửa phần cuối truyện tập trung vào nhân vật Chí thức tỉnh , tuyệt vọng @ Tóm tắt tình tiết chính : 6 tình tiết A.GIÔÙI THIEÄU CHUNG I. Taùc phaåm Chí PheøoII. Đoạn tích* Chí Pheøo say röôïu vöøa ñi vöøa chöûi * CP veà laøng , ñeán nhaø Baù Kieán raïch maët * Thöùc tænh soáng trong söï saên soùc cuûa Thò Nôû * Thò Nôû töø choái CP * Tuyeät voïng uaát öùc ñi ñoøi löông thieän , gieát BK vaø töï keát lieãu mình * Caûnh xoân xao cuûa laøng Vuõ ñaïi vaø hình aûnh caùi loø gaïch cuõ xuaát hieän B.ÑOÏC – HIEÅU VAÊN BAÛNI. ĐOC VĂN BẢN – NGHĨA TỪ NGỮ KHÓ @ Đọc trôi chảy , rõ ràng , mạch lạcvà có giọng điệu như bâng khuâng , vui sướng , buồn tức ...@ Từ cần lưu ý II.TÌM HIEÅU VAÊN BAÛN Làng Vũ Đại . Nhân vật Bá Kiến I. Tìm hiểu chi tiết văn bản 1. Làng Vũ Đại “ Dân không quá 2 nghìn , xa phủ , xa tỉnh ; kể ăn thì cũng dễ  Đất làng này vào cái thế quần ngư tranh thực  năm bè bảy mối”Hình ảnh thu nhỏ xã hội TDPK ở nông thôn Việt Nam I. Tìm hiểu chi tiết văn bản2. Bá Kiến Tiên chỉ làng bản chất gian hùng ; sự bóc lột trở thành nghệ thuật ; thói ghen tuông , háo sắc Hình ảnh soi sáng bản chất giai cấp thống trị ở nông thôn Việt Nam Coù moái quan heä tröïc tieáp ñeán bi kòch tha hoùa vaø giaùn tieáp ñeán bi kòch töø choái quyeàn laøm ngöôøi cuûa Chí Pheøo -> toâ ñaäm tính caùch ñieån hình Chí Pheøo .I. Tìm hiểu chi tiết văn bản a. Quá trình tha hóaTha hóa : Biến đổi , làm khác đi Thay đổi hắn cả về hình hài , nhân phẩm 3. Nhân vật Chí Phèo.@Chí - người nông dân lương thiện+ Có ý thức về nhân phẩm.+ Có những ước mơ chân chính. + Anh canh điền hiền lành, khỏe mạnh , chất phác .3. Nhân vật Chí Phèo @ Chí bị lưu manh hóa + Bá Kiến đẩy Chí vào tù ?- “ Cái đầu trọc lốc, cái răng cạo trắng hớn , cái mặt đen mà lại rất cơng cơng, hai mắt gườm gườm trông gớm chết ” -“ Hắn mặc quần nái đen với cái áo tây vàng , cái ngực phanh đầy những nét chạm trổ ”+ 7 – 8 năm sau Chí trở về với :* Ngoại hình :Nhân vật Chí Phèo * Ngôn ngữ : Đọc kĩ đoạn văn và nêu nhận xét ? - “Hắn vừa đi vừa chửi . Bao giờ cũng thế , cứ rượu xong là hắn chửi . Bắt đầu hắn chửi trời (...) Rồi hắn chửi đời. Thế cũng chẳng sao: đời là tất cả nhưng chẳng là ai. Tức mình hắn chửi  làng Vũ Đại(...) Tức thật ! Ờ ! Thế này thì tức thật ! Tức chết đi được mất !Đã thế hắn phải chửi cha đứa nào không chửi nhau với hắn . Nhưng cũng không ai ra điều . Mẹ kiếp! Thế có phí rượu không ? Thế thì có khổ hắn không? (...) A ha ! Phải đấy hắn cứ thế mà chửi ,hắn cứ chửi đứa chết mẹ nào đẻ ra thân hắn , đẻ ra cái thằng Chí Phèo ”Khát vọng con người , muốn được giao tiếp và công nhận là con người + Đập đầu , rạch mặt ăn vạ và đập phá “Hắn đã phá bao nhiêu cơ nghiệp , đập nát bao nhiêu cảnh yên vui, đạp đổ bao nhiêu hạnh phúc , làm chảy máu và nước mắt của bao nhiêu người lương thiện”* Hành động :  Chí hành động trong lúc say, không ý thức được những tội lỗi do mình gây ra . Bị lợi dụng => tay sai cho Bá Kiến ngày càng hung hãn , ngang ngược và triền miên say + Chí xin đi ở tù. Chí bị tha hóa, lưu manh hóa mất cả nhân hình lẫn nhân tính, trở thành “con quỉ dữ” của làng Vũ Đại  Chí Phèo ,hiện tượng có tính quy luật - một quy luật tàn bạo và bi thảmNgười lương thiện bị xô đẩy vào đường cùng đã phản kháng lại bằng con đường lưu manh để tồn tạiNhân vật Thị Nở  Người đàn bà được Nam Cao miêu tả ? + Một người đàn bà xấu xí , ngẩn ngơ , ế chồng + Thị thấy như yêu hắn  mình bỏ hắn lúc này thì cũng bạc + Tiếng vợ chồng thấy ngường ngượng mà thinh thích -> Là không có duyên nhưng có tấm lòng chân thành , có khát vọng rất con người Nhaân vaät Thò Nôû* Vôùi daân laøng : Xaáu xí , dôû hôi , ngheøo , maû huûi * Vôùi Chí Pheøo laïi laø ngöôøi coù duyeân bôûi thöùc tænh con ngöôøi , öôùc mô haïnh phuùc trong Chí Pheøo * Ñaùnh thöùc con ngöôøi vaø noãi khaùt khao , noãi ñau saâu thaúm trong Chí Pheøo => Toâ ñaäm caùi bi ñaùt , haåm hiu trong soá phaän nhaân vaät Chí Pheøo Laø sự thức tỉnh vaø nỗi tuyệt vọng của Chí Pheøob. Sự thức tỉnh và nỗi tuyệt vọng @ Cuộc gặp gỡ với Thị Nở + Ánh trăng , khu vườn chuối nơi bờ sông gần túp lều trên mảnh đất mà Bá Kiến trả công đầy tớ cho Chí + Họ ăn nằm với nhau và ngủ say dưới trăng , đến nửa đêm  và vào lều , Thị Nở ra về * Đêm trăng b. Sự thức tỉnh và nỗi tuyệt vọng @ Cuộc gặp gỡ với thị Nở -“Tiếng chim hót ngoài kia vui vẻ quá !”  Lần đầu tiên , Chí mới nghe thấy âm thanh ,nhịp đập của cuộc sống. + Tỉnh rượu :-“Tiếng cười nói của những người đi chợ.”-“Tiếng anh thuyền chài gõ mái chèo đuổi cá.” * Buổi sáng hôm sau “bâng khuâng”, “lòng mơ hồ buồn ”. +Bát cháo hành của Thị Nở “Hắn ngạc nhiên,hắn thấy mắt hình như ươn ướt” + Lần đầu tiên, hắn được người đàn bà cho. => Lần đầu tiên, hắn được chăm sóc bởi một tay “đàn bà” “Trời ơi cháo mới thơm làm sao!” + Lần đầu tiên , hắn được nếm mùi vị cháo hành @ Cuộc gặp gỡ với thị Nởb. Sự thức tỉnh và nỗi tuyệt vọng b. Sự thức tỉnh và nỗi tuyệt vọng  @ Cuộc gặp gỡ với Thị Nở “Ôi sao mà hắn hiền” “Đó là cái bản tính ngày thường của hắn bị lấp đi” “ Hắn thèm lương thiện , hắn muốn làm hòa với mọi người biết bao” + Phần người trong Chí được hồi sinh. Lời bà cô Thị nở @ Bi kịch bị cự tuyệt làm người * Lời từ chối của bà cô Thị NởĐịnh kiến xã hội .  Tâm trạng đau đớn , tuyệt vọng.  Hắn “ngẩn người”, “sửng sốt”, “kéo thị lại” , thị đẩy Chí ngã. “Hơi rượu không sặc sụa, hắn cứ thoang thoảng thấy hơi cháo hành” “Hắn ôm mặt khóc rưng rức”b. Sự thức tỉnh và nỗi tuyệt vọng b. Sự thức tỉnh và nỗi tuyệt vọng @ Bi kịch bị cự tuyệt làm người -“Tao muốn làm người lương thiện” -“Ai cho tao lương thiện?Làm thế nào cho mất được những vết chai trên mặt này? Tao không thể là người lương thiện được nữa”* Chí Phèo đến nhà Bá Kiếnb. Sự thức tỉnh và nỗi tuyệt vọng @ Bi kịch bị cự tuyệt làm ngườiVà . . .Đòi lương thiện và quyền làm ngườiKhông thể được Chí rút dao đâm chết Bá Kiếnb. Sự thức tỉnh và nỗi tuyệt vọng @ Bi kịch bị cự tuyệt làm người * Và tự đâm chết mình“Hắn cũng đã đang giãy đành đạch ở giữa bao nhiêu là máu tươi Mắt hắn trợn ngược. Mồm hắn ngáp ngáp, muốn nói , nhưng không ra tiếng. Ở cổ hắn thỉnh thoảng máu vẫn còn ứ ra ” Chí chết trên ngưỡng cửa trở về cuộc sống . Kết thúc quá trình bi thảm của kiếp người nông dân Bi kòch cuoäc ñôøi ñau ñôùn : Thöùc tænh – hy voïng – thaát voïng , ñau ñôùn - phaãn uaát – tuyeät voïng * Bản án tố cáo xã hội Thực dân phong kiến *Thấm đẫm lí tưởng nhân đạo Thị Nở “ nhìn nhanh xuống bụng  đột nhiên thị thấy thoáng hiện ra một cái lò gạch cũ bỏ không . ..”Chí Phèo đã chết nhưng bi kịch Chí Phèo vẫn chưa chấm dứt nếu như xã hội thực dân phong kiến tàn bạo chưa bị lật đổ.c. Phần kết thúc thiên truyện Truyện ngắn Chí Phèo – Nam Cao A. Giới thiệu chung về truyện ngắn Chí Phèo B. Đọc và tìm hiểu truyện ngắn I. Làng Vũ Đại ; nhân vật Bá Kiến II. Nhân vật Thị Nở III. Nhân vật Chí Phèo 1. Qúa trình tha hóa : Chí Phèo người nông dân lương thiện Chí bị lưu manh hóa 2. Sự thức tỉnh và nỗi tuyệt vọng : Chí thức tỉnh khi gặp Thị Nở Bi kịch bị cự tuyệt quyến làm người CTổng kết : Nghệ thuật và nội dung chính – giá trị Tác phẩm Chí Phèo – Nam Cao * Nghệ thuật - Nội dung : + Bút pháp điển hình hóa ; kết cấu töï do ; lối kể chuyện tự nhiên ; ngôn ngữ đặc sắc + Hình ảnh một nông dân lưu manh , đầy thú tính ; nhưng nhân phẩm đẹp đẽ ngay khi bị cướp đi bộ mặt , linh hồn C. TỔNG KẾT * Gía trị văn bản : Chất nhân văn cao đẹp Thị Nở và Lò gạch bỏ không